Năng lượng TKHQ: Chưa rõ vai địa phương quản lý

Quý I, cả nước tiết kiệm 667 triệu kWh
Tiết kiệm năng lượng trong lĩnh vực cung - cầu điện

Nhận xét trên được ông Jakob Jespersen - Tư vấn quốc tế - Dự án Chuyển hóa carbon thấp trong lĩnh vực tiết kiệm năng lượng (LCEE) đưa ra tại Hội thảo "Thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả: Chính sách địa phương và cơ chế tài chính Dự án LCEE" do Tổng cục Năng lượng tổ chức ngày 10.4, tại Hà Nội. 

Ông Jakob Jespersen nói có ít văn bản quy phạm pháp luật của địa phương về thực hiện Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong lĩnh vực công nghiệp. Ảnh: Song Anh

Theo Tổng cục Năng lượng, nhu cầu năng lượng của Việt Nam đã tăng rất nhanh, khoảng 11,5%, trong giai đoạn 2001-2010, trước khi có sự giảm nhẹ trong năm 2011 và 2012. Nhu cầu điện năng đã tăng 14% trong giai đoạn 2005-2010 và khoảng 11% trong các năm 2011-2012.

Trong Quy hoạch phát triển năng lượng quốc gia, các dự báo chỉ rõ tình trạng mất cân đối giữa khả năng cung cấp và nhu cầu sử dụng các nguồn năng lượng sơ cấp sẽ xảy ra sớm và cảnh báo sự phụ thuộc vào năng lượng nhập khẩu của Việt Nam ngày một gia tăng.

Cùng với đó, việc sử dụng năng lượng trong các ngành/lĩnh vực và sinh hoạt xã hội nói chung và trong sản xuất công nghiệp vẫn rất lãng phí. Đặc biệt, điện năng tiêu thụ luôn tăng gấp hơn hai lần so với tốc độ tăng trưởng kinh tế từ năm 2000 đến nay.

Chính phủ Việt Nam những năm qua đã ban hành nhiều chính sách và triển khai thực hiện nhiều sáng kiến, chương trình để thúc đẩy việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả như: Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Chương trình mục tiêu quốc gia về Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả...

Ông Trịnh Quốc Vũ - Vụ trưởng Vụ Khoa học & Công nghệ - Tổng cục Năng lượng - Bộ Công Thương cho rằng, hoạt động tiết kiệm năng lượng thời gian qua đã được các địa phương triển khai mạnh mẽ và thu được nhiều thành công.

Hầu hết các địa phương trên cả nước có bộ phận chuyên trách về tiết kiệm năng lượng. Những đơn vị này ngoài việc thực hiện nhiệm vụ do Chương trình giao còn góp phần tích cực đề xuất xây dựng, hoàn thiện chính sách về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả tại địa phương.

Theo ông Trịnh Quốc Vũ, chính nhờ những đóng góp không nhỏ của các đơn vị này mà hoạt động tiết kiệm năng lượng trên toàn quốc diễn ra sôi nổi, rộng khắp và tạo được hiệu quả tuyên truyền tích cực.

Dự án "Chuyển hóa carbon thấp trong lĩnh vực tiết kiệm năng lượng" - (LCEE) do Chính phủ Đan Mạch tài trợ được thực hiện từ 2013-2017. Bộ Công Thương là đơn vị chủ quản dự án, trực tiếp triển khai Hợp phần hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa thực hiện các giải pháp tiết kiệm năng lượng trong ba ngành gạch, gốm sứ và thực phẩm.

Một trong các mục tiêu của dự án là hỗ trợ các địa phương ban hành chính sách/chương trình tiết kiệm năng lượng, xây dựng kế hoạch hành động nhằm thúc đẩy việc áp dụng các biện pháp và công nghệ sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong ít nhất ba ngành trọng tâm của dự án.

Từ tháng 12.2014, dự án đã được triển khai nghiên cứu đánh giá chính sách thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả tại 10 địa phương: Hà Nội, Hải Phòng, Bắc Ninh, Quảng Nam, Đà Nẵng, TP.Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Tháp, Cần Thơ và Vĩnh Long.

Ông Jakob Jespersen - Tư vấn quốc tế - Dự án LCEE cho rằng có ít tài liệu hướng dẫn và văn bản quy phạm pháp luật của địa phương về thực hiện Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ lĩnh vực công nghiệp.

Một số doanh nghiệp ở Bình Dương, Đồng Tháp, Quảng Nam, Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đã áp dụng tốt việc xây dựng chính sách, trong đó xác định rõ trách nhiệm và phối hợp của các bên liên quan, xác định mục tiêu.

Cạnh đó,  một số khung chính sách có thể tiếp tục xây dựng, bổ sung và làm cho hiệu quả hơn để hỗ trợ sử dụng năng lượng hiệu quả trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam.

Tuy nhiên, ông Jakob Jespersen cũng nhận xét: "Không phải tất cả các cơ quan quản lý địa phương đều đã thực hiện tốt chức năng quản lý sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và có đủ điều kiện để xây dựng chính sách địa phương".

Ông Jakob Jespersen cũng chỉ rõ, vai trò quản lý của phòng quản lý năng lượng chưa thực sự rõ ràng, chưa thấy kết quả trong việc xây dựng một khung pháp lý tốt và khả thi cũng như việc thẩm định hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả qua việc đo lường, báo cáo và xác minh.

Dịp này, Bộ Công Thương, Đại sứ quán Đan Mạch cũng giới thiệu cơ chế tài chính của Dự án LCEE mới đi vào hoạt động từ đầu năm 2015, nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa đầu tư vào các lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

SONG ANH