Năng lượng nguyên tử

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 316/2025/NĐ-CP ngày 10/12/2025 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Năng lượng Nguyên tử 2025 về nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu. Nghị định gồm 9 chương, 74 điều quy định chi tiết về yêu cầu an toàn, an ninh nhà máy điện hạt nhân, lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu; địa điểm, thiết kế, quyết định đầu tư, xây dựng, vận hành, chấm dứt hoạt động nhà máy điện hạt nhân.

Bộ Năng lượng Hoa Kỳ (DOE) vừa thông báo mở rộng danh sách các “điểm đến được cho phép chung” theo Quy định hỗ trợ các hoạt động năng lượng nguyên tử ở nước ngoài (10 CFR Part 810). Theo đó, Philippines và Singapore chính thức được bổ sung vào danh sách các quốc gia đủ điều kiện tiếp nhận một số công nghệ và hỗ trợ hạt nhân do Hoa Kỳ kiểm soát theo Part 810. Quyết định do Bộ trưởng Năng lượng Hoa Kỳ Chris Wright ký ban hành và Cơ quan An ninh Hạt nhân Quốc gia Hoa Kỳ (NNSA) - DOE quản lý, có hiệu lực từ ngày 24/11/2025.

Cuộc họp cấp Bộ trưởng Cuộc họp cấp Bộ trưởng Diễn đàn hợp tác hạt nhân châu Á - FNCA (lần thứ 26) vừa được tổ chức tại Tokyo (Nhật Bản), với sự tham dự của đại diện 12 quốc gia thành viên, Văn phòng Nội các Nhật Bản và Cơ quan Năng lượng Hạt nhân (thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế - OECD/NEA) theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến. Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam và Điều phối viên FNCA của Việt Nam tham dự cuộc họp.

Từ ngày 1 đến 11/12, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (đầu mối là Cục An toàn Bức xạ và Hạt nhân) chủ trì, phối hợp các bộ, ngành liên quan của Việt Nam làm việc với đoàn công tác của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) để đánh giá toàn diện cơ sở hạ tầng điện hạt nhân quốc gia (Intergrated Nuclear Infrastructure Review Mission - INIR Mission). Đây là hoạt động quan trọng trong lộ trình chuẩn bị triển khai dự án điện hạt nhân Ninh Thuận và các dự án tương tự trong tương lai.

Hệ thống thông tin lò phản ứng điện (Power reactor Information system - PRIS) của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) theo dõi tình trạng của các lò phản ứng điện hạt nhân trên toàn cầu vừa công bố 6 xu hướng chính về năng lượng hạt nhân trong Báo cáo tình hình năng lượng hạt nhân năm 2025 (Nuclear power status in 2025). Tất cả thông tin, dữ liệu của Báo cáo này đều được các quốc gia tự nguyện cung cấp và được IAEA thu thập thông qua các nhà cung cấp dữ liệu do các quốc gia thành viên chính thức chỉ định.

SMR là các lò phản ứng hạt nhân thế hệ mới, thường có công suất nhỏ hơn 300 MWe, được chế tạo theo dạng mô-đun, dễ vận chuyển và lắp ráp, giúp rút ngắn thời gian xây dựng, nâng cao khả năng tiêu chuẩn hóa. Tạp chí Gas Turbine World (GTW) Handbook 2025 đã ước tính chi phí đầu tư cho nhà máy điện sử dụng lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR) công suất 480 MW (bao gồm 6 lò phản ứng SMR, với công suất mỗi lò 80 MW), dựa trên các thông tin và số liệu sau đây.

Báo cáo của Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân cho thấy: Trong số 18 nhiệm vụ được giao để phát triển dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1, Ninh Thuận 2, có 9 nhiệm vụ đã hoàn thành. Cùng với đó, 7 nhiệm vụ đang triển khai, 2 nhiệm vụ chưa triển khai... Tiến độ đàm phán với đối tác nước ngoài, công tác giải phóng mặt bằng, hoàn thiện các cơ sở pháp lý liên quan, việc phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương có lúc chưa chặt chẽ.

Hội nghị Khoa học và Công nghệ hạt nhân toàn quốc lần thứ 16 (VINANST-16), tổ chức tại Đà Nẵng (từ ngày 8-10/10/2025) đã ghi dấu ấn mạnh mẽ, với sự tham gia của gần 400 đại biểu Việt Nam và hơn 90 đại biểu quốc tế. Sự hiện diện đông đảo của các chuyên gia từ Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), Liên bang Nga, Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, Pháp, Thụy Điển, Trung Quốc và nhiều quốc gia khác đã khẳng định uy tín, vị thế ngày càng cao của Việt Nam trong lĩnh vực khoa học, công nghệ hạt nhân.

Hội nghị Khoa học và Công nghệ hạt nhân toàn quốc lần thứ 16 (Vietnam Conference on Nuclear Science and Technology - VINANST-16) năm 2025 sẽ được tổ chức tại TP. Đà Nẵng trong 3 ngày (từ 8-10/10/2025).

Bên lề Tuần lễ Nguyên tử Thế giới tại Moskva (25-28/9), Hãng thông tấn Sputnik (LB Nga) đã trò chuyện với TS. Trần Chí Thành - Viện trưởng Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam về triển vọng hợp tác giữa Việt Nam - LB Nga trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân, cũng như đánh giá những thành tựu trong việc thực hiện lộ trình chung về phát triển công nghệ hạt nhân.

Tập thể các chuyên gia, nhà khoa học thuộc Hội đồng Khoa học Tạp chí Năng lượng Việt Nam vừa có Báo cáo tổng hợp (từ các bài báo phản biện khoa học được đăng tải từ tháng 5 năm 2025 đến nay) gửi tới Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính. Nội dung Báo cáo là các nghiên cứu, đánh giá, phân tích kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn triển khai ở Việt Nam trong hoàn thiện những yếu tố quan trọng đối với phát triển điện hạt nhân. Cụ thể là hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, nhân lực, hệ sinh thái tri thức, chức năng nhiệm vụ và năng lực của các chủ thể quan trọng trong triển khai dự án điện hạt nhân (Ninh Thuận 1, Ninh Thuận 2), nhà máy điện hạt nhân nhỏ và chuyển đổi số. Từ đó, gợi ý, đề xuất một số kiến nghị cần lưu ý, xem xét kỹ lưỡng quyết định từ sớm những vấn đề có liên quan nhằm phát triển điện hạt nhân an toàn và hiệu quả ở Việt Nam. Dưới đây là nội dung chính của Báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ.

Báo cáo từ UBND tỉnh Khánh Hòa, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (PVN) về tính hình triển khai dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2 cho thấy: Công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; đàm phán tín dụng; ký kết thỏa thuận hợp tác quốc tế để lựa chọn công nghệ; lập và thẩm tra Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi (Pre-FS); hợp tác đào tạo nhân lực v.v... đã, đang được triển khai với tính thần hết sức khẩn trương. Tuy vậy, một số hạng mục công việc gặp khó khăn, thách thức.

Văn phòng Ban Chấp hành Trung ương Đảng vừa có Thông báo số 321-TB/VPTW, ngày 13/9/2025, về Kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam (ngày 4/9/2025). Dưới đây là nguyên văn Thông báo Kết luận của Tổng Bí thư.

Báo cáo The World Nuclear Industry Status Report 2024 (WNISR2024), công bố tháng 9/2024, cung cấp dữ liệu chi tiết về tình hình vận hành, tiến độ xây dựng, các trường hợp đình trệ, hoặc vượt chi phí. Với cách tiếp cận định lượng dựa trên các chỉ số khách quan, WNISR2024 mang lại góc nhìn thiết thực cho các quốc gia đang cân nhắc triển khai, hoặc mở rộng chương trình điện hạt nhân - trong đó có Việt Nam. (Tổng hợp, phân tích và khuyến cáo từ thực tiễn của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam).

Sau một quy trình nghiêm ngặt để tìm nhà cung cấp cho dự án điện hạt nhân mới, cuối tháng Tám vừa qua, Tập đoàn Điện lực Vattenfall của Thụy Điển đã có được ‘danh sách ngắn’ hai nhà thầu cung cấp Lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR) đầu tiên cho quốc gia Bắc Âu này.