Phản biện

Để tạm kết chuyên đề này, chúng tôi tổng hợp một số quan điểm của tỉnh Ninh Thuận về chủ trương phát triển dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1, Ninh Thuận 2; cùng một số kiến nghị độc lập của các chuyên gia điện hạt nhân và Hội đồng Khoa học Tạp chí Năng lượng Việt Nam.

Lựa chọn được các địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên ở nước ta thực sự là một quá trình lâu dài, công phu, tốn kém (kéo dài tư năm 1996-2016). Ngoài số tiền đầu tư từ LB Nga và Nhật Bản, Việt Nam đã bỏ ra nguồn kinh phí rất đáng kể suốt quá trình 20 năm để tìm kiếm, phân loại, đánh giá, lựa chọn các địa điểm đáp ứng yêu cầu để xây dựng nhà máy điện hạt nhân. Kết quả, có 8 địa điểm đã được đưa vào quy hoạch để xây dựng các nhà máy điện hạt nhân trong tương lai. Đặc biệt, các nghiên cứu kỹ lưỡng đã được thực hiện đối với địa điểm Phước Dinh (Ninh Thuận 1) và Vĩnh Hải (Ninh Thuận 2) tại tỉnh Ninh Thuận.

Đánh giá địa điểm là nhằm xác định phẩm chất của địa điểm trên mọi khía cạnh, đặc biệt là trên quan điểm an toàn. Đánh giá địa điểm còn nhằm xác định ra các giá trị cực đoan nhất của các hiện tượng tự nhiên và nhân tạo có thể xảy ra làm ảnh hưởng tới an toàn nhà máy. Bộ các giá trị cực đoan nhất của các hiện tượng tự nhiên và nhân tạo này được sử dụng như các giá trị ban đầu để thiết kế nhà máy, do đó, chúng còn được gọi là "Các cơ sở thiết kế - Design Basics". Ví dụ, cấp động đất cao nhất có thể xảy ra tại khu vực địa xây dựng nhà máy điện hạt nhân trong vòng 10.000 năm là 7 độ Richter thì thiết kế nhà máy phải có đủ khả năng chống lại động đất cấp 7 trở lên tại địa điểm đó.

Trên cơ sở danh sách 10 địa điểm thí sinh, các cơ quan chuyên ngành đã chọn ra 3 địa điểm có trọng số cao nhất bao gồm: Vĩnh Hải, Phước Dinh (Ninh Thuận) và Hoà Tâm (Phú Yên) để nghiên cứu sâu hơn trong dự án "Nghiên cứu tiền khả thi xây dựng nhà máy điện hạt nhân ở Việt Nam".

Để bạn đọc có góc nhìn tổng thể về mặt bằng được lựa chọn cho 2 nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2, trong chuyên đề này, Tạp chí Năng lượng Việt Nam giới thiệu một số bài viết tóm tắt về quá trình tìm kiếm, lựa chọn và đánh giá địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân ở Việt Nam. Chuyên đề bao gồm: [1] Tìm kiếm địa điểm tiềm năng, sàng lọc và xác định các địa điểm thí sinh - [2] So sánh, xếp thứ tự ưu tiên 3 địa điểm thí sinh có trọng số cao nhất - [3] Đánh giá các địa điểm đã lựa chọn - [4] Hai địa điểm đã chọn và các kiến nghị - [5] Quan điểm của tỉnh Ninh Thuận. Rất mong nhận được sự chia sẻ của bạn đọc.

Theo Quy hoạch điện VIII, để tận dụng tối đa tiềm năng thủy điện, chúng ta tiếp tục đầu tư xây dựng các công trình thủy điện đã được quy hoạch, xây dựng các nhà máy thủy điện vừa và nhỏ, thủy điện cột nước thấp, mở rộng công suất các nhà máy thủy điện đang vận hành, xây dựng thủy điện tích năng và nghiên cứu xây dựng các nhà máy điện thủy triều trong tương lai. Tuy nhiên, thời gian đến năm 2030 chỉ còn có 6 năm, nhưng nhiều dự án thủy điện vẫn chưa được triển khai (trừ một số dự án thủy điện mở rộng), nên nguy cơ chậm tiến độ đưa vào vận hành vào năm 2030 có khả năng xảy ra. Tại sao chúng ta có 50 năm kinh nghiệm khảo sát, thiết kế, xây dựng và vận hành thủy điện mà vẫn có nguy cơ này? Tổng hợp, phân tích của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam.

Trong bài viết dưới đây, chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam sẽ phân tích chiến lược (SWOT) trong phát triển ngành điện LNG (khí thiên nhiên hóa lỏng) ở Việt Nam: (1) Điểm mạnh - (2) điểm yếu - (3) cơ hội - (4) rủi ro, thách thức - (5) một số khuyến nghị với cơ quan quản lý nhà nước và các nhà đầu tư phát triển hạ tầng điện LNG trong Quy hoạch điện VIII.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa có văn bản đề xuất Bộ Công Thương về triển khai cơ cấu giá điện 2 thành phần (giá công suất và giá điện năng). Trong bài viết dưới đây, chúng tôi tổng hợp một số nội dung về (1) lộ trình và quan điểm của đơn vị tư vấn - (2) đề xuất, kiến nghị của EVN - (3) một số phân tích, gợi ý ban đầu của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam.

Nhiệm vụ đặt ra đối với công tác đầu tư các công trình lưới điện truyền tải trong giai đoạn tới là hết sức cấp bách khi phải truyền tải công suất giữa các vùng miền, giải tỏa công suất các nguồn điện, đảm bảo đủ điện cho phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.

Sau khi Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) nhất trí khởi động lại kế hoạch phát triển điện hạt nhân, gần đây trên công luận có nhiều ý kiến bày tỏ các quan điểm khác nhau về các vấn đề liên quan đến điện hạt nhân. Trong đó có ý nêu ra không có cơ sở, thiếu thông tin và không chính xác. Để bạn đọc có thêm thông tin đa chiều, chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam tóm tắt những công việc đã thực hiện cho đến thời điểm (cuối năm 2016) về quá trình nghiên cứu, tìm kiếm, lựa chọn, đánh giá công nghệ và địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân ở Việt Nam. Đây là những thông tin có thể giúp các cơ quan chức năng tham khảo, lựa chọn khi quyết định khởi động lại các dự án điện hạt nhân.

Chính sách điện mặt trời đã được người dân, doanh nghiệp chờ đợi gần 4 năm qua đã có hành lang pháp lý: Nghị định số 135/2024/NĐ-CP ngày 22/10/2024 quy định cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà (tự sản xuất, tự tiêu thụ). Trong bài báo dưới đây, Hội đồng Khoa học Tạp chí Năng lượng Việt Nam sẽ tổng hợp nội dung liên quan đến chính sách, những ưu điểm vượt trội của nguồn điện này, cũng như các kiến nghị, phản ánh từ doanh nghiệp và ý kiến của chuyên gia sau khi Nghị định được ban hành.

Tổng hợp dưới đây của Hội đồng Khoa học Tạp chí Năng lượng Việt Nam sẽ đề cập đến một số nội dung đang được các doanh nghiệp (bên bán điện năng lượng tái tạo và khách hàng sử dụng điện có nhu cầu cấp Chứng chỉ Năng lượng Tái tạo - REC) quan tâm trong cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) theo Nghị định 80 được cơ quan quản lý nhà nước, vận hành hệ thống điện, thị trường điện và chuyên gia giải đáp, chia sẻ. Trân trọng gửi tới bạn đọc cùng tham khảo.

Nghị định 80/2024/NĐ-CP về cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) là một bước tiến quan trọng trong việc thúc đẩy sử dụng năng lượng tái tạo tại Việt Nam. Cơ chế này cho phép các doanh nghiệp lớn ký kết hợp đồng mua điện trực tiếp từ các nhà phát điện năng lượng tái tạo, hướng đến việc triển khai thị trường bán lẻ điện cạnh tranh tại Việt Nam. DPPA không chỉ tăng cường tính minh bạch, cạnh tranh trong thị trường điện, mà còn hỗ trợ Việt Nam trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững và giảm phát thải cacbon.

“Hội thảo của các bên thực hiện cơ chế mua bán điện trực tiếp ở Việt Nam” vừa được các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp liên quan tổ chức tại Hà Nội. Tham luận chính được trình bày bởi: Cục Điều tiết Điện lực (ERAV), Công ty Vận hành Hệ thống điện và Thị trường điện Quốc gia (NSMO), Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Công ty Cổ phần Xây dựng Công trình IPC E&C, SP Group Việt Nam, Heineken Việt Nam... Phần thảo luận diễn ra sôi nổi giữa doanh nghiệp (bên bán điện năng lượng tái tạo và khách hàng sử dụng điện có nhu cầu cấp Chứng chỉ Năng lượng tái tạo - REC), các chuyên gia, nhà khoa học với ERAV, NSMO, EVN... Ngoài ra, còn có nhiều vấn đề được giải đáp (bổ sung) như: Tiêu chí cho đơn vị phát điện; phát triển mới dự án điện mặt trời để tham gia cơ chế DPPA; mua bán điện thông qua thị trường điện giao ngay; thời hạn hợp đồng với thị trường giao ngay; chấm dứt DPPA; chấm dứt cơ chế FIT chuyển tiếp và tham gia DPPA; 1 dự án tham gia 2 cơ chế (vừa tham gia cơ chế FIT chuyển tiếp vừa tham gia DPPA); thuộc tính môi trường; doanh thu thị trường điện; phân bổ sản lượng hợp đồng Qc... Hội đồng Khoa học Tạp chí Năng lượng Việt Nam tường thuật đầy đủ, chi tiết nội dung nêu trên trong bài viết dưới đây.

Như chúng ta đã biết, khi cơn bão số 3 (Yagi) đổ bộ vào nước ta đã gây ra trận lũ muộn kinh hoàng và là đợt mưa lũ muộn hiếm gặp ở miền Bắc. Các nhà máy thủy điện trên lưu vực sông Đà, sông Gâm đã vận hành trong điều kiện thời tiết như vậy để đảm bảo an toàn cho công trình mà không thể cắt lũ, hay làm chậm lũ cho vùng hạ lưu đồng bằng sông Hồng và khu vực Hà Nội. Riêng Thủy điện Thác Bà trên lưu vực sông Chảy trong các ngày 8-9/9/2024, ngoài việc mở hết các cửa van của hệ thống xả lũ để xả lưu lượng nước tối đa xuống hạ lưu, đã tính đến phương án phá đập phụ để phân lũ nhằm đảm bảo an toàn cho công trình chính. Vậy, Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hồng trong thời kỳ lũ muộn liệu còn phù hợp khi biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan? Phân tích, đánh giá và kiến nghị của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam.