Tiết kiệm điện không phải là tắt

Tiết kiệm năng lượng trong lĩnh vực cung - cầu điện

NGUYỄN ANH TUẤN

Tiết kiệm năng lượng trong chiếu sáng công cộng không phải là tắt, không sử dụng các bóng đèn, nhưng quan trọng là áp dụng đồng bộ các giải pháp kỹ thuật để tiết kiệm điện. Với quan điểm đó, Công ty Quản lý vận hành điện chiếu sáng Đà Nẵng đã nghiên cứu và đưa ra các giải pháp kỹ thuật, công nghệ tiên tiến trong sản xuất, sử dụng, quản lý vận hành hệ thống điện chiếu sáng tiết kiệm năng lượng và hiệu quả.

Tính đến cuối tháng 6/2014, Công ty Quản lý vận hành điện chiếu sáng Đà Nẵng đã quản lý vận hành 1.374,8 km chiếu sáng đường phố và ngõ xóm, với tổng số 62.962 bộ đèn cao áp các loại, các đèn trang trí, đèn pháo hoa trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.

Phương pháp Dimming

Để thay thế cho việc cắt giảm điện cưỡng bức một số đèn về đêm trên tất cả các tuyến đường của thành phố Đà Nẵng trong các năm 2008 và 2009, Công ty Quản lý vận hành điện chiếu sáng Đà Nẵng đã đưa ra giải pháp kỹ thuật Dimming, sử dụng chấn lưu 2 mức công suất, lắp thí điểm cho 8 tuyến chiếu sáng trên địa bàn TP Đà Nẵng. Ưu điểm chính của giải pháp kỹ thuật này là góp phần tiết kiệm điện năng cho chiếu sáng công cộng, giảm đến 30% lượng điện tiêu thụ mỗi bóng đèn, cường độ ánh sáng luôn được phân phối đồng đều trên suốt tuyến chiếu sáng, tăng cường tuổi thọ cho bóng đèn và chấn lưu, loại bỏ hoàn toàn tình trạng bất cập là phải cắt giảm phụ tải chiếu sáng công cộng một cách cưỡng bức, giảm đáng kể lượng phát thải khí nhà kính CO2, không gây ô nhiễm môi trường.

Với giải pháp kỹ thuật này, từ năm 2009 đến 2012 đã lắp đặt trên 621 bộ đèn cao áp, mỗi năm Công ty đã tiết kiệm được 140 triệu đồng chi trả tiền điện chiếu sáng công cộng cho Công ty Điện lực Đà nẵng. Đến nay, nhân rộng cho cả thành phố đã lắp đặt 14 tuyến chiếu sáng, với tổng số 1.478 bộ đèn cao áp và mỗi tháng tiết kiệm được một lượng điện tiêu thụ khá lớn, mỗi tháng tiết kiệm được 390 triệu tiền điện chi trả cho Công ty Điện lực Đà Nẵng. Giải pháp kỹ thuật này còn phát triển mãi cho những năm tiếp theo cho những tuyến chiếu sáng khác trên toàn thành phố.

Giải pháp kỹ thuật Dimming được chọn thí điểm trên cả nước, theo Chương trình mục tiêu quốc gia sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả của Bộ Công Thương, chủ nhân sáng kiến này đã được Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam trao bằng Lao động sáng tạo năm 2008.

Nano phát sáng

Trong năm 2009 và 2010, đề tài “Nghiên cứu chế tạo và lắp đặt đèn chiếu sáng ngõ xóm áp dụng công nghệ Nano phát sáng” được Công ty Quản lý vận hành điện chiếu sáng Đà Nẵng thực hiện thành công. Mục tiêu của đề tài này là nghiên cứu, thiết kế, chế tạo sản xuất bộ đèn LED Nano kết hợp giữa công nghệ Nano và công nghệ phát sáng, nhằm tạo ra các sản phẩm tiết kiệm điện năng tiêu thụ, thuận tiện đối với những nơi có nguồn điện không ổn định. Đây là công trình khoa học mới, các vấn đề khoa học, công nghệ lắp đặt hoàn toàn thuộc kiểu dáng Việt Nam, có tất cả 55 bộ đèn được nghiên cứu chế tạo và lắp đặt cho 12 ngõ xóm ở 3 quận Hải Châu, Thanh Khê và Ngũ Hành Sơn - TP Đà Nẵng, mỗi bộ đèn có 24W thay cho đèn Compact 50W, Mercury 80W và Mercury 125W, tiết kiệm hơn 50% lượng điện tiêu thụ. Các bộ đèn nói trên đã vận hành gần 5 năm và hoạt động ổn định. Đề tài khoa học này có ý nghĩa về mặt kỹ thuật, kinh tế và xã hội.

Điểm nổi trội nữa của đề tài là tuổi thọ của đèn LED Nano rất cao, đạt 50.000 giờ so với các đèn Compact và Mercury chỉ đạt 6.000 giờ. Thân thiện với môi trường, công suất tiêu thụ nhỏ, góp phần giảm đáng kể lượng khí thải nhà kính CO₂ phát ra, giảm tối thiểu chi phí xử lý phế thải do không có thuỷ ngân. Độ an toàn, giảm rủi ro cháy nổ do phát nhiệt ít. Về sức khoẻ, giảm thiểu bức xạ tia cực tím và tia hồng ngoại, không nhấp nháy, giảm thiểu mỏi mắt. Thành công của đề tài đáp ứng tốt phương châm “Không tiết kiệm ánh sáng mà tiết kiệm năng lượng”. Đèn LED Nano là một trong 39 công trình khoa học xuất sắc được Hội đồng Khoa học Quốc gia, công nhận công trình đoạt giải thưởng sáng tạo Khoa học công nghệ Việt Nam năm 2009 (VIFOTEC-2009).

Một giải pháp công nghệ khác phục vụ tiết kiệm năng lượng, giảm hiệu ứng khí thải nhà kính vừa chính thức được công nhận Lao động Sáng tạo năm 2013 là nghiên cứu chế tạo "Đèn chiếu sáng công viên vườn hoa”. Hiện nay, Đà Nẵng đang sử dụng 2.078 bộ đèn chiếu sáng cho vườn hoa, công viên. Ước tính sơ bộ, nếu áp dụng đồng loạt giải pháp công nghệ này thay thế hết 2.078 bộ đèn chiếu sáng vườn hoa, công viên trên địa bàn TP Đà Nẵng, sau một vòng đời của đèn LED tối thiểu là 3 năm tiết kiệm được trên 1 tỷ đồng. Trong bối cảnh khó khăn trong hoạt động kinh tế, dẫn đến nguồn thu cho ngân sách cũng khó khăn, đây là con số rất có nghĩa.

Không ngừng áp dụng các giải pháp tiết kiệm điện, Đà Nẵng đã triển khai và lắp đặt đèn LED Nano từ tháng 5/2009 và đến nay đã lắp đặt hoàn chỉnh 152 bộ đèn LED Nano tại một số ngõ xóm các quận Hải Châu, Thanh Khê, Ngũ Hành Sơn và Hòa Vang. Đề tài này đã chính thức đoạt giải thưởng VIFOTEC năm 2009. Sau 5 năm vận hành và sử dụng, các bộ đèn LED phát sáng theo công nghệ Nano hoạt động rất ổn định, lượng quang thông phát ra đảm bảo, dù điện áp nguồn không ổn định.

Các cơ quan đầu ngành về khoa học - công nghệ quốc gia cũng như các cơ quan báo chí đã nhiều lần tìm hiểu, đánh giá độc lập và đi đến kết luận, đây là công trình đầu tiên về chiếu sáng có ý nghĩa rất lớn trên nhiều phương diện:

Thứ nhất, giảm nhẹ sức người và tiền của cho công tác duy tu bảo dưỡng. Nhờ tuổi thọ đèn LED (đạt đến 50.000 giờ), cao hơn và gấp (tối thiểu) từ 11 lần đến 20 lần so với các loại đèn Mercury hoặc đèn Compact huỳnh quang, nhờ vậy số lần thay thế bóng đèn cũng ít đi rất nhiều.

Thứ hai, đèn LED Nano còn có độ an toàn cao, giảm rủi ro cháy nổ do phát nhiệt ít hơn, tăng hiệu quả điều hoà không khí, giảm thiểu bức xạ cực tím và tia hồng ngoại, không nhấp nháy, tốt cho đôi mắt.

Thứ ba, kiểu dáng công nghệ. Đèn chiếu sáng ngõ xóm hiện nay đã thay đổi rất nhiều, không còn loại đèn hình dạng to lớn, cồng kềnh mà nhỏ gọn, thân thiện với cảnh quan, môi trường chung quanh. Bộ đèn chế tạo đã liên tục có nhiều cải tiến.

Thứ tư, thay vì lắp ráp 24 LED rời, chỉ cần lắp ráp một Module LED (module này sẽ đảm bảo lượng quang thông phát ra, đạt được độ đồng đều chung, lượng điện tiêu thụ nhỏ nhất).

NangluongVietnam.vn