Nhận định, Phản biện

Hiệp hội Năng lượng Việt Nam (VEA) là tổ chức xã hội - nghề nghiệp tự nguyện của gần 400 tổ chức và cá nhân hoạt động trong lĩnh vực năng lượng, hoặc liên quan đến lĩnh vực năng lượng. Trong năm 2024, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, với những biến động phức tạp của ngành, VEA đã có nhiều hoạt động tích cực, góp phần vào giữ vững sự tồn tại và phát triển của ngành năng lượng Việt Nam.

Năm 2024, với điều kiện thủy văn thuận lợi hơn năm 2023, các nhà máy thủy điện đã phát huy được vai trò của mình là vận hành linh hoạt với sản lượng cao để cấp điện cho nền kinh tế. Tuy nhiên, trong năm qua đã xuất hiện những cơn bão, lũ lớn bất thường. Các nhà máy thủy điện trên sông Đà, sông Chảy, sông Gâm đã không thể cắt lũ, hay làm chậm lũ cho vùng hạ lưu công trình (dù đã thực hiện theo Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hồng). Vậy, trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, chúng ta cần vận hành hệ thống thủy điện như thế nào? Tổng hợp, phân tích, đề xuất giải pháp của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam.

Sau khi BCHTW Đảng thống nhất chủ trương tái khởi động điện hạt nhân, ngày 30/11/2024, Quốc hội đồng ý đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận theo đề xuất của Chính phủ. Tiếp đến, ngày 5/12/2024, Tổng Bí thư Tô Lâm thị sát địa điểm xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1... Chuỗi các sự kiện trên đã cho thấy tầm quan trọng, tính cấp thiết của nguồn điện này trong “kỷ nguyên mới của dân tộc”. Để sớm hiện thực hóa chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước, trong bài viết dưới đây, chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam gợi mở một số nội dung công việc quan trọng trước mắt, cần làm ngay của Chính phủ, các bộ, ngành liên quan cho dự án điện hạt nhân đầu tiên ở Việt Nam.

Để tạm kết chuyên đề này, chúng tôi tổng hợp một số quan điểm của tỉnh Ninh Thuận về chủ trương phát triển dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1, Ninh Thuận 2; cùng một số kiến nghị độc lập của các chuyên gia điện hạt nhân và Hội đồng Khoa học Tạp chí Năng lượng Việt Nam.

“Dư cung dầu khí cùng với nhu cầu nhiên liệu hóa thạch suy yếu đã đưa thế giới tới một bối cảnh thị trường năng lượng mới” - Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) nhấn mạnh trong lễ công bố Triển vọng Năng lượng Thế giới 2024 (WEO 2024). Kết thúc 2024, Tạp chí Powermag (Hoa Kỳ) đã dẫn nhận xét này với 6 xu hướng của ngành điện thế giới trong năm 2025. (Tổng hợp, biên dịch của Tạp chí Năng lượng Việt Nam).

Ngày 6/1/2025 Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tổ chức hội nghị tổng kết năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025. Qua báo cáo tổng kết cho thấy: Trong năm qua, EVN đã vượt qua nhiều thách thức để đạt được những thành tựu quan trọng, nhưng những khó khăn trong những năm tiếp theo chưa cho phép cán bộ, nhân viên Tập đoàn được thỏa mãn trên thành tích đạt được.

Với vị trí thứ ba về điện hạt nhân thế giới, thành công của Pháp trong chương trình điện hạt nhân được tổng kết lại trong hai yếu tố chính: (1) cần thiết phải duy trì sự độc lập về năng lượng và (2) năng lượng hạt nhân là lựa chọn khả thi duy nhất. Chính các yếu tố này đã giúp Pháp đạt được mục tiêu về năng lượng sạch trong nhiều thập kỷ. (Tổng hợp của Tạp chí Năng lượng Việt Nam).

Kết thúc 2024, Wood Mackenzie (WM) - Công ty tư vấn toàn cầu chuyển đổi năng lượng của Anh cập nhật “Năm biểu đồ định hình quá trình chuyển đổi năng lượng thế giới”. Theo WM: Đây là những thành tựu của quá trình chuyển đổi năng lượng nhân loại đạt được, tạo tiền đề cho những bước đi mới trong tương lai.