IEA: Hiệu quả năng lượng là "nhiên liệu đầu tiên"

Báo cáo thường niên năm nay của IEA là năm thứ hai chú trọng đến việc đầu tư vào hiệu quả năng lượng, giúp cải thiện hiệu suất năng lượng - số lượng năng lượng cần thiết để sản xuất một đơn vị GDP.

Trong số 18 quốc gia được IEA đánh giá trong bản báo cáo, tổng mức tiêu thụ năng lượng cuối cùng đã giảm 5% trong khoảng thời gian từ năm 2001 đến năm 2011, chủ yếu nhờ đầu tư vào hiệu quả năng lượng.

Tổng mức năng lượng tiết kiệm được trong thập kỷ nhờ hiệu quả năng lượng ở các nước IEA là 1.732 triệu tấn dầu quy đổi - lớn hơn so với nhu cầu năng lượng của cả Mỹ và Đức cộng lại trong năm 2012. 

Phân tích trước đó của IEA đã chỉ ra rằng hiệu quả năng lượng không phải là một thứ nhiên liệu vô hình mà còn là "nhiên liệu đầu tiên" trong các nền kinh tế lớn nhất của IEA.

Báo cáo năm nay cho thấy các khoản đầu tư cho hiệu quả năng lượng trong vòng bốn thập kỷ qua đã giúp giảm nhiều mức tiêu thụ năng lượng so với tổng mức tiêu thụ cuối cùng của Liên minh châu Âu trong năm 2011. Những chính sách và đầu tư hiệu quả đang làm giảm nhu cầu năng lượng của châu lục này, trong khi các nền kinh tế phát triển nhanh lại có thêm nhu cầu sử dụng năng lượng trong hệ thống năng lượng toàn cầu. 

Quả thực đã có tiềm năng rất lớn về hiệu quả sử dụng năng lượng tại các nền kinh tế mới nổi không phải là thành viên của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) với các phương tiện và cơ sở hạ tầng giao thông vận tải hiệu quả mang lại cơ hội lớn trong vấn đề hiệu quả năng lượng.

IEA ước tính rằng hiệu quả năng lượng có thể giúp giảm chi phí nhiên liệu lên đến 190 tỷ USD trong lĩnh vực giao thông vận tải toàn cầu vào năm 2020 và có thể giúp làm giảm bớt ô nhiễm không khí và thậm chí giải quyết vấn đề tắc nghẽn giao thông nhức nhối trong quá trình phát triển nhanh chóng hệ thống giao thông đô thị. 

Theo IEA, khoảng 40% thị trường hiệu quả năng lượng toàn cầu được tài trợ bằng các khoản vốn sở hữu và nợ, có nghĩa là thị trường tài chính về hiệu quả năng lượng trong khoảng 120 tỷ USD mỗi năm. Số lượng các loại hình sản phẩm và khối lượng tài chính đã được mở rộng đáng kể trong những năm gần đây, với các loại hình như trái phiếu xanh, trái phiếu doanh nghiệp xanh, hợp đồng hiệu suất năng lượng, các cam kết khu vực tư nhân, mảng tài chính hóa khí thải cacbon và vấn đề khí hậu, các ngân hàng phát triển đa phương, các ngân hàng hợp tác song phương cho cùng mục tiêu cung cấp nguồn tài chính để nâng cao hiệu quả năng lượng.

Theo tính toán, trong năm 2012, riêng hoạt động cho vay song phương và đa phương đã lên tới hơn 22 tỷ USD. 

Giám đốc điều hành IEA, Maria van der Hoeven, cho rằng hiệu quả năng lượng đang dịch chuyển từ sự quan tâm thích hợp sang một phân khúc thị trường mới thành lập với sự quan tâm gia tăng từ các cơ sở tài chính cung cấp các khoản vay và các nhà đầu tư. Hiệu quả năng lượng là điều rất cần thiết để đạt được các mục tiêu ngăn ngừa tình trạng biến đổi khí hậu, đồng thời hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Để mở rộng thị trường này, việc tiếp tục đưa ra các sáng kiến giảm bớt các rào cản sẽ cần phải được tăng cường. 

Hiệu quả năng lượng chính là tấm lá chắn quan trọng nhất cho những nỗ lực giảm lượng khí thải cacbon trong hệ thống năng lượng toàn cầu để đạt được các mục tiêu về khí hậu trên thế giới: kế hoạch của IEA hoàn toàn phù hợp với những nỗ lực dài hạn nhằm hạn chế sự gia tăng nhiệt độ Trái đất không quá 2 độ C, mà tỷ lệ lớn nhất góp phần giảm lượng khí thải - 40% - xuất phát từ việc sử dụng hiệu quả năng lượng.