Nhận định - Dự báo

Theo Trung tâm Nghiên cứu Độc lập (CIS) của Úc: Để có dự án điện hạt nhân giá rẻ hơn, các quốc gia nên chọn một thiết kế đã hoạt động tốt ở nước ngoài và phải có tít nhất 4 tổ máy cho 1 địa điểm xây dựng.

Theo dự báo của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) công bố mới đây, thì công suất điện hạt nhân thế giới sẽ tăng gấp 2,5 lần vào năm 2050. Ở Việt Nam, Hội nghị Trung ương 10 Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII (ngày 20/9/2024) đã nhất trí khởi động lại kế hoạch phát triển điện hạt nhân. Nhân dịp này, Tạp chí Năng lượng Việt Nam tổng hợp một số thông tin từ Trung tâm Nghiên cứu Độc lập (CIS) của Úc về kinh nghiệm xây dựng nhà máy điện hạt nhân giá rẻ mà thế giới đã thực hiện thành công để bạn đọc cùng tham khảo.

Báo cáo Triển vọng Năng lượng Đông Nam Á 2024 [1], được Tổ chức Năng lượng Quốc tế (IEA) ban hành mới đây đã nhấn mạnh vai trò, vị trí của khối ASEAN trong hệ thống năng lượng toàn cầu và trong quá trình chuyển dịch sang năng lượng sạch (có xét đến bối cảnh đa dạng về địa lý, chính trị, công nghiệp, sự phát triển, nhu cầu năng lượng của từng nước). Bài viết này tổng hợp một số nội dung chính được nhấn mạnh trong Báo cáo đó.

Quý 3/2024, giá dầu thô giảm mạnh và biên lợi nhuận lọc dầu thu hẹp, điều này khiến ngành lọc dầu toàn cầu đối mặt với nhiều thách thức. Nhiều hãng dầu khí, nhiều công ty lọc dầu lớn trên thế giới ghi nhận sự sụt giảm mạnh trong lợi nhuận, thậm chí một số doanh nghiệp phải đối mặt với nguy cơ phá sản do chi phí vận hành cao hơn mức lợi nhuận thu được.

Mười ba quốc gia thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đã bày tỏ sự quan tâm đến việc tham gia một thỏa thuận hợp tác mang tính đột phá để cùng nhau thực hiện các dự án mở đường cho việc xây dựng nhà máy điện hạt nhân mới. Thỏa thuận này sẽ tập hợp các quốc gia có cùng mục tiêu để giải quyết các vấn đề cấp bách trong phát triển năng lượng hạt nhân (như tài chính, sự sẵn sàng của chuỗi cung ứng, xây dựng lực lượng lao động đa dạng và có tay nghề cao).

Trong điều kiện bị bao vây cấm vận, với nỗ lực bỏ bù giá cho năng lượng, Chính phủ Cuba có kế hoạch dần tăng giá xăng, dầu, khí hóa lỏng (LPG) và điện gần với giá thị trường. Tuy nhiên, điều đó không dễ thực hiện ở một đất nước có quá nhiều thứ được bù giá. Nhìn cách xử lý của Chính phủ Cuba, dường như chúng ta được thấy lại những khó khăn chồng chất của chính Việt Nam vào những năm 1980 của thế kỷ trước.

Báo cáo nghiên cứu mới đây của Bloomberg Intelligence được Tạp chí Năng lượng Việt Nam cập nhật, lược dịch dưới đây cho thấy: Ngành điện Hoa Kỳ đang phải căng mình tìm đủ điện để cung cấp cho các trung tâm dữ liệu, khiến quốc gia này phải tăng tốc đầu tư phát triển thêm nguồn điện hạt nhân mới và kéo dài tuổi thọ các nhà máy điện than hiện hữu.

Tại cuộc họp mới đây giữa Cơ quan pháp quy hạt nhân Nhật Bản (NRA) và lãnh đạo các nhà máy điện hạt nhân (thuộc các công ty điện lực Nhật Bản) các bên đã thảo luận việc hoàn thiện tiêu chuẩn, quy định áp dụng cho lò phản ứng nước nhẹ SRZ-1200 cải tiến.

Số liệu dưới đây được Eurostat (Cơ quan Thống kê châu Âu - EU) công bố tháng 4 năm 2024 và được cập nhật vào ngày 28 tháng 10 năm 2024 cho hộ tiêu dùng và hộ tiêu dùng công nghiệp. (Tổng hợp của Tạp chí Năng lượng Việt Nam).

Trong bài báo này, Hội đồng Khoa học Tạp chí Năng lượng Việt Nam cung cấp thông tin cập nhật gần đây về giá nhiên liệu (than, khí, LNG) cho phát điện (bao gồm giá trong nước và thị trường quốc tế); đồng thời sử dụng phương pháp tính thông dụng hiện nay để xác định ước tính giá thành bình quân cho các nguồn nhiệt điện truyền thống tại Việt Nam. Đó là phương pháp tính “chi phí quy dẫn” (Levelised Cost of Electricity - LCOE). Các tính toán LCOE với điện than, chúng tôi chỉ xét tới công nghệ phổ biến hiện nay - lò hơi siêu tới hạn (SC), với giá nhiên liệu than khai thác trong nước và nhập khẩu. Còn với điện khí, là công nghệ tua bin khí chu trình hỗn hợp đang chiếm tỷ trọng lớn trong công suất các nhà máy hiện hữu, cũng như đang xây dựng và sẽ đầu tư phát triển ở Việt Nam. Về giá nhiên liệu khí, được tính toán từ các mỏ: Nam Côn Sơn, Cửu Long, Sao Vàng Đại Nguyệt, PM3-CAA, Cái Nước 46 (khu vực chồng lấn với Malaysia), Lô B, Cá Voi Xanh... và các dự báo về giá LNG nhập khẩu.

Hội nghị COP28 đưa ra mục tiêu kìm chân mức tăng nhiệt độ toàn cầu ở ngưỡng dưới 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Đây là cơ hội “cuối cùng” nhân loại phấn đấu thông qua nhiều giải pháp, trong đó có chiến lược chuyển đổi năng lượng xanh.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, nhu cầu chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch, bền vững trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Năng lượng gió ngoài khơi với ưu điểm về nguồn gió dồi dào và ổn định, là một giải pháp đầy hứa hẹn cho quá trình chuyển dịch năng lượng. Do đó, việc các nhà hoạch định chính sách tìm hiểu rõ hơn xu hướng phát triển, cũng như đóng góp của điện gió ngoài khơi là cần thiết để nhận thức tầm quan trọng của loại năng lượng này và nắm bắt những cơ hội mới.

Từ năm 2021, Cục Điều tiết Điện lực (ERAV) đã được Tổ chức Hợp tác Phát triển Đức (GIZ) hỗ trợ để tìm hiểu nhà máy điện ảo. Tuy nhiên, công việc vẫn dừng lại ở mức mô phỏng, chứ chưa được thí điểm hiện trường. Trên thế giới đã có một số thử nghiệm với nhà máy điện ảo. Còn ở Việt Nam, bao giờ có thể ứng dụng mô hình nguồn điện này? Phân tích và dự báo của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam.

Để đáp ứng nhu cầu về sự linh hoạt, bền vững, đáng tin cậy và khả năng thích ứng trong ngành điện, nhiều công nghệ đa dạng về mặt kỹ thuật đang đưa vào trong cơ cấu nguồn điện. Trong đó, các nhà máy điện kiểu kết hợp (hybrid) ngày càng trở thành một phần của cơ cấu sản xuất điện, đặc biệt là việc tích hợp lưu trữ năng lượng (tại nguồn năng lượng tái tạo) và sự phát triển của các nhà máy điện ảo (VPPs - Virtual Power Plants).

Trong 25 năm tới, nhu cầu tiêu thụ điện toàn cầu sẽ tăng gần gấp đôi, từ 20% tổng năng lượng tiêu thụ cuối cùng trong năm 2022 lên 37% vào năm 2050. Theo dự báo, hệ thống năng lượng mới - nơi mà phần lớn điện năng được sản xuất từ năng lượng gió, mặt trời dự kiến sẽ trở thành hiện thực ở hầu hết các quốc gia trong ba thập kỷ tới.