Giải pháp chính sách, công nghệ phát triển lưu trữ năng lượng và điện mặt trời khu công nghiệp tại Việt Nam

Báo cáo nhận diện rủi ro, thách thức và gợi ý chính sách phát triển các phân ngành điện Việt Nam Để giúp các đại biểu Quốc hội tham dự Kỳ họp thứ 10 - Quốc hội khóa XV cập nhật một số thông tin tham khảo trong quá trình thảo luận, góp ý xây dựng dự án Luật, Nghị quyết của Quốc hội liên quan đến lĩnh vực điện lực, Hội đồng Khoa học Tạp chí Năng lượng Việt Nam vừa hoàn thiện Báo cáo về “Nhận diện rủi ro, thách thức và gợi ý giải pháp chính sách phát triển ngành điện của Việt Nam” - tháng 10/2025. Dưới đây là nội dung chính của Báo cáo.

Toàn cảnh Diễn đàn.

Đoàn Chủ tịch Diễn đàn.

I. Tổng quan hệ thống lưu trữ năng lượng trong chuyển dịch năng lượng ở Việt Nam - Vai trò, thách thức, các giải pháp chính sách và công nghệ cho phát triển:

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Nguyễn Thế Hữu - Phó Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương) nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hình thành khung pháp lý cho các dự án lưu trữ năng lượng - một cấu phần không thể thiếu trong hệ thống điện hiện đại. Trong bối cảnh năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời) ngày càng chiếm tỷ trọng cao, nhưng phụ thuộc lớn vào điều kiện thời tiết khí hậu tự nhiên, việc phát triển các hệ thống lưu trữ năng lượng giúp điều hòa công suất, tăng độ ổn định và linh hoạt cho vận hành lưới điện. Bộ Công Thương cho biết: Đang tích cực nghiên cứu, hoàn thiện hành lang pháp lý, cơ chế giá điện, cơ chế đấu thầu và quy hoạch phát triển hệ thống lưu trữ năng lượng trong khuôn khổ Quy hoạch điện VIII.

Ông Nguyễn Thế Hữu - Phó Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương).

Trong phần tham luận “Khung pháp lý cho hệ thống lưu trữ năng lượng tại Việt Nam”, đại diện Cục Điện lực trình bày định hướng phát triển loại hình này trong giai đoạn 2025-2035. Bộ Công Thương xác định lưu trữ năng lượng là một trong những nền tảng của chuyển đổi năng lượng, song hành với phát triển điện gió, mặt trời, hydrogen và lưới điện thông minh. Cơ quan quản lý đang xem xét điều chỉnh cơ chế giá điện, xây dựng biểu giá khuyến khích cho lưu trữ năng lượng theo thời điểm của biểu đồ phụ tải ngày đêm (peak/off-peak); đồng thời khuyến khích khu công nghiệp, khu chế xuất đầu tư hệ thống lưu trữ nhằm tối ưu chi phí năng lượng, nâng cao độ tin cậy cung cấp điện và giảm phát thải carbon.

Ông Trần Cao Thắng - Phòng Thị trường điện và Hệ thống điện, Cục Điện lực (Bộ Công Thương).

Ngoài ra, khung pháp lý cho BESS hiện đang được lồng ghép trong các văn bản hướng dẫn Quy hoạch điện VIII điều chỉnh. Trong đó, đề xuất phân loại các dự án lưu trữ theo công năng (lưu trữ độc lập, kết hợp nguồn tái tạo, hoặc phục vụ điều độ hệ thống điện quốc gia).

Ông Nguyễn Anh Tuấn (B) - Phó chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam.

Đại diện Hiệp hội Năng lượng Việt Nam (VEA) trình bày tham luận với chủ đề “Tổng quan nhu cầu hệ thống lưu trữ năng lượng (BESS) - Hiện trạng và khả năng ứng dụng tại Việt Nam”. Báo cáo nhắc lại quy hoạch lượng pin lưu trữ rất lớn trong Quy hoạch điện VIII điều chỉnh. Với ưu điểm tốc độ nhanh, tốc độ sạc - xả ngắn, BESS có thể cung cấp dịch vụ điều tần cho hệ thống, hấp thụ công suất thừa của nhà máy điện năng lượng tái tạo trong vòng 2-4 giờ.

Báo cáo điểm lại tình hình phát triển BESS trên thế giới. Xu hướng phát triển về công nghệ và giá cả giảm mạnh trong thập kỷ vừa qua khiến cho việc ứng dụng BESS trở nên khả thi. Tuy nhiên, giá BESS vẫn còn cao, nên cần một khuôn khổ pháp lý ổn định về giá để các nhà đầu tư BESS có thể tham gia thị trường.

Ông Bùi Duy Linh - Phòng Quản lý nguồn năng lượng mới, năng lượng tái tạo Công ty Vận hành Hệ thống điện và Thị trường điện Quốc gia (NSMO).

Tham luận thứ ba do đại diện Công ty Vận hành Hệ thống điện và Thị trường điện Quốc gia (NSMO) trình bày tập trung vào khía cạnh vận hành và kỹ thuật của BESS.

Với chủ đề “Vận hành hệ thống điện trong bối cảnh tích hợp các nguồn năng lượng tái tạo và hệ thống lưu trữ năng lượng”, NSMO khẳng định: BESS không chỉ là giải pháp dự phòng, mà còn là công cụ điều độ, giúp cân bằng tần số, công suất, ổn định điện áp và giảm áp lực cho lưới truyền tải.

Thực tế tại Việt Nam, nhiều khu vực có công suất điện mặt trời và điện gió lớn (như Khánh Hòa, Lâm Đồng, Đắk Lắk) đã xảy ra tình trạng quá tải cục bộ, gây cắt giảm công suất nguồn điện tái tạo. Việc triển khai các hệ thống lưu trữ ở cấp nhà máy, hoặc khu vực phụ tải lớn sẽ góp phần giảm thiểu hiện tượng này; đồng thời cho phép hệ thống điện vận hành an toàn hơn trong các tình huống bất định.

NSMO cũng đề cập nhu cầu cần có cơ chế cho phép các đơn vị lưu trữ được tham gia thị trường điện (thị trường giao ngay, dịch vụ phụ trợ), qua đó tạo động lực kinh tế cho đầu tư tư nhân vào lĩnh vực còn mới mẻ này. Tuy nhiên, việc vận hành và tích hợp hệ thống BESS còn nhiều thách thức về thông tin dữ liệu, mô hình dự báo, hạ tầng công nghệ thông tin… để giám sát, điều khiển và tối ưu vận hành.

Ông Vũ Thắng - Giám đốc Quốc gia tại Việt Nam Công ty TNHH Công nghệ Lưu trữ Năng lượng HiTHIUM Hạ Môn (HiTHIUM).

Bài trình bày của HiTHIUM Energy (Trung Quốc) do Giám đốc Quốc gia tại Việt Nam đã mang đến mô hình “∞Power BESS” - nền tảng lưu trữ năng lượng có tính linh hoạt cao, có thể mở rộng công suất từ vài MWh đến hàng trăm MWh. Doanh nghiệp giới thiệu công nghệ pin lithium iron phosphate (LFP) cải tiến, tích hợp hệ thống làm mát chất lỏng, an toàn đa tầng và khả năng tương thích với cả hệ thống chuyển đổi (biến tần) trung tâm và chuỗi.

Theo HiTHIUM: Với cấu hình 6,25 MWh/20 ft, các hệ thống ∞Power BESS có thể giảm tới 20% diện tích lắp đặt và 10-15% chi phí xây dựng so với thiết kế truyền thống, trong khi vẫn đảm bảo hiệu suất cao và an toàn tuyệt đối.

HiTHIUM khẳng định: Việt Nam là một trong những thị trường chiến lược của hãng tại Đông Nam Á và cam kết hợp tác lâu dài trong lĩnh vực lưu trữ năng lượng và chuyển đổi xanh.

Ông Đào Ngọc Chung - Ban Kỹ thuật Tổng công ty Điện lực TP. Hà Nội (EVNHANOI).

Tiếp nối là tham luận của Tổng công ty Điện lực TP. Hà Nội (EVNHANOI) về “Ứng dụng và định hướng phát triển hệ thống lưu trữ năng lượng trong lưới điện đô thị”. Tham luận chia sẻ kinh nghiệm từ các dự án thí điểm sử dụng pin lưu trữ tại các trạm biến áp và khu vực phụ tải trọng điểm đang dự kiến triển khai giúp giảm công suất cực đại trong giờ cao điểm, góp phần ổn định lưới điện và giảm áp lực đầu tư mở rộng hạ tầng truyền tải, phân phối.

EVNHANOI cũng định hướng trong giai đoạn tới sẽ kết hợp BESS với các nguồn năng lượng mặt trời mái nhà tại tòa nhà công sở, bệnh viện, trường học và trung tâm thương mại để xây dựng mô hình “điện đô thị thông minh” - nơi lưu trữ năng lượng đóng vai trò quan trọng của quản lý phụ tải thông minh và tối ưu hóa vận hành.

Phiên thảo luận: Tổng quan hệ thống lưu trữ năng lượng trong chuyển dịch năng lượng ở Việt Nam: Vai trò, thách thức, các giải pháp chính sách và công nghệ cho phát triển.

Tại phiên thảo luận buổi sáng, các đại diện được mời đã trả lời và ghi nhận (khi không thể có câu trả lời ngay cho các vấn đề thực tiễn quá khó mới phát sinh) các câu hỏi của các đại biểu tham gia Diễn đàn.

Các câu hỏi đưa ra đầy tính thách thức từ thực tiễn. Đại biểu một Công ty cổ phần Tư vấn điện cho rằng: Trong văn bản quy định hướng dẫn về hoạt động xây dựng chưa quy định quy mô BESS là cấp công trình nào để xác định cơ quan chuyên môn về xây dựng có thẩm quyền thẩm định thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật BESS.

Đại biểu từ Sở Công Thương Phú Thọ muốn biết BESS đã phân bổ cho các tỉnh trong danh mục Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII chưa và ở cấp tỉnh cơ quan nào sẽ là cơ quan chính để thẩm định, cấp phép đầu tư BESS? Các doanh nghiệp đầu tư điện mặt trời nêu khó khăn về các thủ tục đầu tư xây dựng ở địa phương và mong muốn việc xử lý hồ sơ chỉ qua cơ chế “một cửa”. Hiện tại mỗi tỉnh làm một cách khác nhau khi phải làm thủ tục giao đất, kiểm tra xây dựng, phê duyệt phòng cháy chữa cháy do chưa có hướng dẫn cụ thể. Một doanh nghiệp đầu tư mong muốn cho phép có thể nâng cấp các nhà máy điện mặt trời hiện tại (thuộc diện dự án “chuyển tiếp” do chậm cơ chế FIT) sang thành nhà máy có tích hợp BESS để được hưởng khung giá mới, thay thế cho khung giá chuyển tiếp.

II. BESS và hệ thống điện mặt trời cho khu công nghiệp - Dự báo tiềm năng mở rộng, chi phí đầu tư, giải pháp công nghệ giai đoạn 2025-2035:

Ông Nguyễn Hữu Khoa - Thường trực Hội đồng Khoa học Tạp chí Năng lượng Việt Nam.

Đại diện Hội đồng Khoa học Tạp chí Năng lượng Việt Nam trình bày tham luận đầu tiên buổi chiều về tổng quan nhu cầu phát triển điện mặt trời khu công nghiệp kết hợp với BESS trong giai đoạn 2025-2035.

Điện mặt trời mái nhà tại các khu công nghiệp là chủ đề được nhiều đại biểu đặc biệt quan tâm. Việt Nam có tiềm năng kỹ thuật hàng chục GWp; chỉ cần tận dụng 20% diện tích mái nhà xưởng đã có thể hình thành nguồn điện đáng kể. Khi kết hợp với BESS, điện mặt trời mái nhà giúp tăng tỷ lệ tự tiêu thụ, giảm “đường cong con vịt” và nâng cao khả năng điều tiết phụ tải. Tuy nhiên, các rào cản về pháp lý, cơ chế mua - bán điện nội bộ và tiếp cận tài chính vẫn chưa được giải quyết. Do đó, cần có hướng dẫn cụ thể về hợp đồng mua bán điện (PPA) nội bộ, cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) và chính sách tín dụng xanh, cùng với khuyến khích triển khai hệ thống quản lý năng lượng thông minh (EMS) trong khu công nghiệp.

Bà Nguyễn Như Thanh Thư - Trưởng phòng Quản lý Khu công nghiệp DEEP C Hải Phòng, kiêm Trưởng phòng Năng lượng Tái tạo.

Tham luận của đại diện Khu công nghiệp DEEP C Hải Phòng giới thiệu về áp dụng điện mặt trời mái nhà tại khu công nghiệp. DEEP C Hải Phòng là doanh nghiệp phát triển theo mô hình khu công nghiệp sinh thái. Đặt ra mục tiêu 30% năng lượng tái tạo vào năm 2030, nâng lên 50% vào năm 2040. Tự lắp đặt điện mặt trời và sẽ mua năng lượng tái tạo từ các công ty khác qua hình thức mua bán điện trực tiếp (DPPA). Các doanh nghiệp trong khu công nghiệp quan tâm đến Môi trường, xã hội và quản trị (ESG), Cơ chế điều chỉnh biên giới Carbon (CBAM) và Sáng kiến toàn cầu thúc đẩy các doanh nghiệp cam kết sử dụng 100% điện năng từ các nguồn năng lượng tái tạo (RE100). Một băn khoăn là nhiều doanh nghiệp không đủ lớn để tiêu thụ 200.000 kWh/tháng để tham gia DPPA và cũng không có năng lực để tự lắp đặt điện mặt trời mái nhà.

DEEP C Hải Phòng đề xuất gỡ bỏ rào cản để các doanh nghiệp có thể chia sẻ điện mặt trời mái nhà. Nếu chỉ lắp điện mặt trời để cung cấp công suất cho sử dụng nội bộ của doanh nghiệp thì công suất sẽ nhỏ. Do đó, cần cho phép liên kết các hệ thống điện mặt trời mái nhà và BESS của các doanh nghiệp trong khu công nghiệp để tối ưu phát và tích điện.

Ông Nguyễn Quang Tú - Trưởng phòng Giải pháp Công ty TNHH Công nghệ Huawei (Việt Nam).

Đại diện cho Huawei Digital Power Technologies (Việt Nam) trình bày tham luận về giải pháp “AI Energy Management” - một hệ thống quản lý và tối ưu vận hành các cụm BESS bằng trí tuệ nhân tạo. Giải pháp này có thể tự động điều chỉnh chế độ sạc - xả theo giá điện và tình trạng phụ tải; đồng thời cảnh báo sớm các nguy cơ kỹ thuật.

Huawei cho biết đã triển khai thành công các mô hình tương tự tại Trung Quốc, châu Âu và đang phối hợp với một số đối tác tại Việt Nam để thí điểm trong các khu công nghiệp. Việc ứng dụng AI vào điều khiển BESS được xem là bước tiến quan trọng, giúp nâng cao hiệu suất, tuổi thọ hệ thống và tối đa hóa giá trị đầu tư cho chủ sở hữu. Hiện Huawei đã ký được 60 MW BESS tại Việt Nam.

Ông Nguyễn Ngọc Tú - Giám đốc Kinh doanh và phát triển dự án - Phụ trách thị trường phía Nam Công ty Cổ phần Xây dựng Công trình IPC.

Công ty IPC - nhà thầu lắp đặt năng lượng tái tạo lớn nhất tại Việt Nam tham luận giới thiệu kinh nghiệm lắp đặt BESS, phân tích các phương án sử dụng BESS và công nghệ lưu trữ năng lượng. IPC cũng phân tích sâu về xu hướng phát triển BESS cho nhu cầu nhà máy điện năng lượng tái tạo, cho công nghiệp và hộ sinh hoạt.

Theo IPC, giá BESS giảm nhanh trong những năm gần đây. Điện mặt trời kết hợp BESS đã có giá điện cạnh tranh hơn so với điện năng lượng hóa thạch. Do đó, cơ hội cho BESS đang mở rộng ở Việt Nam. Để hỗ trợ BESS cần có thị trường giao ngay với chu kỳ ngắn hơn, nới rộng khung giá điện cả giá sàn âm.

Ông Đào Hoàng Duy - Phó Tổng Giám đốc Kinh doanh và Marketing Công ty Cổ phần Công nghiệp GG (GG Industries).

Tham luận của đại diện GG Industries Việt Nam chia sẻ kế hoạch thí điểm sản xuất hệ thống BESS quy mô công nghiệp tại miền Trung và miền Nam, hướng đến mục tiêu biến Việt Nam thành trung tâm sản xuất, lắp ráp và xuất khẩu hệ thống lưu trữ năng lượng trong khu vực Đông Nam Á vào năm 2035. LFP là công nghệ đã chín và rất phổ biến.

Kể từ năm 2010 đã có rất nhiều nghiên cứu cải thiện chất lượng và giá cả của pin LFP. Từ nay đến 2030, LFP vẫn là công nghệ chủ đạo. Hệ thống quản lý năng lượng (EMS) có thể lập trình cho từng nhu cầu của khách hàng, có sử dụng AI để điều khiển nạp - xả, đem lại doanh thu tối ưu.

Ông Võ Lê Duy Đức - Giám đốc Kinh doanh Lưu trữ Năng lượng Công ty Cổ phần Năng lượng VinEnergo.

Công ty TNHH Năng lượng VinEnergo (thuộc Tập đoàn Vingroup) tham luận giới thiệu chiến lược phát triển hệ sinh thái năng lượng sạch “Make in Vietnam”, trong đó hệ thống pin lưu trữ năng lượng (BESS) được xem là mắt xích quan trọng của chuỗi giá trị từ sản xuất cell pin, module, đến hệ thống lưu trữ quy mô lớn. VinEnergo hiện đang xây dựng nhà máy sản xuất pin cell công suất 5 GWh/năm và nhà máy hệ thống BESS công suất 2,5 GWh/năm tại Vũng Áng (Hà Tĩnh). Các hệ thống lưu trữ do doanh nghiệp này phát triển hướng đến hai phân khúc: Lưu trữ cho công nghiệp - khu công nghiệp và lưu trữ quy mô nhà máy cho hệ thống điện quốc gia.

VinEnergo cho rằng: Sự hình thành chuỗi sản xuất BESS trong nước sẽ giúp Việt Nam chủ động hơn về công nghệ, giảm chi phí nhập khẩu và mở ra cơ hội xuất khẩu sản phẩm năng lượng sạch ra khu vực.

Phiên thảo luận: BESS và hệ thống điện mặt trời cho khu công nghiệp và các dự báo tiềm năng về giải pháp, công nghệ, giá thành đầu tư BESS giai đoạn 2025-2035.

Tại phiên thảo luận buổi chiều, Diễn đàn thảo luận về BESS và điện mặt trời mái nhà trong khu công nghiệp do các chuyên gia của Hiệp hội Năng lượng Việt Nam, các diễn giả và đại diện doanh nghiệp cùng hỏi đáp các vấn đề đặt ra. Cụ thể là:

1. Điện mặt trời mái nhà có BESS trong các khu công nghiệp đang là xu hướng rõ rệt tại các khu công nghiệp.

2. Các biện pháp và cơ chế cần thiết để khu công nghiệp tăng cường điện mặt trời mái nhà theo các thông tư hướng dẫn của Bộ Công Thương.

3. Doanh nghiệp có thể tiết kiệm chi phí điện năng và đáp ứng các tiêu chí ESG do chi phí mặt trời mái nhà có BESS đã giảm xuống ở mức cạnh tranh với giá điện.

4. Muốn hệ thống BESS có thể phát triển được, phải có hệ thống pháp lý sao cho các ngân hàng có thể cung cấp tài chính cho hệ thống BESS.

5. Xu hướng chủ đạo về công nghệ pin vẫn là Lithium Sắt Phốt phát (LFP) cho giai đoạn đến 2030 (mặc dù các công nghệ khác có thế mạnh trong từng lĩnh vực sử dụng riêng biệt).

6. Việt Nam có thể không thể cạnh tranh về sản xuất cell pin, vì các nước khác đã thiết lập nền tảng dây chuyền sản xuất từ lâu, nhưng chúng ta có thể phát triển các phần mềm và phần cứng điều khiển hệ thống pin.

7. Mô hình khu công nghiệp gặp thách thức lớn nhất về phát triển BESS không phải là vấn đề kỹ thuật, mà là sự cần thiết hoàn thiện chính sách về tích hợp BESS, giá mua và bán điện.

8. Tuy tuổi thọ có thể rất dài, nhưng hệ số suy hao của pin chưa được kiểm chứng đầy đủ.

9. So sánh giữa BESS và thủy điện tích năng, thì thủy điện tích năng ra đời trước nhằm ổn định hệ thống (ngay cả khi chưa có năng lượng tái tạo). BESS ra đời để hỗ trợ năng lượng tái tạo là chính do khả năng lưu trữ ngắn và phản ứng nhanh. Dù có BESS, chúng ta vẫn phải tiếp tục phát triển thủy điện tích năng.

III. Kết luận: Dựa trên các tham luận và các phiên thảo luận tại Diễn đàn, Hiệp hội Năng lượng Việt Nam (VEA) rút ra một số kết luận chính như sau:

Ông Nguyễn Thái Sơn - Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Năng lượng Việt Nam.

1. BESS là một trong các trụ cột bắt buộc của chuyển dịch năng lượng: Với tỷ trọng năng lượng tái tạo (gió, mặt trời) ngày càng tăng, hệ thống lưu trữ năng lượng không chỉ là giải pháp dự phòng, mà còn là công cụ quan trọng để điều độ hệ thống điện, giúp đảm bảo sự ổn định, linh hoạt và an toàn cho lưới điện quốc gia.

2. Tiềm năng phát triển điện mặt trời mái nhà khu công nghiệp là khổng lồ, nhưng chưa khai thác thực tế như kỳ vọng, trong đó có nguyên nhân chính sách chưa theo kịp: Điện mặt trời mái nhà tại các khu công nghiệp là nguồn cung điện sạch tiềm năng và dồi dào (ước tính 50 GWp). Tuy nhiên, thách thức lớn nhất không phải là vấn đề kỹ thuật, mà quan trọng là cần tiếp tục thúc đẩy hoàn thiện chính sách về tích hợp BESS, cơ chế mua bán điện (PPA nội bộ, DPPA) và cơ chế giá.

3. Khung pháp lý ổn định về giá là yếu tố quyết định thu hút đầu tư: Dù giá công nghệ BESS đang giảm, nhưng vẫn còn khá cao, nên nhà đầu tư tư nhân cần một khuôn khổ pháp lý ổn định về giá và cơ chế cho phép BESS tham gia thị trường điện (giao ngay, dịch vụ phụ trợ) để đảm bảo lợi nhuận và tin tưởng tham gia thị trường còn mới mẻ này.

Hiện tại, việc thiếu cơ chế định giá phản ánh đầy đủ giá trị của BESS, đặc biệt là chi phí cơ hội và các lợi ích hệ thống, đã làm suy giảm động lực đầu tư từ khu vực tư nhân và hạn chế quy mô triển khai thực tế.

4. Phát triển sản xuất nội địa hóa BESS là chiến lược dài hạn: Việt Nam đang có những bước đi chiến lược (như T&T Energy, hay VinEnergo…) để tự chủ sản xuất hệ thống BESS, hướng tới mục tiêu biến Việt Nam thành trung tâm sản xuất và xuất khẩu hệ thống lưu trữ năng lượng trong khu vực Đông Nam Á vào năm 2035.

IV. Kiến nghị (đề xuất giải pháp thích hợp):

Các kiến nghị dưới đây tổng hợp từ các giải pháp được đề xuất trong Diễn đàn từ các vấn đề thực tiễn mà đại biểu đặt ra và từ các ý kiến chuyên gia:

1. Hoàn thiện khung pháp lý và cơ chế giá đặc thù cho BESS (ưu tiên hàng đầu):

1.1. Khẩn trương ban hành: Hoàn thiện và công bố khung pháp lý và cơ chế giá điện cụ thể cho các dự án lưu trữ năng lượng, bao gồm phân loại dự án theo công năng.

1.2. Cơ chế khuyến khích giá: Xây dựng biểu giá khuyến khích cho lưu trữ năng lượng theo biểu đồ phụ tải ngày đêm (peak/off-peak).

1.3. Mở rộng thị trường: Nghiên cứu và sớm áp dụng cơ chế cho phép các đơn vị lưu trữ năng lượng được tham gia thị trường điện (thị trường giao ngay chu kỳ ngắn hơn, dịch vụ phụ trợ) và nới rộng khung giá điện (bao gồm cả giá sàn âm) để tạo động lực đầu tư tư nhân.

2. Tháo gỡ rào cản hành chính cho điện mặt trời mái nhà khu công nghiệp và BESS:

2.1. Ban hành bổ sung loại hình và phân cấp công trình BESS trong quy định pháp lý về hoạt động xây dựng.

2.2. Đơn giản hóa thủ tục: Có hướng dẫn cụ thể, đơn giản hóa và thống nhất trên toàn quốc về thủ tục bổ sung quy hoạch, chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư, thẩm định, cấp phép đầu tư BESS và điện mặt trời mái nhà (bao gồm thủ tục giao đất, kiểm tra nghiệm thu xây dựng, và phê duyệt phòng cháy, chữa cháy), hướng tới mô hình “một cửa” chịu trách nhiệm xử lý hồ sơ.

2.3. Linh hoạt hóa cơ chế chia sẻ điện: Ban hành quy định cho phép các doanh nghiệp trong khu công nghiệp có thể liên kết, chia sẻ công suất điện mặt trời mái nhà và BESS với nhau để tối ưu hóa việc sử dụng nội bộ (tích và phát điện vào lúc muộn hơn). Đặc biệt là hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ không đủ điều kiện tham gia DPPA.

3. Hỗ trợ tài chính và tiêu chuẩn kỹ thuật:

3.1. Cơ chế tài chính: Xây dựng hành lang pháp lý vững chắc để các ngân hàng có cơ sở cung cấp tài chính cho các dự án BESS, đi kèm với các chính sách tín dụng xanh.

3.2. Tiêu chuẩn an toàn và độ bền: Yêu cầu các chuyên gia và cơ quan quản lý đưa ra tiêu chuẩn rõ ràng về tính an toàn của hệ thống BESS tại khu công nghiệp; thường xuyên cập nhật các thông số và tiêu chuẩn kỹ thuật và có phương pháp kiểm chứng độc lập về hệ số suy hao, tuổi thọ pin (ví dụ tuổi thọ 25 năm) để tăng cường niềm tin cho nhà đầu tư và người sử dụng.

4. Khuyến khích phát triển công nghiệp nội địa:

4.1. Tiếp tục hoàn thiện quy định chính sách ưu tiên công nghiệp hỗ trợ cho công nghiệp công nghệ cao.

4.2. Khuyến khích đầu tư sản xuất thiết bị, linh kiện và hệ thống pin lưu trữ trong nước (BESS) theo hướng nội địa hóa để giảm chi phí nhập khẩu và tăng cường năng lực công nghệ.

5. Thúc đẩy các dự án thí điểm và và ứng dụng công nghệ:

5.1. Thúc đẩy các dự án đầu tư xây dựng BESS của các doanh nghiệp nhà nước đã được giao và đang triển khai trên lưới điện, đề nghị cho phép thực hiện như là dự án thí điểm BESS để làm cơ sở hoàn thiện các cơ chế, chính sách và công nghệ.

5.2. Thúc đẩy triển khai các dự án thí điểm BESS kết hợp điện mặt trời mái nhà tại các khu công nghiệp; đồng thời khuyến khích ứng dụng các hệ thống quản lý năng lượng thông minh (EMS), sử dụng AI để tối ưu hóa vận hành và doanh thu.

6. Xây dựng lộ trình phát triển BESS (ưu tiên song song hàng đầu):

Song song với các đề xuất trên, để phát triển BESS một cách có định hướng, bài bản cần khẩn trương tổ chức nghiên cứu để đề xuất một lộ trình phát triển hệ thống BESS thông qua 2 mô hình kinh doanh cụ thể (BESS trước công tơ và BESS sau công tơ), xác định nhiệm vụ, vai trò, lợi ích cụ thể và mức độ đầu tư phát triển các loại hình BESS tương ứng với ba giai đoạn phát triển của thị trường điện:

6.1. Giai đoạn ngắn hạn, tương ứng với thị trường bán buôn hiện có và các cơ chế chính sách giá đang được dần dần hoàn thiện.

6.2. Giai đoạn trung hạn, tương ứng với thị trường điện bán buôn mở rộng và các chính sách về giá điện được cải thiện.

6.3. Giai đoạn dài hạn, khi thị trường điện vận hành đầy đủ theo cơ chế cạnh tranh và hạ tầng truyền tải/phân phối, công nghệ thông tin được nâng cấp, hiện đại hóa đồng bộ.

Trên cơ sở xem xét hiện thực hóa các đề xuất trên, chúng tôi tin tưởng rằng: Hệ thống lưu trữ năng lượng BESS, cũng như điện mặt trời mái nhà khu công nghiệp sẽ phát triển đúng hướng, khai thác tối đa các tiềm năng và hiệu quả, nhằm tối ưu vận hành hệ thống điện, thị trường điện, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.

Lễ ký kết hợp tác giữa các cơ quan, doanh nghiệp tại Diễn đàn:

Lễ ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác giữa Hiệp hội Năng lượng Việt Nam và Công ty TNHH Công nghệ Lưu trữ Năng lượng Hithium Hạ Môn (Trung Quốc).

Lễ ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác giữa Công ty TNHH Công nghệ Lưu trữ Năng lượng Hithium Hạ Môn và Công ty Cổ phần Công nghệ năng lượng Xanh DANSA.

Lễ ký kết liên danh thương mại lưu trữ năng lượng (BESS) cho thị trường điện Việt Nam giữa Công ty CP Thái Bình Dương và Công ty CP Thương mại và Đầu tư năng lượng - EJSC.

Một số hình ảnh các đối tác gặp gỡ tại Diễn đàn:

Một số hình ảnh tại Diễn đàn:

BBT TẠP CHÍ NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM