Đánh giá Quy hoạch điện 7 và đề xuất lập Quy hoạch điện 8 [Kỳ 1]

Đề xuất định hướng cơ cấu nguồn điện cho Quy hoạch điện VIII

I. Quy hoạch điện 7

Quy hoạch điện 7 (QHĐ7) được lập theo Luật Điện lực số 28/2004/QH11, theo hướng dẫn tại Quyết định số 42/2005/QĐ-BCN ngày 30/12/2005 của Bộ Công nghiệp về quy định nội dung trình tự, thủ tục lập, thẩm định và phê duyệt Quy hoạch điện.

Đề án QHĐ7 được bắt đầu lập vào tháng 6/2009 theo Công văn số 11693/BCT-NL ngày 9/12/2008 của Bộ Công Thương về việc giao Viện Năng lượng chuẩn bị đề cương và dự toán lập QHĐ7, Công văn số 1541/BCT-NL ngày 24/02/2009 cña Bộ Công Thương về việc giao Viện Năng lượng bổ sung hoàn chỉnh đề cương và dự toán lập QHĐ7 trình Bộ Công Thương xem xét phê duyệt trong tháng 3 năm 2009 và Quyết định của Bộ Công Thương số 3038/QĐ-BCT ngày 16/6/2009 giao Viện Năng lượng triển khai lập QHĐ7. Đề án QHĐ7 được Viện Năng lượng hoàn thành và trình bản Dự thảo cuối cùng vào tháng 6/2010.

Quá trình lập Đề án QHĐ7 đã được tiến hành song song với quá trình lập Báo cáo Đánh giá Môi trường Chiến lược (SEA), phối hợp giữa quy hoạch và giảm thiểu các tác động xấu tới môi trường. SEA đã được trình Bộ tài nguyên và Môi trường - MONRE để thẩm định độc lập, báo cáo Chính phủ.

Sau các quá trình báo cáo, thẩm định, chỉnh lý, bổ sung, QHĐ7 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong Quyết định số 1208/QĐ-TTg ngày 21/7/2011.

Từ năm 2013, sau khi có Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện lực, số 24/ 2012/QH13, nội dung, trình tự lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh QHĐ đã được quy định trong Thông tư số 43/TT-BCT ban hành ngày 21/12/2013 của Bộ Công Thương. Thông tư 43/TT-BCT có điều chỉnh, bỏ bớt một số nội dung và bổ sung một số nội dung mới của Đề án QHĐ, phù hợp với Luật số 24/QH13.

II. Điều chỉnh Quy hoạch điện 7

Như đã nêu, QHĐ7 được lập theo quy định tại Quyết định 42/QĐ-BCN, nhưng thời điểm lập điều chỉnh QHĐ7 lại có quy định mới tại Thông tư 43/TT-BCT. Theo quy định này, điều chỉnh QHĐ7 thuộc loại "Điều chỉnh quy hoạch quốc gia" theo chu kỳ 5 năm bao gồm 10 nội dung chính, trong đó có 6 nội dung cập nhật:

1/ Hiện trạng hệ thống điện quốc gia và đánh giá tình hình thực hiện Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia trong 5 năm vừa qua.

2/ Cập nhật dự báo phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn quy hoạch.

3/ Cập nhật dự báo nhu cầu điện theo tỉnh, vùng miền và tổng hợp toàn quốc cho từng giai đoạn quy hoạch.

4/ Cập nhật các thông số đầu vào cho lập quy hoạch, đánh giá nguồn năng lượng sơ cấp và giá nhiên liệu cho sản xuất điện.

5/ Cập nhật và bổ sung chương trình phát triển nguồn điện.

6/ Cập nhật và bổ sung chương trình phát triển lưới điện truyền tải từ cấp điện áp 220kV trở lên.

7/ Tổng hợp khối lượng đầu tư và nhu cầu vốn đầu tư cho các năm còn lại của giai đoạn quy hoạch.

8/ Đánh giá hiệu quả kinh tế chương trình phát triển điện lực quốc gia.

9/ Cập nhật và bổ sung các cơ chế thực hiện quy hoạch.

10/ Các kết luận và kiến nghị.

Đề án Điều chỉnh QHĐ7 được Viện Năng lượng triển khai lập sau khi Bộ Công Thương ra Quyết định số 4060/QĐ-BCT ngày 9/5/2014 phê duyệt đề cương - dự toán lập Điều chỉnh QHĐ7. Dự thảo lần thứ nhất của Đề án được trình Bộ Công Thương ngày 1/10/2014.

Ngày 8/9/2014 Bộ Công Thương đã ra quyết định thành lập Hội đồng thẩm định Nhà nước về Điều chỉnh QHĐ7. Sau cuộc họp báo cáo Hội đồng thẩm định ngày 16/10/2014, bản Dự thảo Điều chỉnh QHĐ7 lần 2 đã được Viện Năng lượng bổ sung hiệu chỉnh và trình Bộ Công Thương Tháng 11/2014.

Viện Năng lượng đã tham khảo: Dự thảo Điều chỉnh Quy hoạch ngành than giai đoạn 2010 - 2020 có xét đến năm 2030; Dự thảo Quy hoạch phát triển ngành công nghiệp khí đến năm 2025, định hướng đến 2035; Quyết định 2068/QĐ-TTg ngày 25/11/2015 về Phê duyệt Chiến lược phát triển năng lượng tái tạo của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 để xác định khả năng cung cấp nhiên liệu trong nước và định hướng phát triển năng lượng tái tạo (NLTT), phục vụ cho bài toán phát triển nguồn điện trong Điều chỉnh QHĐ7.

Hiện trạng nguồn, lưới điện và các kế hoạch phát triển ngắn và trung hạn cũng được EVN, EVNNPT, PVN và TKV cung cấp cho Viện Năng lượng để tổng hợp các yếu tố đầu vào cho chương trình phát triển nguồn và lưới điện.

Báo cáo Đánh giá Môi trường chiến lược SEA trong Điều chỉnh QHĐ7 cũng được lập song song với Đề án Điều chỉnh QHĐ7.

Các chuyên gia thuộc nhóm môi trường của ADB cũng đóng góp các vấn đề về tích hợp song hành Điều chỉnh QHĐ7 và Báo cáo SEA.

Bộ Công Thương, trong quá trình thẩm định Đề án Điều chỉnh QHĐ7 đã mời tư vấn quốc tế (Intelligent Energy System-IES) thẩm định độc lập, góp ý cho Đề án.

Khi trình Đề án lên Thủ tướng Chính phủ, đã có kiến góp ý độc lập của Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh (GreenID) và các thành viên Liên minh Năng lượng bền vững Việt Nam (VSEA) về vấn đề môi trường.

Bộ Tài nguyên và Môi trường đã gửi báo cáo thẩm định báo cáo ĐMC của Đề án Điều chỉnh QHĐ7 đến Thủ tướng Chính phủ (Công văn số: 4423/BTNMT-TCMT ngày 19 tháng 10 năm 2015).

Do các năm 2014-2015 có nhiều biến động, bất định về xây dựng các nguồn điện, nhiều dự án nguồn điện ở miền Nam chậm tiến độ, quá trình tính toán bổ sung và thẩm định kéo dài, đến ngày 31 tháng 12 năm 2015 Bộ Công Thương đã báo cáo và trình Đề án lên Thủ tướng Chính phủ. Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án Điều chỉnh QHĐ7 trong Quyết định số 428/QĐ-TTg vào ngày 18/3/2016.

Sơ đồ thực hiện các nội dung của Điều chỉnh QHĐ theo chu kỳ (Thông tư 43/2013/TT-BCT)

Kỳ tới: Đánh giá những ưu điểm trong điều chỉnh Quy hoạch điện 7

THS. NGUYỄN ANH TUẤN - HỘI ĐỒNG PHẢN BIỆN TẠP CHÍ NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM