Lần đầu tiên Trung Quốc làm rõ lộ trình thị trường điện thống nhất quốc gia ‘hoàn chỉnh’ vào năm 2029

Từ nhập khẩu LNG của Trung Quốc và biến động giá, nhận định về thị trường Việt Nam Qua phân tích số liệu nhập khẩu LNG vào Trung Quốc của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam dưới đây có thể thấy được xu hướng sử dụng, cũng như giá cả của loại nhiên liệu này trên thế giới. Và từ biến động giá, đối chiếu với Quyết định 126 của Bộ Công Thương có thể nhận định giá nhập khẩu LNG, giá điện LNG của Việt Nam trong tương lai tới.

Luật Năng lượng Trung Quốc và một vài nhận xét khi liên hệ với thực tiễn Việt Nam Tại kỳ họp thứ 12 của Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc của Trung Quốc đã thông qua Luật Năng lượng và sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2025. Dưới đây, chúng tôi cập nhật những điểm nhấn trong Luật mới này, cùng một vài nhận xét của Tạp chí Năng lượng Việt Nam khi liên hệ với thực tiễn Việt Nam để bạn đọc cùng tham khảo.

Phiên họp toàn thể lần thứ 3 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc (Khóa 20) đề xuất “đi sâu cải cách hệ thống quản lý năng lượng và xây dựng thị trường điện lực quốc gia thống nhất”. Ông Song Hongkun - Ủy viên tổ Lãnh đạo Đảng, Phó Cục trưởng Cục Năng lượng Quốc gia chỉ ra rằng: Việc xây dựng thị trường điện thống nhất quốc gia hiện nay đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Hệ thống quy luật thị trường từng bước được hình thành, thị trường đa cấp, khuôn khổ cơ bản được xác lập, quy mô giao dịch thị trường tăng lên đáng kể, vai trò của cơ chế thị trường được phát huy hiệu quả.

Sách Xanh lần đầu tiên làm rõ “lộ trình” và “lịch trình” phát triển thị trường điện lực thống nhất quốc gia - tức là hoàn thành cơ bản vào năm 2025, hoàn chỉnh vào năm 2029 và cải thiện, cải tiến vào năm 2035.

Theo kế hoạch, đến năm 2025, bước đầu hình thành thị trường điện thống nhất quốc gia, hoàn thiện cơ bản thiết kế cấp cao nhất của thị trường điện, các chỉ tiêu cơ bản về quy tắc giao dịch và tiêu chuẩn kỹ thuật được thống nhất trên toàn quốc.

Đến năm 2029, thị trường điện thống nhất quốc gia sẽ được hình thành hoàn chỉnh nhằm thúc đẩy sự thống nhất các quy tắc hệ thống thị trường cơ bản, giám sát thị trường công bằng và thống nhất, cũng như khả năng kết nối tiêu chuẩn cao của các đơn vị tham gia thị trường.

Số liệu cho thấy: Năm 2023, thị trường điện Trung Quốc đã kinh doanh 5,67 nghìn tỷ kWh điện, chiếm 61,4% tổng lượng điện tiêu thụ toàn xã hội. Quy mô thị trường đã tăng gần 5 lần (kể từ năm 2016). Khối lượng giao dịch dựa trên thị trường xuyên tỉnh và xuyên khu vực trên cả nước đạt gần 1,2 nghìn tỷ kWh và vai trò của thị trường trong việc thúc đẩy phạm vi phân bổ tối ưu hóa các nguồn năng lượng rộng hơn tiếp tục tăng lên.

Thị trường điện quốc gia Trung Quốc có tổng cộng 743.000 đơn vị đăng ký tham gia, tăng 23,9% so với cùng kỳ năm trước và hoạt động của thị trường điện cũng ngày càng tăng lên.

Tốc độ của năng lượng mới gia nhập thị trường cũng tăng nhanh hơn. Vào năm 2023, công suất giao dịch dựa trên thị trường năng lượng mới quốc gia đã đạt 684,5 tỷ kWh, chiếm 47,3% tổng sản lượng điện năng lượng mới. Sự tham gia của một số công ty phát điện lớn vào thị trường năng lượng mới đã vượt quá 50%. Quy mô giao dịch năng lượng xanh và chứng chỉ xanh tiếp tục mở rộng. Trong nửa đầu năm 2024, khối lượng giao dịch năng lượng xanh quốc gia đạt 151,93 tỷ kWh, tăng 233% so với cùng kỳ năm ngoái và 160 triệu chứng chỉ xanh đã được giao dịch.

Tính đến cuối tháng 10 năm 2024, tổng cộng 3,551 tỷ chứng chỉ xanh đã được cấp trên toàn Trung Quốc. Trong đó, có 1,323 tỷ cho nhà máy điện gió, chiếm 37,25%; 681 triệu cho nhà máy điện mặt trời, chiếm 19,18%; 1,277 tỷ cho nhà máy thủy điện thông thường, chiếm 35,97%; 5,67 triệu cho nhà máy điện sử dụng năng lượng tái tạo khác, chiếm 0,16%.

“Với sự gia tăng nhanh chóng về tỷ trọng công suất lắp đặt năng lượng mới, cùng với tác động của nhiều yếu tố (như biến động giá năng lượng sơ cấp, tăng trưởng phụ tải điện, biến đổi khí hậu cực đoan, hoạt động vận hành hệ thống điện, thị trường điện của Trung Quốc đang diễn ra phức tạp) đặt ra nhu cầu cần có những thay đổi sâu sắc và việc cải cách hệ thống điện.

Sách Xanh tập trung vào các vấn đề trọng tâm của thị trường điện, nghiên cứu, đề xuất các ý tưởng quy hoạch phát triển thị trường và mục tiêu xây dựng phù hợp với nhu cầu của mình

Huang Xuenong - Giám đốc Giám sát của Cục Năng lượng Quốc gia đã chỉ ra khi phát hành Sách Xanh rằng: Việc xây dựng thị trường điện thống nhất phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản về an toàn, độ tin cậy, định hướng thị trường, tính toàn vẹn và đổi mới, cũng như điều phối hệ thống, cần được đẩy mạnh từng bước, theo từng giai đoạn phù hợp với mục tiêu của 3 giai đoạn phát triển trong trung hạn. Theo đó, cần hoàn thiện 8 hạng mục để xây dựng cơ cấu thị trường điện thống nhất nhiều cấp độ, hệ thống thị trường với đầy đủ các chức năng, hoàn chỉnh cơ chế thị trường thích ứng với chuyển đổi xanh, ít carbon, cơ chế thị trường với hệ thống an toàn, đầy đủ, linh hoạt và tương tác, cơ chế vận hành thị trường thống nhất, công khai, công bằng và trật tự.

Trong đó, thị trường giao ngay sẽ được đẩy mạnh vận hành theo thủ tục, thị trường điện giao ngay tại hầu hết các tỉnh, thành trên cả nước sẽ chính thức vận hành vào năm 2029. Riêng thị trường điện khu vực phía Nam chính thức vận hành trước năm 2029. Để xây dựng cơ chế thị trường thích ứng với quá trình chuyển đổi xanh và ít carbon, tiêu thụ năng lượng mới theo thị trường sẽ chiếm trên 50% trước năm 2025 và năng lượng mới sẽ tham gia đầy đủ vào thị trường trước năm 2029”./.

ĐÀO NHẬT ĐÌNH - CHUYÊN GIA TẠP CHÍ NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM

Nguồn: Cục Năng lượng Quốc gia Trung Quốc (https://www.nea.gov.cn/2024-12/02/c_1310787405.htm).