Điều chỉnh giờ cao điểm, chi phí tránh được cho thủy điện vừa và nhỏ

Kiến nghị điều chỉnh giờ phát điện cao điểm, chi phí tránh được cho thủy điện vừa và nhỏ

Trước đó, hồi giữa tháng 1/2021, Hiệp hội Năng lượng Việt Nam (VEA) có văn bản kiến nghị điều chỉnh giờ phát điện cao điểm và biểu giá chi phí tránh được năm 2021 cho thủy điện vừa và nhỏ gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương. Ngày 14/4/2021, thực hiện chỉ đạo của Bộ Công Thương, Cục Điều tiết Điện lực đã có văn bản trả lời kiến nghị của VEA, với nội dung như sau:

Thứ nhất: Về khung giờ cao điểm các nhà máy thủy điện nhỏ:

Thông tư số 32/2021/TT-BCT ngày 9/10/2014 của Bộ Công Thương quy định về trình tự xây dựng, áp dụng biểu giá chi phí tránh được, Thông tư số 29/2019/TT-BCT ngày 15/11/2019 của Bộ trưởng Bộ Công Thương sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 32 quy định giờ cao điểm của các nhà máy thủy điện (NMTĐ) nhỏ trong ngày phù hợp với quy định biểu giá bán lẻ hiện hành gồm các ngày từ thứ Hai đến thứ Bảy, từ 09h30 đến 11h30 và 17 giờ 00 đến 20 giờ 00 (tổng số 05 giờ).

Theo đó, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và các NMTĐ nhỏ được phép thỏa thuận việc chuyển giờ cao điểm các NMTĐ nhỏ khác với giờ cao điểm theo quy định các trường hợp sau:

1/ Khu vực có quá tải đường dây truyền tải điện.

2/ Các NMTĐ trên cùng bậc thang.

3/ Các NMTĐ cung cấp nước cho hạ du theo yêu cầu của UBND cấp tỉnh.

Ngày 30/12/2020, Bộ Công Thương đã nhận được Văn bản số 8608/EVN-TTĐ của EVN về việc điều chỉnh giờ phát điện cao điểm NMTĐ áp dụng chi phí tránh được do khung giờ cao điểm của thủy điện nhỏ đang quy định từ 9h30 đến 11h30 trùng với thời gian các nguồn điện năng lượng tái tạo phát cao gây ra hiện tượng thừa nguồn hệ thống nghiêm trọng, ảnh hưởng đến an ninh hệ thống điện quốc gia. Để giải quyết các vấn đề liên quan, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 478/QĐ-BCT ngày 9/2/2021 về việc dịch chuyển giờ phát điện cao điểm các nhà máy thủy điện nhỏ. Trong đó, Quyết định 478 quy định về việc dịch chuyển giờ phát điện cao điểm nhà máy thủy điện nhỏ từ khung thời gian 9h30 đến 11h30 sang khung thời gian 06h00 đến 08h00 trong các ngày từ thứ Hai đến thứ Bảy, không ảnh hưởng tới tổng số giờ cao điểm theo quy định của các NMTĐ nhỏ.

Thứ hai: Về biểu giá chi phí tránh được năm 2021:

Căn cứ Thông tư số 32/2014/TT-BCT ngày 9/10/2021 của Bộ Công Thương quy định về trình tự xây dựng, áp dụng biểu giá chi phí tránh được, Thông tư số 29/2019/TT-BCT ngày 15/11/2019 của Bộ trưởng Bộ Công Thương sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 32, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 650/QĐ-BCT ngày 9/2/2021 về việc biểu giá chi phí tránh được năm 2021.

Như Tạp chí Năng lượng Việt Nam đã đưa tin, để đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của bên mua và bên bán được quy định tại Hợp đồng mua bán điện theo nội dung Hợp đồng mẫu của Thông tư 32/2014/TT-BCT do Bộ Công Thương ban hành, trung tầu tháng /2021, Hiệp hội Năng lượng Việt Nam kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương và Cục Điều tiết Điện lực quan tâm và giải quyết, cụ thể như sau:

1/ Về số giờ tính giá cao điểm trong mùa khô:

Giữ nguyên thực hiện tính 5 giờ/ngày từ thứ 2 đến thứ 7 hàng tuần trong 8 tháng mùa khô theo đúng nội dung quy định tại Thông tư 32/2014/TT-BCT và Thông tư 29/2019/TT-BCT để đảm bảo tính ổn định và nhất quán về Pháp luật đầu tư.

Nếu theo đề xuất của EVN, về việc không áp dụng khung giờ cao điểm trong các ngày thứ 7 (là 35 ngày/8 tháng) và các ngày nghỉ lễ chính thức trong năm (9 ngày) thì cần bổ sung thêm 2 tháng mùa khô (22 ngày/tháng) vào các tháng 9 và tháng 10 để đảm bảo tổng số giờ cao điểm mùa khô/năm.

2/ Khung giờ cao điểm áp dụng cho thủy điện vừa và nhỏ:

Giữ nguyên khung giờ cao điểm từ 17h00 đến 20h00 theo quy định trong Thông tư 32/2014/TT-BCT và Thông tư 29/2019/TT-BCT.

Xem xét thay đổi giờ cao điểm áp dụng cho thủy điện vừa và nhỏ (từ 9h30 đến 11h30) theo quy định hiện tại, sang khung giờ 6h00 đến 8h00 để phù hợp hơn với biểu đồ phụ tải Hệ thống điện Quốc gia trong giai đoạn 2021 và các năm tiếp theo do xu thế phát triển của hệ thống điện mặt trời trong nước.

3/ Về biểu giá chi phí tránh được năm 2021:

Tính toán Biểu giá chi phí tránh được năm 2021 được tuân thủ theo đúng nội dung Thông tư 29/2019/TT-BCT ngày 15/11/2019 đảm bảo quyền lợi bên mua và bên bán (theo bảng tính Chi phí tránh được năm 2021 do EVN tính toán tại Văn bản số 42/EVN-TTĐ ngày 05/01/2021).

Thực tế trong 12 năm qua, kể từ khi áp dụng Biểu giá chi phí tránh được (từ 01/01/2009 đến hết năm 2020) thì chỉ số CPI đã tăng đến 95% dẫn đến chi phí đầu tư cho thuỷ điện vừa và nhỏ tăng tương ứng, giá bán điện thương phẩm bình quân của EVN cũng tăng tới 96,6% (từ 948,5 đồng lên 1864,5 đồng) trong khi giá mua điện chỉ tăng 36% (từ 810 đồng lên 1.110 đồng) thì việc tăng giá mua điện năm 2021 thêm 13,6% (khoảng 5,43 cent) cho các nhà đầu tư thuỷ điện vừa và nhỏ cũng chưa tương xứng, nên việc chấp thuận các đề xuất trên là vô cùng cần thiết, tránh cho các nhà đầu tư thua lỗ và gây nợ xấu cho hệ thống ngân hàng, giúp cho các nhà đầu tư an tâm, tiếp tục đầu tư các dự án thuỷ điện vừa và nhỏ còn lại khoảng 2.500 MW (theo Báo cáo Hội thảo quy hoạch điện VIII của Bộ Công Thương tháng 7/2020), sẽ giảm sản lượng thuỷ điện EVN phải nhập khẩu giá cao từ Lào và Trung Quốc (6,86 cent/kWh).

Một thực tế là hiện nay đều là nguồn năng lượng tái tạo nhưng thủy điện vừa và nhỏ đang là nguồn năng lượng có giá mua thấp hơn rất nhiều so với năng lượng mặt trời, trong khi đó thời gian đầu tư lâu hơn, suất đầu tư cao hơn, đây là điều rất không công bằng cho các nhà máy thủy điện vừa và nhỏ./.

BBT TẠP CHÍ NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM