Cập nhật tình hình chuẩn bị đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2 (23/10/2025)

Tính cấp thiết của việc hoàn thiện các yếu tố quan trọng để phát triển điện hạt nhân Việt Nam Tiếp theo theo Văn bản số 3333/PC-VPCP (ngày 29/9/2025), ngày 17/10/2025, Văn phòng Chính phủ tiếp tục có Văn bản thứ 2 (số 10084/VPCP-CN), truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về việc “thúc đẩy hoàn thiện các yếu tố quan trọng đối với phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam” theo kiến nghị của Tạp chí Năng lượng Việt Nam. Văn bản đã được chuyển đến Bộ trưởng các bộ: Công Thương, Khoa học và Công nghệ, Giáo dục và Đào tạo.

Ngày 22/10/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân, chủ trì phiên họp thứ ba của Ban Chỉ đạo. Tham dự phiên họp có Phó Thủ tướng Chính phủ, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Bùi Thanh Sơn; lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương, thành viên Ban Chỉ đạo.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ rõ một số hạn chế cần khắc phục về tiến độ đàm phán với đối tác nước ngoài về xây dựng nhà máy điện hạt nhân, công tác giải phóng mặt bằng, hoàn thiện các cơ sở pháp lý liên quan, việc phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương có lúc chưa chặt chẽ. Ảnh: VGP/Nhật Bắc.

Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận được Quốc hội khóa XII phê duyệt chủ trương đầu tư từ năm 2009. Nhưng sau đó, vào năm 2016, Quốc hội khóa XIV có nghị quyết về việc tạm dừng triển khai dự án. Đứng trước yêu cầu của thời kỳ phát triển mới, cuối năm 2024, Trung ương Đảng, Quốc hội đã xem xét, thống nhất chủ trương tái khởi động dự án điện hạt nhân Ninh Thuận (nay thuộc tỉnh Khánh Hòa). Ngay sau đó, Thủ tướng Chính phủ có các quyết định thành lập và kiện toàn Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân.

Tại cuộc họp, các đại biểu đã báo cáo, thảo luận về:

Thứ nhất: Tình hình xây dựng, trình ban hành các cơ chế, chính sách để thể chế hóa chủ trương của Đảng, hoàn thiện cơ sở pháp lý, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc tại các luật.

Thứ hai: Tình hình thực hiện các nhiệm vụ được giao sau phiên họp lần trước - kết quả đạt được, những việc chưa làm được, chỉ rõ các vướng mắc, nguyên nhân, trách nhiệm thuộc về cơ quan nào và đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp tiếp theo.

Theo các báo cáo, ý kiến tại cuộc họp, thực hiện kết luận tại phiên họp thứ hai của Ban Chỉ đạo, các bộ, cơ quan và chủ đầu tư của dự án đã chủ động, tích cực triển khai các nhiệm vụ được giao. Các cơ quan cũng đã tích cực trao đổi, đàm phán với các đối tác nước ngoài.

Sau khi trình Quốc hội ban hành Nghị quyết số 189 ngày 19/2/2025 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt đầu tư xây dựng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, Chính phủ đã ban hành Kế hoạch triển khai Nghị quyết số 189 của Quốc hội.

Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản giao Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) làm chủ đầu tư dự án điện hạt nhân 1, Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia (Petrovietnam - PVN) làm chủ đầu tư dự án điện hạt nhân 2; UBND tỉnh Ninh Thuận (nay là tỉnh Khánh Hòa) thực hiện dự án thành phần di dân tái định cư và giải phóng mặt bằng các dự án. Các dự án điện hạt nhân đã được bổ sung vào Quy hoạch điện VIII.

Bộ Khoa học và Công nghệ đã hoàn thiện để Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật Năng lượng Nguyên tử và hiện đang xây dựng các nghị định, thông tư hướng dẫn thực hiện. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực phục vụ phát triển điện hạt nhân đến năm 2035. Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo Nghị quyết của Chính phủ để tách nội dung di dân tái định cư, giải phóng mặt bằng thuộc các dự án nhà máy điện hạt nhân thành dự án độc lập.

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận, biểu dương các bộ, cơ quan, địa phương đã chủ động, tích cực triển khai các nhiệm vụ được giao và có kết quả cụ thể sau phiên họp thứ hai của Ban Chỉ đạo.

Trong số 18 nhiệm vụ được giao, có 9 nhiệm vụ đã hoàn thành. Trong đó, có một số nhiệm vụ quan trọng như: Ban hành Kế hoạch hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 189 của Quốc hội, Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII, trình Quốc hội ban hành Luật Năng lượng Nguyên tử và đã giao tỉnh Khánh Hòa 3.236 tỷ đồng để thực hiện dự án di dân, tái định cư.

Cùng với đó, 7 nhiệm vụ đang triển khai, 2 nhiệm vụ chưa triển khai. Chỉ rõ một số hạn chế cần khắc phục về tiến độ đàm phán với đối tác nước ngoài về xây dựng nhà máy điện hạt nhân, công tác giải phóng mặt bằng, hoàn thiện các cơ sở pháp lý liên quan, việc phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương có lúc chưa chặt chẽ, Thủ tướng yêu cầu:

1. Các chủ thể liên quan phải rút kinh nghiệm và chủ động thực hiện nhiệm vụ được giao và xử lý các khó khăn, vướng mắc phát sinh theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình, đồng thời báo cáo cấp có thẩm quyền với những vấn đề vượt thẩm quyền.

2. Yêu cầu các bộ, ngành liên quan, địa phương liên quan triển khai hiệu quả Nghị quyết 328/NQ-CP về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 70-NQ/TW ngày 20/8/2025 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

3. Đề xuất bổ sung vốn cho giải phóng mặt bằng đáp ứng yêu cầu, tiêu chuẩn của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế ( IAEA); hoàn thiện cơ sở pháp lý, cơ chế đặc thù để triển khai công việc, trong đó có việc tham mưu xây dựng Nghị quyết của Quốc hội và Thường vụ Quốc hội để xử lý các vấn đề vướng mắc pháp lý có liên quan.

4. Thúc đẩy đàm phán và hoàn thành hiệp định với đối tác theo nguyên tắc lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ. Cắt giảm các thủ tục rườm rà, xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn phù hợp đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn về an toàn và hướng dẫn về an ninh của IAEA cùng các công ước quốc tế liên quan đến lĩnh vực hạt nhân.

5. EVN khẩn trương lập dự án tiền khả thi trong tháng 10/2025. Các cơ quan hoàn thành đàm phán hiệp định hợp tác xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và hoàn thành các hành lang pháp lý trong tháng 11/2025.

6. Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp chặt chẽ với EVN và PVN xác định rõ nhu cầu về số lượng, trình độ, chuyên môn nguồn nhân lực phục vụ các nhà máy điện hạt nhân; trên cơ sở đó tổ chức đào tạo và kêu gọi, thu hút nhân lực trong và ngoài nước vào làm việc.

7. Yêu cầu tỉnh Khánh Hòa huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc tập trung cho công tác giải phóng mặt bằng và di dân, trực tiếp Bí thư Tỉnh ủy phải chỉ đạo sát sao với sự hỗ trợ của các bộ, ngành. Phải làm tốt việc tái định cư cho nhân dân trong vùng dự án theo nguyên tắc đảm bảo nơi ở mới ít nhất bằng, hoặc hơn nơi ở cũ; nhanh chóng ổn định cuộc sống người dân và đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân. Đồng thời đề xuất các chính sách hỗ trợ nhân dân chuyển đổi ngành, nghề với các cấp có thẩm quyền.

Các bộ, ngành, cơ quan theo chức năng, nhiệm vụ phối hợp xử lý các kiến nghị của UBND tỉnh Khánh Hòa về cơ chế để thực hiện dự án di dân, tái định cư, giải phóng mặt bằng các dự án nhà máy điện hạt nhân.

Trên tinh thần khẩn trương nhất có thể, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ rõ: Các bộ, ngành, địa phương, thành viên Ban Chỉ đạo phải tiếp tục tập trung, dành thời gian, công sức, trí tuệ thực hiện các nhiệm vụ theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn về xây dựng nhà máy điện hạt nhân.

Thủ tướng giao Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn trực tiếp chỉ đạo và giải quyết theo thẩm quyền, báo cáo Thủ tướng Chính phủ các vấn đề vượt thẩm quyền./.

HÀ VĂN - VGP