Nhận định - Dự báo

Hoa Kỳ tham gia vào cuộc chiến chống Iran làm dấy lên lo ngại nguồn dầu mỏ toàn cầu sẽ gặp khó khăn, khi 20% dầu mỏ của toàn thế giới đi qua eo biển Hormuz nằm trong tầm vũ khí của Iran. Để bạn đọc có thêm nguồn tham khảo về tình hình vận chuyển dầu khí qua eo biển này, Tạp chí Năng lượng Việt Nam tổng hợp một số thông tin từ EIA, kèm theo một vài nhận định ban đầu về các tác động tới thị trường năng lượng Việt Nam (trong trường hợp Hormuz bị phong tỏa).

“Chính sách hỗ trợ đầu tư phát điện của Nhật Bản” vừa được ban hành. Chính sách này phản ánh sự phụ thuộc hoàn toàn vào cơ chế thị trường không còn phù hợp khi năng lượng tái tạo - chi phí thấp và không ổn định chiếm ưu thế, cần có một cơ chế bổ sung để đảm bảo đầu tư vào nguồn điện có thể điều chỉnh và phi carbon, đặc biệt là khi hydro/amoniac được xem là giải pháp.

Thế giới đang nỗ lực giảm lượng khí thải carbon và chuyển dịch khỏi nhiên liệu hydrocarbon. Việc vận chuyển năng lượng đường dài vẫn đóng vai trò thiết yếu đối với nguồn cung toàn cầu. Ngành công nghiệp hydrocarbon đã và đang xem xét việc tái sử dụng đường ống dẫn dầu khí hiện có cho hydro, nhưng rào cản tài chính vẫn còn là một trở ngại lớn. Việc chuyển đổi này đòi hỏi những cải tiến kỹ thuật, mang đến cả thách thức lẫn cơ hội trong việc pha trộn hydro cho các thị trường ngoài nhiên liệu hóa thạch truyền thống.

Trong bối cảnh Việt Nam đang khởi động lại các dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1, Ninh Thuận 2 và các mục tiêu lớn tiếp theo để đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng, năng lượng hạt nhân dựa trên thori nổi lên như một hướng đi có triển vọng trong tương lai. Đây là một trong các cơ hội mà chúng ta có thể nắm bắt, tận dụng công nghệ tiên tiến, có tiềm năng bổ sung nguồn nhiên liệu mới cho năng lượng Việt Nam trong dài hạn. Tuy nhiên, việc triển khai lò thori ở nước ta đang đặt ra nhiều thách thức, cần có các nghiên cứu sâu về công nghệ sử dụng nguồn nhiên liệu này.

Năm 2025, chính sách thương mại nổi lên như một trong các yếu tố then chốt định hình giá hàng hóa và dòng vốn toàn cầu. Đặc biệt, làn sóng thuế quan đối ứng giữa Mỹ và các đối tác lớn, mà trọng tâm là Trung Quốc, đang có tác động rõ rệt đến thị trường năng lượng. Để thấu hiểu vấn đề này, các nhà đầu tư buộc phải đi sâu vào các động thái chính trị đầy biến động và những cảm xúc mà chúng tạo ra. (Tổng hợp của Lê Trung Lân - Ban Kinh tế Đầu tư của Công ty CP Lọc hóa dầu Bình Sơn).

Như chúng ta đều biết, ngày 4/3/2025, Chính phủ Hoa Kỳ thông báo đến Chính phủ Việt Nam, Indonesia và Nam Phi rằng: Sẽ rút khỏi Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP). Câu hỏi của dự luận đặt ra là: Việc quốc gia này rút khỏi JETP là tín hiệu tiêu cực, hay tích cực? Từ một góc nhìn khác (như phân tích dưới đây), thì đây cũng có thể là tín hiệu tích cực cho quá trình chuyển đổi năng lượng mang tính toàn cầu.

Giá dầu đã trải qua những biến động dữ dội trong năm nay. Chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, giá dầu Dtd Brent đã “trượt dốc” từ đỉnh 83,06 USD/bbl (bbl - giá của một thùng dầu tính bằng đô la Mỹ) hồi tháng 1/2025 xuống mức thấp nhất trong hơn 3 năm qua là 61,09 USD/bbl vào đầu tháng 5/2025. Đà giảm này không phải do một yếu tố đơn lẻ, mà là hệ quả của một chuỗi sự kiện vĩ mô đan xen, tạo nên bức tranh đầy thách thức và khó đoán định. (Tổng hợp của Lê Trung Lân - Ban Kinh tế Đầu tư của Công ty CP Lọc hóa dầu Bình Sơn).

Trong phần đầu của bài viết dưới đây được tổng hợp từ Astana Times - kênh tin tức tiếng Anh hàng đầu ở Trung Á nói về cách Kazakhstan thực hiện công tác chuẩn bị đầu tư xây dựng dự án điện hạt nhân đầu tiên. Cùng với thông tin này, Tạp chí Năng lượng Việt Nam dẫn lại các tiêu chí phát triển cơ sở hạ tầng điện hạt nhân và nhận xét của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) về dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1, Ninh Thuận 2. Trân trọng gửi tới bạn đọc tham khảo.

Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW, ngày 4/5/2025 (Nghị quyết 68) về phát triển kinh tế tư nhân - một văn kiện thể hiện rõ bước chuyển trong tư duy chiến lược về vai trò của khu vực tư nhân trong nền kinh tế. Việc khẳng định kinh tế tư nhân là một trong những động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc dân không chỉ mang ý nghĩa chính trị, kinh tế sâu sắc, mà còn mở ra kỳ vọng cho nhiều lĩnh vực. Trong đó, ngành năng lượng được xem là một trong những lĩnh vực có tiềm năng huy động mạnh mẽ nguồn lực xã hội hóa.

“Chính sách hỗ trợ đầu tư phát điện của Nhật Bản” vừa được ban hành. Chính sách này phản ánh sự phụ thuộc hoàn toàn vào cơ chế thị trường không còn phù hợp khi năng lượng tái tạo - chi phí thấp và không ổn định chiếm ưu thế, cần có một cơ chế bổ sung để đảm bảo đầu tư vào nguồn điện có thể điều chỉnh và phi carbon, đặc biệt là khi hydro/amoniac được xem là giải pháp. Nhận thấy, đây có thể là bài học mà chúng ta cần tham khảo, chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam biên dịch, tổng hợp trong bài viết ngắn dưới đây.

Để trả lời cho câu hỏi của một số bạn đọc đang quan tâm về quản trị ngành năng lượng của các nước như thế nào? Tạp chí Năng lượng Việt Nam tổng hợp một số nội dung liên quan trong bài viết dưới đây. Từ các nguồn tin cho thấy: Giữa các nước có mô hình quản lý ngành năng lượng khác nhau, tính sở hữu cũng khác nhau, nhưng nhìn chung đều tách bạch các phân ngành điện, than, dầu khí. Riêng với ngành than, nhiều quốc gia để cho các công ty tư nhân thăm dò, khai thác.

Mặc dù sản xuất hydrogen toàn cầu đã đạt gần 100 triệu tấn/năm, nhưng hydrogen phát thải thấp vẫn chỉ chiếm chưa đến 1% tổng sản lượng. Điều này cho thấy tiềm năng phát triển các công nghệ sản xuất hydrogen phát thải thấp còn rất lớn. Bài báo tiếp theo của chuyên gia APERC [*] viết riêng cho Tạp chí Năng lượng Việt Nam giới thiệu chi tiết về các công nghệ sản xuất nhiên liệu này hiện nay, so sánh chi phí và triển vọng phát triển của chúng trong bối cảnh nỗ lực toàn cầu nhằm đạt mục tiêu phát thải ròng bằng không.

Đóng/hủy giếng dầu khí, thu dọn giàn khoan khá mới đối với Việt Nam, nhưng thế giới đã có từ lâu và khá phức tạp. Để bạn đọc có cái nhìn tổng quát hơn về nội dung này, Tạp chí Năng lượng Việt Nam cập nhật tình hình hoạt động đóng/hủy mỏ dầu khí trên thế giới và một số thông tin liên quan đến dự án đóng/hủy mỏ Sông Đốc (ngoài khơi Việt Nam).

Đức thường xuyên phản đối những nỗ lực của Liên minh châu Âu (EU) coi điện hạt nhân là nguồn năng lượng xanh như năng lượng tái tạo. Nay Thủ tướng Friedrich Merz đã từ bỏ lập trường đó, tạo thuận lợi cho chính sách năng lượng của EU dễ được thông qua hơn. Nhân sự kiện này, chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam có một số nhận xét, đánh giá về sự thay đổi quan điểm của Đức đối với năng lượng hạt nhân trong chính sách chung của EU.

Ngày 17/5/2025, Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 - Nhà máy sử dụng khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) đầu tiên của Việt Nam đạt mốc kỹ thuật quan trọng: Vận hành ổn định liên tục 24 giờ ở công suất tối đa 812 MW. Đây là dấu mốc đặc biệt có ý nghĩa trong hành trình đưa Nhà máy vào vận hành thương mại. Sau thời gian này, Nhà máy sẽ tiếp tục hiệu chỉnh, chạy đầy tải ở 72 giờ liên tục và thí nghiệm hiệu chỉnh, thực hiện thí nghiệm kiểm tra thông số bảo hành, chạy tin cậy.