Tag

Trong bối cảnh trung hòa carbon đến gần, khủng hoảng năng lượng đang đỉnh điểm, căng thẳng địa chính trị gia tăng, thì đẩy mạnh mục tiêu khai thác năng lượng tái tạo là cần thiết, cấp bách. Tổng hợp dưới đây của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam là kinh nghiệm xây dựng và thực thi Luật năng lượng tái tạo của một số quốc gia, hàm ý có thể ứng dụng cho Việt Nam khi cơ chế FIT hết hạn.

Ngày 3/10/2022, Bộ Công Thương đã ký ban hành Thông tư số 15/2022/TT-BCT quy định phương pháp xây dựng khung giá phát điện nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp. Theo đánh giá của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam: Với việc ban hành Thông tư này, có thể xác định đây là bước đầu mở ra hy vọng giải quyết các ách tắc hơn 1 năm qua của các dự án điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp.

Để hướng tới mục tiêu trung hòa carbon nhằm giữ nhiệt độ tăng dưới 2 độ C, năng lượng tái tạo trở thành ngành “điểm nhấn”. Nhằm hậu thuẫn cho nguồn năng lượng này phát triển, cơ chế giá FIT (biểu giá điện hỗ trợ) ra đời. Nhưng khi FIT hết hạn, đấu thầu rộng rãi từng vòng sẽ được thế chân. Chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam cập nhật kinh nghiệm đã được một số quốc gia thực hiện thành công sau khi FIT chấm dứt.

Giá FIT cho điện gió là cơ chế giá hỗ trợ của nhà nước, chỉ được áp dụng trong thời gian nhất định để khuyến khích đầu tư vào những lĩnh vực cần đầu tư. Do vậy, việc kéo dài thời gian hưởng chính sách này là không hợp lý, bởi không đúng với bản chất có thời hạn của chính sách hỗ trợ, gây bất bình đẳng với các dự án khác cùng cơ chế nhưng đã thực hiện đúng tiến độ. Nếu kéo dài thời gian hưởng chính sách này, có thể sẽ xảy ra hậu quả về pháp lý, gây thiệt hại về kinh tế cho nhà nước và các đối tượng sử dụng điện... Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết.

Thời gian qua, cùng với các chủ đầu tư, nhà thầu (vận chuyển, xây lắp) các dự án điện gió đã được gấp rút xây dựng trong điều kiện khó khăn về đại dịch Covid-19, chạy đua tiến độ hưởng giá FIT. Góp sức để đưa các dự án điện gió hoàn thành trước thời hạn hiệu lực của FIT (31/10/2021), Công ty TNHH Thương mại và Vận tải Minh Hoàng là một trong những doanh nghiệp tham gia vận tải và lắp đặt thiết bị siêu trường, siêu trọng của các dự án điện gió được các nhà thầu trong nước và nước ngoài tín nhiệm.

Thông tin từ Bộ Công Thương cho biết, cơ quan này sẽ xem xét việc chuyển tiếp các dự án điện gió, bao gồm cả những dự án đang triển khai, nhưng chưa kịp đưa vào vận hành công trình/phần công trình trước 1/11/2021.

Mức công suất điện gió có thể vận hành trước thời điểm ngày 1/11/2021 là trên 5.600 MW (như các chủ đầu tư đăng ký với Tập đoàn Điện lực Việt Nam - EVN). Tuy nhiên, qua kiểm điểm tình hình thực tế hiện nay cho thấy, có rất nhiều khó khăn, thách thức và tính khả thi thấp, vì vậy, nhiều địa phương đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương gia hạn cơ chế ưu đãi cho điện gió.

Với các quy định rất nghiêm về công tác phòng, chống dịch Covid-19 của Chính phủ và các địa phương hiện nay, chủ đầu tư các các dự án điện gió như đang ‘ngồi trên đống lửa’. Vì vậy, nếu không được gia hạn thời gian áp dụng giá FIT cho các dự án điện gió thì các doanh nghiệp này có nguy cơ phá sản.

Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) vừa có văn bản trả lời Hiệp hội Năng lượng Việt Nam (VEA) về kiến nghị “Kéo dài cơ chế giá FIT cho điện gió, điện mặt trời” (theo Phiếu chuyển số 2040/PC-VPCP ngày 7/12/2020 của Văn phòng Chính phủ gửi Bộ Công Thương).

Ngày 23/9/2020, một liên minh của ngành công nghiệp điện gió đứng đầu là Hiệp hội Điện gió Toàn cầu (GWEC) đã gửi thư kêu gọi Chính phủ Việt Nam gia hạn Biểu giá FiT áp dụng cho điện gió.

Trước thông tin cho rằng: Trong thời gian qua, có nhiều dự án điện gió, mặt trời lúc đầu thì được giao cho các nhà đầu tư Việt Nam, nhưng sau này được chuyển nhượng cho các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư, sở hữu, quản lý vận hành? Về vấn đề này, ông Hoàng Tiến Dũng - Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng Tái tạo (Bộ Công Thương) khẳng định: Việc chuyển nhượng toàn bộ, hoặc một phần dự án đầu tư là hoạt động bình thường trong cơ chế thị trường và được quy định trong Luật Đầu tư.