Hội nghị sơ kết về cơ chế mua bán điện trực tiếp và phát triển năng lượng mới, tái tạo

Chậm trễ trong đầu tư nguồn điện khí/LNG - Cần thống nhất các cơ chế còn khác biệt Theo Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII, công suất đặt điện khí dùng nguồn khí trong nước sẽ tăng từ 7 GW hiện nay, lên 16 GW vào năm 2030; còn nguồn điện sử dụng khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) nhập khẩu sẽ tăng từ 0,8 GW, lên 22,5 GW. Hiện tại đã bước sang nửa cuối của năm 2025, nhưng mới chỉ nhìn thấy 2 dự án Nhiệt điện LNG Nhơn Trạch 3-4 là có khả năng hoàn thành đúng thời hạn và dự án Nhiệt điện Ô Môn 4 (sử dụng khí Lô B) vừa được khởi công; các dự án điện khí khác còn đang ở các giai đoạn khác nhau, chưa biết lúc nào mới đủ điều kiện thi công... Đề cập đến nội dung này, chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam có bài viết phản biện, phân tích nguyên nhân chậm trễ và gợi mở một số giải pháp thúc đẩy tiến độ nguồn điện khí ở nước ta trong thời gian sắp tới.

Diễn đàn hiện thực hóa các mục tiêu của Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII và giải pháp cho các nguồn điện đến năm 2030 Tại TP. Hồ Chí Minh, Hiệp hội Năng lượng Việt Nam (VEA) phối hợp với Cục Điện lực - Bộ Công Thương vừa tổ chức thành công “Diễn đàn hiện thực hóa các mục tiêu của Điều chỉnh Quy hoạch điện VIII và giải pháp cho các nguồn điện đến năm 2030”.

Toàn cảnh hội nghị (ngày 21/8/2025, tại trụ sở Bộ Công Thương).

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của hai Nghị định được ban hành ngày 3/3/2025: “Nghị định số 57 và Nghị định số 58 là những văn bản pháp luật, chính sách mang tính đột phá, được Chính phủ ban hành kịp thời, tạo hành lang pháp lý cho quá trình chuyển dịch năng lượng, thu hút đầu tư phát triển năng lượng tái tạo và góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững”.

Cơ chế mua bán điện trực tiếp và cơ chế phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng mới là các cơ chế mang tính tiên phong và rất mới ở Việt Nam, việc triển khai có thể tồn tại một số khó khăn khách quan cần xem xét để đề xuất sửa đổi phù hợp với thực tiễn khách quan.

Nhằm tháo gỡ, tháo gỡ một cách triệt để khó khăn vướng mắc trong triển khai các cơ chế và nghiên cứu, đề xuất phương án giải quyết khả thi, phù hợp với quy định pháp luật và thực tiễn, Bộ Công Thương tổ chức hội nghị sơ kết về triển khai cơ chế mua bán điện trực tiếp tại 2 Nghị định 57 và 58 để đối thoại với đại diện đến từ các địa phương, các doanh nghiệp.

Tại hội nghị, đại diện nhiều địa phương và doanh nghiệp đã thẳng thắn chia sẻ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai. Các vấn đề tập trung vào khung giá bán điện trong cơ chế DPPA, chi phí thanh toán bù trừ chênh lệch khi giao dịch qua lưới điện quốc gia, thủ tục cấp giấy chứng nhận phát triển điện mặt trời mái nhà, cũng như điều kiện dự án điện gió ngoài khơi được hưởng chính sách ưu đãi.

Theo Bộ Công Thương: “Bên cạnh những kết quả bước đầu tích cực, vẫn còn nhiều nội dung cần nghiên cứu, sửa đổi và bổ sung nhằm bảo đảm tính khả thi, minh bạch và phù hợp với thực tiễn”.

Kết luận hội nghị, lãnh đạo Bộ Công Thương ghi nhận và đánh giá cao sự tham gia, đóng góp ý kiến của các địa phương, doanh nghiệp và EVN. Để bảo đảm việc triển khai Nghị định 57 và 58 đạt hiệu quả thực chất, Bộ Công Thương yêu cầu các đơn vị tập trung thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Thứ nhất: UBND các tỉnh, thành phố cần tăng cường vai trò quản lý nhà nước trong phạm vi địa phương; chủ động tổ chức kiểm tra, giám sát tình hình triển khai cơ chế mua bán điện trực tiếp và phát triển năng lượng mới, tái tạo. Khẩn trương gửi báo cáo theo yêu cầu tại Văn bản số 6045/BCT-ĐL ngày 14/8/2025 - nêu rõ những khó khăn, vướng mắc và kiến nghị cụ thể để Bộ Công Thương xem xét, tổng hợp.

Thứ hai: EVN phải sớm có ý kiến chính thức về đề xuất loại bỏ chi phí thanh toán bù trừ chênh lệch trong cơ chế DPPA qua lưới điện quốc gia; chỉ đạo các đơn vị trực thuộc theo dõi chặt chẽ tình hình triển khai, kịp thời báo cáo những bất cập phát sinh và thực hiện đầy đủ chế độ báo cáo định kỳ theo quy định.

Thứ ba: Cục Điện lực có trách nhiệm tổng hợp toàn bộ ý kiến tại hội nghị này (bao gồm kiến nghị từ các địa phương, doanh nghiệp và EVN) để báo cáo lãnh đạo Bộ. Trên cơ sở đó, khẩn trương xây dựng phương án, tham mưu Bộ Công Thương trình Chính phủ xem xét sửa đổi, bổ sung các quy định theo trình tự thủ tục rút gọn, bảo đảm tính khả thi và thống nhất trong toàn ngành điện.

Hội nghị trực tuyến và trực tiếp sơ kết việc triển khai Nghị định 57 và 58 có sự tham dự của đại diện các bộ, ngành, địa phương, EVN cùng đông đảo doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực năng lượng.

Hội nghị triển khai lần này không chỉ là dịp để các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và địa phương cùng nhau trao đổi, tháo gỡ khó khăn, mà còn khẳng định quyết tâm chung trong việc thúc đẩy các cơ chế mới, hướng tới mục tiêu xây dựng một thị trường điện cạnh tranh, minh bạch, góp phần quan trọng vào tiến trình chuyển dịch năng lượng công bằng và bền vững của Việt Nam./.

BBT TẠP CHÍ NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM