Năng lượng Nhật Bản [kỳ 79]: Tận dụng các tổ máy điện hạt nhân (hiện hữu) lên mức tối đa

Năng lượng Nhật Bản [kỳ 78]: Điện hạt nhân trong Kế hoạch năng lượng cơ bản (sửa đổi) Trong kế hoạch năng lượng cơ bản mới của Nhật Bản sẽ không được viết “xây thêm”, mà thay vào đó là “thay thế” (bao gồm cả việc xây dựng lại lò phản ứng hạt nhân hiện có). Bởi vẫn còn nhiều ý kiến phản đối việc mở rộng các nhà máy điện hạt nhân, nên theo cách này để nhằm ngăn chặn kích động từ luồng dư luận còn khác biệt.

Năng lượng Nhật Bản [kỳ 77]: ‘Sau 1 năm Đức loại bỏ điện hạt nhân’ trên báo Nhật Đã hơn 1 năm trôi qua (kể từ khi Đức triển khai loại bỏ hoàn toàn điện hạt nhân), việc tháo dỡ các nhà máy điện hạt nhân (đã dừng hoạt động) được thực thi. Tuy nhiên, quốc gia này vẫn còn nhiều khó khăn trong việc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo. Tại châu Âu, xung đột Nga - Ukraina đang làm gia tăng động lực thúc đẩy điện hạt nhân và đây là một cuộc thử nghiệm cho mô hình thành công, hoặc thất bại của chính sách “loại bỏ hoàn toàn điện hạt nhân”.

Năng lượng Nhật Bản [kỳ 76]: Thiết lập hệ thống đốt trộn than + amoniac nhiên liệu quy mô lớn Hai tập đoàn công nghiệp của Nhật Bản là JERA và IHI Corp đã triển khai thử nghiệm trình diễn amoniac (NH3) nhiên liệu lớn đầu tiên tại Nhà máy Nhiệt điện Hekinan (4,1 GW) ở tỉnh Aichi. Mục tiêu thử nghiệm là để thiết lập hệ thống đồng đốt amoniac tại nhà máy điện than thương mại quy mô lớn trong tương lai. (Tổng hợp của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam).

Năng lượng Nhật Bản [kỳ 75]: Thời hạn G7 loại bỏ điện than và kế hoạch riêng của Nhật Bản Hội nghị Bộ trưởng về Khí hậu, Năng lượng và Môi trường các nước G7 được tổ chức tại Torino, Ý hồi cuối tháng 4/2024, lần đầu tiên thông qua Tuyên bố chung về thời hạn loại bỏ hoàn toàn nhiệt điện than. Theo đó, chậm nhất đến năm 2035 sẽ loại bỏ nhiệt điện than, mở ra một con đường để đẩy nhanh quá trình khử carbon. Tuy nhiên, vẫn có nhiều cách giải thích khác nhau về thời hạn này.

Năng lượng Nhật Bản [Kỳ 74]: Thay thế điện than bằng điện hạt nhân ở Hoa Kỳ - Nhìn từ Nhật Bản Sau khi Bộ Năng lượng Hoa Kỳ (DOE) công bố “Hướng dẫn xem xét việc thay thế các nhà máy nhiệt điện than đã dừng, hoặc sẽ dừng hoạt động bằng nhà máy điện hạt nhân” hồi đầu tháng Tư vừa qua, báo chí Nhật Bản đã đặc biệt nhấn mạnh đến tính khả thi của chính sách này.

Năng lượng Nhật Bản [Kỳ 73]: ‘Sự cấm đoán đối với điện hạt nhân đã kết thúc’ Trong những ngày qua, truyền thông Nhật Bản đã đặc biệt nhấn mạnh đến thông điệp của Tổng giám đốc IAEA Rafael Mariano Grossi tại Hội nghị thượng đỉnh về điện hạt nhân đầu tiên tại Brussel, Bỉ hồi cuối tháng 3/2024 cho rằng: “Sự cấm đoán đối với điện hạt nhân đã kết thúc, mở ra một chương mới về những cam kết đối với điện hạt nhân”.

Năng lượng Nhật Bản [Kỳ 72]: Giải pháp nguồn điện lớn cho lĩnh vực công nghiệp IT Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA): Đến năm 2026, nhu cầu điện của các trung tâm dữ liệu và trí tuệ nhân tạo (AI) có khả năng sẽ tăng rất cao. Dư báo cho thấy, mức tiêu thụ điện của trung tâm dữ liệu năm 2023 là 460 tỷ kWh và sẽ tăng lên hơn 1.000 tỷ kWh vào năm 2026. (Con số 1.000 tỷ kWh tương đương với mức tiêu thụ điện 1 năm của Nhật Bản).

Năng lượng Nhật Bản [Kỳ 71]: Điện than trong cơ cấu năng lượng Nhật Bản Điện than tiếp tục là một phần quan trọng trong cơ cấu năng lượng của Nhật Bản - đó là nhận định của Tạp chí Powermag số tháng 3/2024. Dưới đây là những ý chính trong bài viết này.

Năng lượng Nhật Bản [Kỳ 70]: Sự khác biệt của trái phiếu xanh Nhật Bản Chính phủ Nhật Bản bắt đầu phát hành “Trái phiếu chuyển đổi kinh tế xanh” (GX). Việc phát hành trái phiếu này nhằm mục đích hiện thực hoá xã hội không carbon và đầu tư cho các dự án thân thiện với môi trường. Việc phát hành này được đưa ra trong bối cảnh các nhà đầu tư trên thế giới đang tìm kiếm các dự án siêu lớn, với quy mô khoảng 20.000 tỷ Yên (tương đương 132 tỷ USD).

Năng lượng Nhật Bản [Kỳ 69]: Chương trình điện hạt nhân Thái Lan, Philippines trên báo Nikkei Nikkei (Nhật Bản) dẫn nguồn tin từ kế hoạch sơ bộ về chương trình điện hạt nhân của Chính phủ Thái Lan và Philippines cho biết: Thái Lan và Philippines đẩy nhanh kế hoạch đầu tư các dự án nhà máy điện hạt nhân vào thập kỷ tới để đạt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050 như đã cam kết trước cộng đồng quốc tế.

Theo tiêu chuẩn quy định mới sau trận động đất lớn ở phía Đông Nhật Bản đặt ra thời gian hoạt động của các nhà máy điện hạt nhân (về nguyên tắc) là 40 năm và được gia hạn một lần lên tới 20 năm. Tổ máy số 1 của Nhà máy điện hạt nhân Sendai đã nhận được sự chấp thuận gia hạn từ Cơ quan Pháp quy Hạt nhân Nhật Bản vào tháng 11 năm ngoái và sau đó 1 tháng đã nhận được sự chấp thuận của người dân địa phương. Đây là lò phản ứng thứ tư ở Nhật Bản đã hoạt động trên 40 năm (sau Tổ máy Takahama số 1 và 2 và Tổ máy Mihama 3) của Công ty Điện lực Kansai.

Vào tháng 2/2023, Chính phủ Nhật Bản đã thay đổi chính sách đối với các nhà máy điện hạt nhân, chuyển từ chính sách “giảm nhà máy điện hạt nhân nhiều nhất có thể” thành “tận dụng nhà máy điện hạt nhân lên mức tối đa có thể”. Nội các đã thông qua các chính sách cơ bản như: Tiến hành khởi động lại các nhà máy điện hạt nhân, cũng như xây dựng các nhà máy điện hạt nhân thế hệ tiếp theo và đồng ý thời gian vận hành các nhà máy điện hạt nhân lên trên 60 năm.

Việc vận hành các nhà máy điện hạt nhân cũng sẽ có lợi cho việc quản lý và đảm bảo năng lực cung cấp của các công ty điện lực. Do chi phí nhiên liệu cho các nhà máy nhiệt điện tiếp tục duy trì ở mức cao, Công ty Điện lực Kyushu ước tính mỗi nhà máy điện hạt nhân sẽ cải thiện lợi nhuận từ 6 tỷ đến 7,5 tỷ yên mỗi tháng.

Công ty TNHH Sản xuất Chất bán dẫn Đài Loan (TSMC) - nhà sản xuất chất bán dẫn theo hợp đồng lớn nhất thế giới đã chuyển đến Kyushu và các ngành công nghiệp liên quan đang được hưởng lợi. Các kế hoạch cho trung tâm dữ liệu và các cơ sở khác cũng lần lượt được thực hiện. Trong bối cảnh khả năng tiêu thụ điện ngày càng tăng, thì nguồn điện không phát thải CO2 như điện hạt nhân ngày càng được quan tâm.

Vào ngày 4/7/2024, Công ty Điện lực Kyushu đã thông báo: “Để vừa đảm bảo nguồn cung cấp điện ổn định, vừa đạt được mức trung hòa carbon, chúng tôi sẽ tận dụng tối đa các nhà máy điện hạt nhân của mình với việc đảm bảo an toàn là điều kiện tiên quyết. Chúng tôi sẽ chủ động công bố thông tin và giải trình chi tiết để cộng đồng địa phương yên tâm, tin tưởng vào chính sách kéo dài tuổi thọ các lò phản ứng hạt nhân”.

Liên quan đến thời gian vận hành của các nhà máy điện hạt nhân, với việc ban hành luật vào năm 2023 về việc cho phép các nhà máy hoạt động hơn 60 năm, quy định các nhà máy này sau khi vận hành 30 năm, thì mỗi 10 năm sau đó sẽ được cấp phép lại (có hiệu lực từ 6/6/2025).

Hiện tại, trong số 33 nhà máy điện hạt nhân ở Nhật Bản, 12 nhà máy đã khởi động lại theo tiêu chuẩn mới.

Việc kéo dài thời gian vận hành của các nhà máy điện hạt nhân đóng một vai trò quan trọng trong chính sách “tối đa hóa việc sử dụng điện hạt nhân” và hy vọng, ​​việc khởi động lại các nguồn điện này sẽ tiếp tục được tiến hành.

Phát triển thêm các tổ máy điện hạt nhân mới:

Cùng với chính sách gia hạn thời gian cho các lò phản ứng có tuổi đời 40 năm vận hành, Chính phủ Nhật Bản bắt đầu xem xét cho phép xây thêm các tổ máy điện hạt nhân mới.

Khi sửa đổi Kế hoạch năng lượng cơ bản (Energy Basic), trong đó chỉ ra định hướng chính sách năng lượng của đất nước, Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản đã bắt đầu xem xét cho phép xây thêm các tổ máy điện hạt nhân tại vị trí các tổ máy điện hạt nhân cũ được tháo dỡ.

Kế hoạch năng lượng cơ bản sửa đổi lần này (bao gồm cả kế hoạch đưa ra yêu cầu đối với các công ty điện lực là chỉ được phép xây dựng các lò phản ứng mới trong các nhà máy điện hạt nhân hiện có) để bù đắp cho số lượng lò phản ứng hạt nhân mà Nhật Bản quyết định tháo dỡ.

“Chính sách cơ bản để hiện thực hóa GX (Chuyển đổi xanh)” của chính quyền Thủ tướng Kishida nhằm tạo ra một xã hội không phát thải carbon và đã được Nội các phê duyệt vào năm 2023. Theo đó, năng lượng hạt nhân sẽ được sử dụng tối đa và “sẽ tập trung vào việc phát triển và xây dựng các lò phản ứng cải tiến thế hệ tiếp theo”.

Đầu tiên là Nhà máy điện hạt nhân Sendai (tỉnh Kagoshima) của Công ty Điện lực Kyushu. Công ty đang tiến hành công việc tháo dỡ hai tổ máy tại Nhà máy điện hạt nhân Genkai (tỉnh Saga). Hai tổ máy này sẽ được xây bù ở Nhà máy điện hạt nhân Sendai.

Tại cuộc họp báo (sau phiên họp thường kỳ của Quốc hội Nhật Bản vào cuối tháng 6/2024), Thủ tướng Kishida đã tuyên bố: Có sự chênh lệch lên tới 30% về giá điện giữa các khu vực - nơi các nhà máy điện hạt nhân đã khởi động lại (thấp hơn) và các khu vực chưa khởi động lại (cao hơn). Do đó, chúng tôi sẽ nhanh chóng cho tái khởi động các nhà máy điện hạt nhân đã đạt yêu cầu an toàn và khẩn trương xem xét các cơ chế để đảm bảo đầu tư mang tính chiến lược vào các nguồn năng lượng không có carbon như các lò phản ứng cải tiến thế hệ tiếp theo bao gồm: SMR, cũng như hydro, perovskite (một loại pin mặt trời) và năng lượng gió ngoài khơi.

(Đón đọc kỳ tới...)

NGUYỄN HOÀNG YẾN (TỔNG HỢP, BIÊN DỊCH)