Mười dự báo về năng lượng thế giới trong 2025 của Energy Digital
07:40 | 25/12/2024
 Gợi mở một số công việc trước mắt, cần làm ngay cho dự án điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam Sau khi BCHTW Đảng thống nhất chủ trương tái khởi động điện hạt nhân, ngày 30/11/2024, Quốc hội đồng ý đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận theo đề xuất của Chính phủ. Tiếp đến, ngày 5/12/2024, Tổng Bí thư Tô Lâm thị sát địa điểm xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1... Chuỗi các sự kiện trên đã cho thấy tầm quan trọng, tính cấp thiết của nguồn điện này trong “kỷ nguyên mới của dân tộc”. Để sớm hiện thực hóa chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước, trong bài viết dưới đây, chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam gợi mở một số nội dung công việc quan trọng trước mắt, cần làm ngay của Chính phủ, các bộ, ngành liên quan cho dự án điện hạt nhân đầu tiên ở Việt Nam. |
1. AI trong quản lý và dự báo năng lượng:
Đến 2024, có rất ít ứng dụng AI dành cho năng lượng trên thị trường, nhưng năm 2025 tới đây sẽ xuất hiện nhiều hơn. Năm 2024, Hitachi Energy đã ra mắt Nostradamus AI - một trong những giải pháp dự báo AI có mục đích đầu tiên dùng cho ngành năng lượng. Nostradamus AI cung cấp dự báo năng lượng chính xác, thúc đẩy quá trình ra quyết định và giúp các nhà quản lý, chuyên gia trong điều hành hệ thống năng lượng bằng các dự báo có độ chính xác cao.
Hitachi Energy dự báo: AI và máy học (ML) đã, đang làm thay đổi thế giới. Việc áp dụng AI vào ngành điện không chỉ là một lựa chọn, mà còn là mệnh lệnh. Đó là lý do các doanh nghiệp, tổ chức phải có một công cụ chuyên dụng được thiết kế riêng cho phân tích lượng dữ liệu khổng lồ được tạo ra trên lưới điện đang phát triển.
Hitachi Energy dẫn đầu phân khúc này, dựa vào nhiều thập kỷ kinh nghiệm và khoa học dữ liệu để thiết kế một giải pháp AI cho ngành năng lượng, cung cấp giải pháp thay thế phù hợp cho các tùy chọn dự báo không đầy đủ như hiện nay.
2. Chính sách hỗ trợ sự phát triển năng lượng của Mỹ sẽ thay đổi đáng kể:
Donald Trump trở lại Nhà Trắng chỉ là một trong nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến sự thay đổi chính sách liên quan tới năng lượng vào năm 2025.
Trước bầu cử, đảng Dân chủ và Cộng hòa của Hoa Kỳ có quan điểm khác nhau về năng lượng sạch. Lập trường của Đảng Cộng hòa là ủng hộ nhiên liệu hóa thạch và khi Tổng thống đắc cử Trump trở lại chính trường, giới phân tích cho rằng Hoa Kỳ sẽ trở thành “nhà sản xuất dầu, khí số một thế giới”. Đảng Cộng hòa còn tuyên bố sẽ “chấm dứt Thỏa thuận xanh mới” và chấm dứt các hạn chế đối với dầu, khí đốt tự nhiên và than.
3. Cải cách thị trường sẽ làm rung chuyển ngành năng lượng:
Với việc triển khai Thỏa thuận thanh toán nửa giờ trên toàn thị trường (MHHS), Chương trình cơ hội tiết kiệm năng lượng (ESOS) và Báo cáo năng lượng và carbon hợp lý (SECR), các cải cách thị trường sẽ có tác động đáng kể đến ngành năng lượng.
Phát biểu với Energy Digital về MHHS vào đầu năm nay, Ben Whitelam - Giám đốc thương mại tại Npower Business Solutions (NBS) - hãng cung cấp khí đốt và điện cho các doanh nghiệp của Anh cho hay: Để các doanh nghiệp được hưởng lợi từ hệ thống năng lượng an toàn, phản ứng nhanh, ít carbon, đồng thời hỗ trợ các mục tiêu phát thải ròng bằng không, thì phải có một cuộc cải cách toàn diện đối với ngành năng lượng. Điều này bao gồm khả năng quản lý tốt hơn mọi khía cạnh của điện một cách hiệu quả, đặc biệt là với việc giảm sản xuất nhiên liệu hóa thạch, khi các doanh nghiệp chuyển sang các nguồn điện tái tạo không liên tục.
Cũng theo NBS, MHHS sẽ hỗ trợ việc sử dụng điện linh hoạt - điều mà chúng ta đã bắt đầu thấy thông qua biểu giá ‘thời gian sử dụng’ nhằm khuyến khích sử dụng năng lượng vào thời điểm nguồn cung dồi dào và tránh xa các thời gian nhu cầu cao điểm.
4. Tác động của xe điện (EV):
Thị trường xe điện (EV) trên toàn thế giới ước tính giá trị vào khoảng 162 tỷ USD. Việc áp dụng EV đang tăng mạnh trên toàn thế giới và khá nổi bật ở Trung Quốc. Nhu cầu nhiên liệu vận tải có khả năng giảm khi EV, cũng như xe tải chạy bằng LNG gia tăng thị phần, nhưng điều này không chỉ tác động đến thị trường EV.
Iain Mowat - chuyên gia về dầu khí tại Wood Mackenzie cho biết: Nhu cầu dầu của Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng vào năm 2025, nhưng hầu hết sự tăng trưởng này đều do nguyên liệu hóa dầu tạo ra. Nhu cầu nhiên liệu vận tải có khả năng giảm. Sự gia tăng liên tục trong tiêu thụ nhiên liệu máy bay sẽ được bù đắp bởi sự sụt giảm nhu cầu xăng và dầu diesel cho vận tải đường bộ. Xe điện và xe tải chạy bằng LNG hiện đang có tác động đáng kể đến thị trường Trung Quốc.
5. Nguồn cung LNG có nhiều thay đổi:
Theo dự báo của S&P Global Commodity Insights: Thị trường khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) đang tăng mạnh, với 27 triệu tấn nguồn cung mới, gần 90% đến từ Bắc Mỹ. Dự báo này có thể làm suy yếu giá LNG toàn cầu, nhưng lại thúc đẩy giá khí đốt của Hoa Kỳ.
Theo dự báo mang tên Triển vọng LNG toàn cầu 2024-2028 của Viện Kinh tế Năng lượng và Phân tích Tài chính Hoa Kỳ (IEEFA): Phần lớn sản lượng LNG được bổ sung vào năm 2028 sẽ tập trung ở Hoa Kỳ và Qatar - điều này sẽ đẩy Australia là nhà xuất khẩu LNG hàng đầu thế giới vào năm 2021, 2022 xuống vị trí thứ ba với một khoảng cách xa trong số các nhà cung cấp LNG toàn cầu. Các nguồn bổ sung cung cấp LNG chính bao gồm Hoa Kỳ, Qatar, Nga, Canada và châu Phi.
6. Than ở Trung Quốc sẽ đạt đỉnh mới:
Mặc dù năng lượng tái tạo tăng trưởng đáng kể, sản lượng điện đốt than ở Trung Quốc vẫn được dự báo đạt kỷ lục vào năm 2025. Trong khi nhiều cường quốc toàn cầu đang nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch (như Anh đã ngừng phụ thuộc vào than để sản xuất điện), thì Trung Quốc lại trên đà tăng và đạt mức sản lượng điện than kỷ lục do nhu cầu điện tăng vọt.
Viện nghiên cứu Năng lượng Ember cho biết: Điện than ở Trung Quốc đã giảm tương đối (từ hơn 70% vào giữa những năm 2000 xuống còn khoảng 60% vào năm 2023).
7. Giá năng lượng tiếp tục tăng:
Giá năng lượng dự kiến sẽ tăng trên toàn cầu vào năm 2025 do một số yếu tố như nhu cầu tăng, giá bán buôn cao, chi phí sản xuất tăng, thời tiết lạnh và lượng khí đốt dự trữ giảm. Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) dự báo: Nhu cầu điện toàn cầu sẽ tăng 4% vào năm 2025 do kinh tế phục hồi, nhu cầu điện cung cấp năng lượng cho trí tuệ nhân tạo và các hoạt động công nghiệp mở rộng, nên giá năng lượng tiếp tục tăng (nhưng tăng nhẹ).
Ngoài ra còn có các yếu tố khác như xung đột địa chính trị ra và sự sẵn có của các nguồn năng lượng tự nhiên, dù là hóa thạch, hay sạch cũng khiến cho giá năng lượng tiếp tục tăng. “Giá than và khí đốt cao hiện nay không phải là kết quả của một sự kiện gây sốc duy nhất về phía cung, hay cầu, mà là kết hợp của cả hai, khiến thị trường biến động trong nhiều tháng, thậm chí nhiều năm” - IEA dự báo.
8. Hoa Kỳ có thể trở thành quốc gia dẫn đầu về sản xuất hydro xanh:
Theo các chuyên gia trong ngành, hydro là chìa khóa cho mục tiêu phát thải ròng bằng 0, Hoa Kỳ sẽ trở thành quốc gia sản xuất hydro xanh hàng đầu thế giới, với các dự án có tổng công suất lên trên 1,5 triệu tấn mỗi năm.
Theo dự báo Wood Mackenzie: Mặc dù Donald Trump sắp tới sẽ không ủng hộ các công nghệ khử cacbon, cũng như việc Chevron Deference bị thất sủng dẫn đến sự bất ổn về mặt quy định, nhưng, sự cạnh tranh từ các ngành công nghiệp khác, đặc biệt là các trung tâm dữ liệu có khả năng cản trở sự phát triển của hydro xanh. (Chevron Deference lấy tên từ một vụ kiện của Tòa án Tối cao năm 1984 liên quan đến cách EPA lựa chọn để diễn giải Đạo luật Không khí Sạch của Hoa Kỳ).
9. Trung Quốc sẽ thống trị hạ tầng năng lượng tái tạo:
Phân tích từ công ty dịch vụ tư vấn Thụy Điển AFRY cho thấy: Sau khi Trung Quốc tuyên bố đạt được mục tiêu năng lượng mặt trời và gió sớm hơn 5 năm so với kế hoạch, thì quốc gia này đang có những bước tiến đáng kể trong việc áp dụng năng lượng tái tạo (khoảng 250 GW vào năm 2025).
Theo AFRY: Gần đây đã xuất hiện sự gia tăng đáng kể trong việc triển khai năng lượng tái tạo ở Trung Quốc, với mức tăng đáng kinh ngạc (từ ~530 GW vào năm 2020 lên ~860 GW chỉ trong hai năm rưỡi). Khi Trung Quốc đang ở giữa Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 (FYP), theo dự báo của AFRY: Trung Quốc sẽ đạt được mục tiêu năng lượng tái tạo là 1.200 GW. Đây sẽ là một thành tựu đáng chú ý, hoàn thành trước thời hạn khoảng 5 năm.
Trong tổng công suất lắp đặt mới trong giai đoạn FYP lần thứ 14 (2021-2025), AFRY dự báo năng lượng tái tạo sẽ chiếm hơn 70%. Và tổng công suất lắp đặt của Trung Quốc sẽ đạt khoảng 3.200 GW, vượt mục tiêu 3.000 GW được nêu trong cuối Kế hoạch năm lần thứ 14.
10. Công suất và sản lượng năng lượng tái tạo tiếp tục tăng:
IEA dự báo: Vào năm 2025, hơn 1/3 lượng điện của thế giới sẽ đến từ năng lượng tái tạo. Năng lượng tái tạo toàn cầu chậm hơn so với các mục tiêu đặt ra tại COP, nhưng năm 2025, lần đầu tiên trong lịch sử, châu Á sẽ chiếm một nửa lượng điện tiêu thụ của thế giới, 1/3 lượng điện toàn cầu sẽ được tiêu thụ tại Trung Quốc. Trong ba năm tới, lượng điện tiêu thụ tăng thêm mỗi năm gần bằng lượng điện của Vương quốc Anh và Đức cộng lại.
Deloitte dự báo: “Cuộc đua năng lượng tái tạo để lấp đầy khoảng cách tài nguyên khi nhu cầu về năng lượng sạch đang vượt xa nguồn cung”. Còn theo Triển vọng ngành Năng lượng Tái tạo năm 2025 của IEA: Năm 2025 sẽ được xác định bằng cuộc đua vượt qua những hạn chế và lấp đầy khoảng cách ngày càng tăng giữa cung và cầu về năng lượng sạch.
Đón đọc: 10 sự kiện tiêu biểu của ngành năng lượng Việt Nam năm 2024 và những băn khoăn, lo ngại
BBT TẠP CHÍ NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM
Link tham khảo:
https://energydigital.com/top10/top-10-energy-predictions-for-2025
Copy link
