Nhận định, Phản biện

Như chúng ta đều biết, ngày 24/11/2025, Ủy ban Thượng vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự thảo nghị quyết tháo gỡ khó khăn phát triển năng lượng quốc gia giai đoạn 2026-2030. Trong dự thảo, Chính phủ bổ sung quy định về phát triển điện gió ngoài khơi. Theo đó, doanh nghiệp được đề xuất khảo sát dự án nguồn điện này cần đáp ứng 3 điều kiện (có ngành nghề kinh doanh điện, vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ đồng và vốn chủ sở hữu không thấp hơn 15% tổng mức đầu tư cho dự án). Theo nhìn nhận của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam: Đây là bước sàng lọc mạnh, nhằm đảm bảo chỉ những nhà đầu tư có năng lực tài chính thực sự mới tham gia thị trường. Tuy nhiên, chính yêu cầu này cũng đặt ra câu hỏi: Kỳ vọng triển khai một dự án điện gió ngoài khơi ngay trong năm nay liệu có khả thi?

Đầu tư lưới điện thông minh là hướng đi khả thi và cần thiết để Việt Nam vừa tăng xuất khẩu điện, vừa đảm bảo an ninh năng lượng trong giai đoạn chuyển dịch xanh. Với vị trí kết nối trung tâm Đông Nam Á, Việt Nam có tiềm năng xuất khẩu điện sang, Campuchia, Thái Lan, Singapore và Trung Quốc, song hiện lưới truyền tải còn hạn chế, chưa đủ linh hoạt để tích hợp năng lượng tái tạo quy mô lớn.

Mặc dù hình thành cuối mùa mưa bão, nhưng cơn bão số 14 có sức tàn phá không hề nhỏ, đã gây ra đợt mưa lũ diện rộng hiếm gặp trong nhiều năm gần đây. Từ ngày bão đổ bộ cho đến khi suy yếu thành áp thấp nhiệt đới, các tỉnh Trung Trung bộ, Nam Trung bộ, Tây Nguyên và khu vực Đông Nam bộ liên tục có mưa to, đến rất to. Lượng mưa ghi nhận tại nhiều trạm lên tới 300-450 mm/24 giờ, đặc biệt ở Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Lâm Đồng. Một số nơi vùng núi đạt trên 600 mm, gây ra lũ ống, lũ quét và sạt lở đất. Khi mưa lớn trùng với thời điểm các hồ thủy điện đang ở cuối mùa phát điện, mực nước tiệm cận mực nước dâng bình thường, sức ép đối với hệ thống vận hành liên hồ chứa càng tăng. Mưa lũ lần này đã cho thấy những giới hạn của các hồ chứa, đặt ra yêu cầu phải đánh giá lại toàn diện. Bài viết dưới đây của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam tổng hợp diễn biến mưa lũ, phân tích vai trò của các hệ thống thủy điện, đánh giá mức độ phù hợp của các Quy trình vận hành liên hồ chứa hiện hành; đồng thời kiến nghị việc hoàn thiện và thích ứng với bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan.

Việt Nam có vị thế địa lý đặc biệt thuận lợi để hình thành các trung tâm khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) và năng lượng tái tạo ở khu vực Đông Nam Á. Nếu chúng ta có chính sách nhất quán và đầu tư chiến lược, việc hình thành trung tâm LNG - năng lượng tái tạo tại Việt Nam là khả thi cao, mang lại lợi thế địa kinh tế và an ninh năng lượng dài hạn.

Bài viết này phân tích toàn diện về cơ sở hạ tầng, chính sách phát triển thị trường hydrogen, với trọng tâm đặc biệt vào mô hình trung tâm hydrogen và cơ chế thương mại quốc tế. Thông qua phương pháp tiếp cận hệ thống, nghiên cứu đánh giá hiện trạng, xác định các thách thức then chốt và đề xuất khung giải pháp tổng thể để thúc đẩy phát triển bền vững ngành công nghiệp hydrogen.

Sự ra đời của Hội đồng Năng lượng Mặt trời Toàn cầu (Global Solar Council - GSC) bên lề COP21 không chỉ mang tính biểu tượng, mà còn phản ánh nhu cầu cấp thiết về một tiếng nói thống nhất của ngành điện mặt trời trong tiến trình chuyển dịch năng lượng toàn cầu. Sau một thập kỷ hình thành và khẳng định vai trò, GSC hiện đang bước sang một giai đoạn quan trọng mới: Mở rộng phạm vi từ đại diện kỹ thuật - công nghệ sang chủ thể dẫn dắt truyền thông chính sách và điều phối vận động toàn cầu, đặc biệt khi năng lượng mặt trời đang trở thành nguồn điện có tốc độ phát triển nhanh nhất thế giới.

Trong bối cảnh ngành điện (sản xuất và phân phối điện) đang chuyển mình nhanh chóng nhằm thích ứng với các hệ thống năng lượng bền vững và có sức chống chịu, các nhà máy điện ảo (Virtual Power Plant - VPP) đang nổi lên khẳng định vai trò của một công nghệ trọng yếu. Các VPP cung cấp một cách tiếp cận mang tính cách mạng bằng cách tích hợp các nguồn năng lượng phi tập trung vào một tổ máy điện đủ lớn để tăng cường sự ổn định của lưới điện thông qua quản lý phụ tải linh hoạt. Bài viết dưới đây đi sâu vào cơ chế của các VPP, lợi ích của chúng đối với các công ty điện lực, những thách thức khi triển khai và triển vọng tương lai do những tiến bộ công nghệ thúc đẩy.

Bài viết này sẽ phân tích một cách hệ thống các nguyên nhân trực tiếp và sâu xa dẫn đến sự cố tại Nhà máy điện hạt nhân Fukushima Daiichi (năm 2011), bao gồm: Điều kiện địa điểm và các mối nguy hại bên ngoài, khung pháp quy và cơ chế giám sát, thiết kế và vận hành nhà máy, các biện pháp quản lý sự cố, yếu tố con người và tổ chức. Qua đó, bài viết làm rõ câu hỏi: Vì sao ba nguyên tắc cốt lõi trong an toàn hạt nhân (kiểm soát độ phản ứng, duy trì làm mát nhiên liệu và ngăn chặn phát tán phóng xạ) đã không được bảo đảm tại Nhà máy điện hạt nhân Fukushima Daiichi? Mục tiêu là rút ra những bài học có giá trị không chỉ cho Nhật Bản, mà còn cho cộng đồng hạt nhân quốc tế, nhằm tăng cường khả năng phòng ngừa, giảm thiểu rủi ro và củng cố niềm tin của công chúng đối với điện hạt nhân trong tương lai.