Nhận định - Dự báo

Để trả lời cho câu hỏi của một số bạn đọc đang quan tâm về quản trị ngành năng lượng của các nước như thế nào? Tạp chí Năng lượng Việt Nam tổng hợp một số nội dung liên quan trong bài viết dưới đây. Từ các nguồn tin cho thấy: Giữa các nước có mô hình quản lý ngành năng lượng khác nhau, tính sở hữu cũng khác nhau, nhưng nhìn chung đều tách bạch các phân ngành điện, than, dầu khí. Riêng với ngành than, nhiều quốc gia để cho các công ty tư nhân thăm dò, khai thác.

Mặc dù sản xuất hydrogen toàn cầu đã đạt gần 100 triệu tấn/năm, nhưng hydrogen phát thải thấp vẫn chỉ chiếm chưa đến 1% tổng sản lượng. Điều này cho thấy tiềm năng phát triển các công nghệ sản xuất hydrogen phát thải thấp còn rất lớn. Bài báo tiếp theo của chuyên gia APERC [*] viết riêng cho Tạp chí Năng lượng Việt Nam giới thiệu chi tiết về các công nghệ sản xuất nhiên liệu này hiện nay, so sánh chi phí và triển vọng phát triển của chúng trong bối cảnh nỗ lực toàn cầu nhằm đạt mục tiêu phát thải ròng bằng không.

Đóng/hủy giếng dầu khí, thu dọn giàn khoan khá mới đối với Việt Nam, nhưng thế giới đã có từ lâu và khá phức tạp. Để bạn đọc có cái nhìn tổng quát hơn về nội dung này, Tạp chí Năng lượng Việt Nam cập nhật tình hình hoạt động đóng/hủy mỏ dầu khí trên thế giới và một số thông tin liên quan đến dự án đóng/hủy mỏ Sông Đốc (ngoài khơi Việt Nam).

Đức thường xuyên phản đối những nỗ lực của Liên minh châu Âu (EU) coi điện hạt nhân là nguồn năng lượng xanh như năng lượng tái tạo. Nay Thủ tướng Friedrich Merz đã từ bỏ lập trường đó, tạo thuận lợi cho chính sách năng lượng của EU dễ được thông qua hơn. Nhân sự kiện này, chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam có một số nhận xét, đánh giá về sự thay đổi quan điểm của Đức đối với năng lượng hạt nhân trong chính sách chung của EU.

Ngày 17/5/2025, Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 - Nhà máy sử dụng khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) đầu tiên của Việt Nam đạt mốc kỹ thuật quan trọng: Vận hành ổn định liên tục 24 giờ ở công suất tối đa 812 MW. Đây là dấu mốc đặc biệt có ý nghĩa trong hành trình đưa Nhà máy vào vận hành thương mại. Sau thời gian này, Nhà máy sẽ tiếp tục hiệu chỉnh, chạy đầy tải ở 72 giờ liên tục và thí nghiệm hiệu chỉnh, thực hiện thí nghiệm kiểm tra thông số bảo hành, chạy tin cậy.

Hoa Kỳ đang có kế hoạch phát triển các lò phản ứng thu nhỏ, hay vi mô (microreactor) thương mại đầu tiên vào năm 2030. Đây là công nghệ được kỳ vọng có thể tạo ra kỷ nguyên mới - kỷ nguyên năng lượng sạch dồi dào, dễ tiếp cận, an toàn và có thể lắp đặt ở hầu hết mọi nơi (cả trên đất liền, trên biển, lẫn ngoài không gian).

Nối tiếp “Triển vọng và thách thức của hydrogen phát thải thấp trong chiến lược chuyển đổi năng lượng toàn cầu”, Tạp chí Năng lượng Việt Nam giới thiệu bài viết tiếp theo của chuyên gia APERC [*] dưới đây. Dựa trên dữ liệu Báo cáo Global Hydrogen Outlook 2024 của IEA, tác giả đánh giá tình hình hiện tại của việc sử dụng hydrogen trong chiến lược khử carbon cho ngành công nghiệp nặng và lọc hóa dầu, các dự án thí điểm tiên tiến, cũng như phân tích triển vọng, thách thức trong quá trình chuyển đổi từ hydrogen truyền thống sang hydrogen phát thải thấp.

Trong bối cảnh Việt Nam đang đối mặt với thách thức nghiêm trọng từ biến đổi khí hậu và nhu cầu tiêu thụ điện ngày càng tăng, mới đây, tại Hồ Chí Minh, Hội thảo chuyên đề “Chuyển đổi năng lượng tái tạo tại Việt Nam: Chính sách, công nghệ và giải pháp” do Hiệp hội Năng lượng Đô thị châu Á - Thái Bình Dương (APUEA) phối hợp cùng Yokogawa Việt Nam tổ chức đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của giới chuyên gia, doanh nghiệp và nhà hoạch định chính sách trong lĩnh vực năng lượng.

Trong Kế hoạch năng lượng cơ bản của Nhật Bản (lần thứ 7) được xây dựng vào tháng 2 năm 2025, thay vì mục tiêu “giảm phụ thuộc vào năng lượng hạt nhân” như trước đây, định hướng “tận dụng tối đa năng lượng hạt nhân” đã được đề ra, với việc đề cập rõ ràng đến “xây dựng mới”. Theo đó, tại Hội nghị điện hạt nhân thường niên (lần thứ 58) diễn ra vào ngày 8-9/4 tại Nhật Bản, các vấn đề và ví dụ về các sáng kiến liên quan đến đào tạo nhân lực đã được chia sẻ dựa trên kinh nghiệm của châu Âu.

Để bạn đọc có cái nhìn tổng thể và thông tin chuyên sâu về hydrogen phát thải thấp trong chiến lược chuyển đổi năng lượng toàn cầu, Tạp chí Năng lượng Việt Nam giới thiệu chùm bài viết của TS. Phùng Quốc Huy - Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng châu Á - Thái Bình Dương (APERC). Bài viết đầu tiên của chuyên đề, tác giả sẽ phân tích tổng quan về tình hình nhu cầu, cũng như sản xuất hydrogen; đánh giá tiến triển trong các lĩnh vực then chốt; xem xét thách thức hiện tại và đề xuất giải pháp chính sách để thúc đẩy vai trò của hydrogen trong chiến lược chuyển đổi năng lượng toàn cầu.

Bài viết “Tầm nhìn chính sách năng lượng - Hướng đến một Việt Nam thịnh vượng và bền vững” được Tạp chí Năng lượng Việt Nam dẫn lại dưới đây là của nhà khoa học, nhà quản lý Eric Van Vaerenbergh [*]. Nội dung được chuyển ngữ và biên tập bởi TS. Phùng Quốc Trí - Trung tâm Nghiên cứu Hạt nhân Vương quốc Bỉ, Chủ tịch Hội trí thức Việt Nam tại Bỉ và Luxembourg. Trân trọng gửi tới bạn đọc cùng tham khảo.

Theo giới chuyên gia năng lượng, sẽ không thể khử triệt để cacbon trong hệ thống điện nếu không đốt hydro sạch. Vì vậy, nhà máy điện hydro sẽ có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi năng lượng và Net zero. Mô hình này còn được xem là ứng viên sáng giá cho kỷ nguyên năng lượng hiện đại đang lên.

Việc Hoa Kỳ tăng thuế nhập khẩu với hàng hóa từ Việt Nam trong năm 2025 đã tạo ra một cú sốc lớn đối với nền kinh tế Việt Nam. Sự phụ thuộc đáng kể vào thị trường Hoa Kỳ (với kim ngạch xuất khẩu chiếm gần 30% GDP) khiến tác động từ chính sách thuế quan này lan rộng ra nhiều lĩnh vực, trong đó có ngành năng lượng. Trong bài viết dưới đây, chuyên gia PECC2 và Tạp chí Năng lượng Việt Nam tổng hợp, phân tích các ảnh hưởng ngắn hạn và dài hạn của chính sách thuế quan mới, đồng thời nhận diện một số cơ hội chiến lược mà chúng ta có thể tận dụng để phát triển ngành năng lượng một cách bền vững.

Cuối mùa mưa bão năm 2024, cơn bão Yagi đã đổ bộ vào nước ta, gây ra mưa lớn, ngập úng trên diện rộng, làm thiệt hại rất lớn về người, nền kinh tế và ngành điện khu vực phía Bắc. Sang năm 2025, theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia (NCHMF): Tuy nắng nóng năm nay không gay gắt như năm qua, song diễn biến thủy văn sẽ không thuận lợi cho việc huy động công suất từ các nhà máy thủy điện khu vực phía Bắc. (Phân tích và nhận định của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam).

Nhân kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1950-2025), Việt Nam - Hungary đang mở rộng hợp tác trong lĩnh vực năng lượng, với trọng tâm là năng lượng tái tạo và điện hạt nhân, phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững, giảm phát thải mà cả hai nước đã cam kế trước cộng đồng quốc tế. Đề cập tới nội dung này, Tạp chí Năng lượng Việt Nam giới thiệu bài viết của Lưu Hải Nam - Khoa Quan hệ Quốc tế (Đại học Pázmány Péte, Hungary) dưới đây để bạn đọc cùng tham khảo.