Giải pháp tiết kiệm năng lượng trong hệ thống chiếu sáng

Tại các nước thuộc liên minh châu Âu, năng lượng sử dụng trong các toà nhà chiếm khoảng hơn 40% tổng năng lượng tiêu thụ thì thành phần chiếu sáng đóng góp một phần đáng kể (20%).

Tại Việt Nam, hiện nay sản lượng điện cần cung cấp cho các toà nhà (nhà hàng, khách sạn, TT thương mại, sinh hoạt….) gần 13.924 tỷ kWh, tương đương với 48% cơ cấu điện thương phẩm. Nhu cầu sử dụng năng lượng của các toà nhà ngày một tăng. So sánh 2 năm 2006 và 2009 có trên 600 toà nhà trụ sở làm việc có mức năng lượng tiêu hao tăng so với cùng kỳ (một số đơn vị tăng 3,6 lần)⁽¹⁾.

Do vậy, nếu tiết kiệm điện cho hệ thống này đồng nghĩa với việc tiết kiệm được điện năng tiêu thụ đáng kể trong các toà nhà công sở, tổ hợp văn phòng thương mại, khách sạn, chung cư…

Các tổn thất năng lượng cho chiếu sáng tại các tòa nhà ở Việt Nam theo các nghiên cứu gần đây thường bao gồm:

- Chưa tận dụng tối đa chiếu sáng tự nhiên.

- Mật độ chiếu sáng còn cao (chiếu sáng thừa).

- Bóng huỳnh quang T10 và chấn lưu truyền thống vẫn được dùng phổ biến.

- Chưa sử dụng nhiều các loại đèn tiết kiệm năng lượng có hiệu suất cao như đèn compact, huỳnh quang T5.

- Không sử dụng điều khiển tự động chiếu sáng tại các khu vực công cộng như: các khu vệ sinh, sảnh, hành lang, đèn quảng cáo...

Để đảm bảo hiệu quả kinh tế và hiệu quả sử dụng năng lượng, các giải pháp chiếu sáng phải đáp ứng được chất lượng chiếu sáng theo yêu cầu được qui định trong QCXDVN 09:2005 của Bộ Xây dựng, với một số giải pháp sử dụng năng lượng trong hệ thống chiếu sáng hiệu quả:

- Sử dụng chiếu sáng tự nhiên.

- Giảm số lượng đèn để giảm lượng chiếu sáng thừa.

- Chiếu sáng theo công việc: cung cấp độ chiếu sáng tốt theo yêu cầu chỉ tập trung vào diện tích thực, ở đó công việc được thực hiện trong khi việc chiếu sáng chung cho xưởng hoặc văn phòng chỉ giữ ở mức thấp hơn (Ví dụ: đèn gắn vào các máy móc hoặc đèn bàn).

- Lựa chọn đèn, bố trí đèn và sử dụng bộ đèn hiệu suất cao.

- Giảm điện áp dây dẫn chiếu sáng.

- Sử dụng chấn lưu điện tử tổn hao thấp cho đèn huỳnh quang.

- Sử dụng thiết bị hẹn giờ, bộ chuyển mạch ánh sáng khuếch tán hoặc mờ và bộ cảm biến chiếm chỗ.

- Sử dụng đèn tuýp huỳnh quang T5.

- Bảo dưỡng hệ thống chiếu sáng.

- Sử dụng bộ điều khiển thông minh IPNET giúp hệ thống chiếu sáng hoạt động hợp lý, hiệu quả hơn.

Sử dụng năng lượng cho chiếu sáng ngày càng chiếm tỉ trọng lớn và tăng nhanh đáng kể trong tổng nhu cầu về sử dụng năng lượng trong các tòa nhà, vì vậy việc sử dụng năng lượng dành cho hệ thống chiếu sáng hiệu quả, tiết kiệm sẽ hạn chế được sự tăng lượng điện tiêu thụ, giảm các chi phí kinh tế, giảm gánh nặng cho xã hội, đồng thời giảm lượng phát thải khí nhà kính và một số chất độc hại khác vào môi trường.

Tuy nhiên, sẽ không thể thực hiện tốt các giải pháp tiết kiệm năng lượng nếu chỉ dựa vào giải pháp liên quan đến thiết kế và máy móc, thiết bị mà ý thức của con người, đặc biệt sự hỗ trợ của cơ chế chính sách cũng góp phần đáng kể cho việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả của các tòa nhà.

Nhà nước cũng phải có những cơ chế hỗ trợ cho các tòa nhà trong việc đào tạo nguồn nhân lực, công tác xúc tiến đầu tư của các tòa nhà có thể tổ chức các hội chợ giới thiệu các giải pháp công nghệ tiết kiệm năng lượng dành cho các tòa nhà, giúp lựa chọn ra phương án tiết kiệm năng lượng phù hợp nhất.

Bên cạnh tổ chức các cuộc thi về quản lý công nghiệp trong các tòa nhà hiệu quả nhằm tôn vinh các tòa nhà, doanh nghiệp có các giải pháp tiết kiệm năng lượng điển hình, tổng kết được các giải pháp tiết kiệm năng lượng tiêu biểu từ đó sẽ nhân rộng ra cho các tòa nhà khác ở Việt Nam.

(1) Báo cáo Giải pháp chiếu sáng tiết kiệm hiệu quả trong các tòa nhà ở Việt Nam - Ths Nguyễn Sơn Lâm - Viện KHCN Bộ Xây dựng 

(Nguồn: ECCHaiphong)