Ý kiến của Bộ Tài chính về các dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2 gửi Bộ Công Thương

Nhận định về mục tiêu 150.000 MW năng lượng tái tạo của Việt Nam đến năm 2035 Việt Nam đang đặt ra mục tiêu phát triển thêm khoảng 150.000 MW năng lượng tái tạo đến năm 2035. Với giả định trung bình 100 MW cho mỗi dự án, điều này đồng nghĩa với việc cần triển khai thêm 1.500 dự án trong vòng 10 năm - một con số khổng lồ [*]. Báo cáo của chuyên gia Hội đồng Khoa học Tạp chí Năng lượng Việt Nam dưới đây phân tích tính khả thi của mục tiêu, các cơ chế, chính sách hiện hành, cũng như tiềm năng hỗ trợ triển khai nhanh chóng, đồng thời đánh giá những thách thức, đặc biệt là về nguồn nhân lực và đề xuất các giải pháp chính sách để đạt được mục tiêu một cách hiệu quả, bền vững. Phân tích cho thấy: 150.000 MW có thể vượt quá các mục tiêu hiện tại được ghi nhận trong các văn bản chính sách chính thức. Để đạt được sự tăng trưởng này, Việt Nam cần có những thay đổi mang tính cách mạng trong cơ chế, chính sách (bổ sung, hoặc điều chỉnh), đầu tư cơ sở hạ tầng và phát triển nguồn nhân lực. Báo cáo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học hỏi kinh nghiệm quốc tế, giải quyết các nút thắt hiện tại trong quy trình phê duyệt và phát triển dự án, đồng thời xây dựng một lực lượng lao động đủ năng lực để quản lý, vận hành hệ thống năng lượng tái tạo quy mô lớn.

Văn bản số: 7944/BTC-ĐT, ngày 6/6/2025 của Bộ Tài chính gửi Bộ Công Thương.

Nội dung Văn bản số: 7944/BTC-ĐT, ngày 6/6/2025 (do Thứ trưởng Đỗ Thành Trung ký) như sau:

“Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn tại văn bản số 2862/VPCP-CN ngày 4/4/2025 của Văn phòng Chính phủ về báo cáo của Tạp chí Năng lượng Việt Nam [1], sau khi nghiên cứu, Bộ Tài chính có một số ý kiến như sau:

1. Tại văn bản số 381/TTg-CN ngày 1/4/2025 và Thông báo kết luận tại các phiên họp Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân [2], Thủ tướng Chính phủ đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, cơ quan và đơn vị liên quan. Do đó, đề nghị Bộ Công Thương và các bộ, cơ quan, đơn vị liên quan căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao nghiên cứu các đề xuất của Tạp chí Năng lượng Việt Nam để tiếp thu, tổng hợp trong quá trình triển khai thực hiện.

Ngoài ra, đề nghị Bộ Công Thương nghiên cứu, tiếp thu một số nội dung phục vụ quá trình quản lý, điều hành các dự án điện hạt nhân. Cụ thể:

Thứ nhất: Về thời gian, tiến độ xây dựng nhà máy, cần tính toán khoa học, thực tiễn để đảm bảo chất lượng, an toàn, hiệu quả.

Thứ hai: Về nguồn nhân lực, Báo cáo của Tạp chí Năng lượng Việt Nam nêu rõ có những hạn chế về cán bộ, nhà nghiên cứu chuyên sâu về lĩnh vực này. Do vậy, Bộ Công Thương cần phối hợp các bộ, ngành, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam và các viện, trường đại học để đánh giá thực trạng nguồn nhân lực và đề xuất giải pháp, kế hoạch cho phù hợp.

Thứ ba: Về công nghệ và chi phí đầu tư, Báo cáo đã thống kê hiện trạng số lượng các nhà máy điện hạt nhân hiện nay, thế hệ các lò phản ứng, đơn giá bình quân theo nước sản xuất… là tư liệu để tham khảo, phục vụ quá trình thẩm định, lựa chọn công nghệ, nguồn vốn đầu tư.

Thứ tư: Đề nghị các đơn vị được Thủ tướng Chính phủ giao làm chủ đầu tư các dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2 sớm hoàn thiện hồ sơ để trình cấp có thẩm quyền xem xét thẩm định, chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận theo quy định.

Thứ năm: Tại Thông báo số 35/TB-VPCP ngày 7/2/2025, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo: Bộ Công Thương (Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo) khẩn trương rà soát, kiện toàn ngay Ban chỉ đạo, bổ sung các thành viên là đại diện lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương và các bộ, cơ quan liên quan khác. Do đó, đề nghị Bộ Công Thương nghiên cứu các nội dung kiến nghị của Tạp chí Năng lượng Việt Nam để rà soát, đề xuất phương án kiện toàn Ban chỉ đạo, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.

2. Về nhiệm vụ của Bộ Tài chính liên quan đến đàm phán với đối tác về hiệp định/thỏa thuận cung cấp tín dụng các dự án điện hạt nhân Ninh Thuận:

- Đối với phía đối tác Nga: Bộ Tài chính đã có văn bản số 543/BTC-QLN ngày 14/5/2025 báo cáo Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn về kết quả trao đổi với phía Nga về việc vận động vốn tín dụng cho dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 (có gửi Bộ Công Thương để phối hợp). Hiện nay, Bộ Tài chính đang khẩn trương thúc đẩy việc đàm phán với phía đối tác Nga.

- Đối với phía đối tác Nhật Bản: Đến nay, Bộ Tài chính chưa nhận được văn bản, hồ sơ đề xuất sử dụng vốn vay ODA, vốn vay ưu đãi của Chính phủ Nhật Bản cho dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 2.

Đề nghị Bộ Công Thương nghiên cứu, tổng hợp”./.

[1] Tại văn bản số 16/CV-HĐKH ngày 12/3/2025 liên quan đến dự án điện hạt nhân Ninh Thuận (Các chuyên gia gợi ý với Thủ tướng một số giải pháp ban đầu cho dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2).

[2] Thông báo số 35/TB-VPCP ngày 7/2/2025 và Thông báo số 39/TB-VPCP ngày 12/2/2025.

BBT TẠP CHÍ NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM