5 năm triển khai 585 dự án, nhiệm vụ tiết kiệm năng lượng

Sử dụng năng lượng TK&HQ: Nhiều rào cản được tháo gỡ
Phát triển năng lượng bền vững: VN cần nhiều nguồn lực

Thông tin trên được công bố tại Hội nghị tổng kết 5 năm triển khai Chương trình Mục tiêu quốc gia về Sử dụng Năng lượng Tiết kiệm và hiệu quả, giai đoạn 2011-2015, do Tổng Cục Năng lượng phối hợp cùng Hội Khoa học và Công nghệ Sử dụng Năng lượng tiết kiệm và hiệu quả Việt Nam tổ chức.

Tạo điều kiện thúc đẩy tiết kiệm năng lượng

Chính phủ đã thực hiện nhiều biện pháp để khắc phục tình trạng thiếu hụt cung cấp năng lượng như khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia xây dựng các nguồn điện; áp dụng biểu giá than, dầu, điện và khí hợp lý, tiệm cận dần cơ chế giá theo thị trường; tái cấu trúc cơ cấu ngành...

Ông Trịnh Quốc Vũ nhận định, các văn bản qui phạm pháp luật được ban hành đã tạo ra các chuyển biến lớn về thực thi các hoạt động tiết kiệm năng lượng. Ảnh: Song Anh

Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật đã được ban hành đồng bộ. Cả hệ thống chính trị đã vào cuộc vì mục tiêu tiết kiệm năng lượng, tháo gỡ rào cản, tạo điều kiện thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trên phạm vi toàn quốc.

Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả có hiệu lực từ ngày 1/1/2011, sau gần 5 năm triển khai được đánh giá là đúng thời điểm và giúp thể chế hóa các quy định về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả tại Việt Nam.

Luật đã gỡ bỏ các rào cản, tạo điều kiện thúc đẩy mạnh mẽ các hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả nói chung và hoạt động của Chương trình Mục tiêu Quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2011-2015 nói riêng.

Mặt khác, Nhà nước và Chính phủ đã khuyến khích toàn dân đẩy mạnh các hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, thực hiện Chương trình tiết kiệm điện hằng năm, thể chế hóa bằng việc ban hành Luật về Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XII có hiệu lực từ ngày 1-1-2011.

Cạnh đó, Chính phủ cũng ban hành các Nghị định của Chính phủ, các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, giai đoạn 2011-2015.

Ông Trịnh Quốc Vũ - Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ và Tiết kiệm năng lượng - Tổng cục Năng lượng (Bộ Công Thương) - nhận định, các văn bản qui phạm pháp luật đã được ban hành tạo ra các chuyển biến lớn về thực thi các hoạt động tiết kiệm năng lượng.

Trong khuôn khổ Chương trình, ông Vũ cho biết đã có 585 dự án, nhiệm vụ đã được triển khai. Trên 10 ngàn mẫu sản phẩm thuộc 15 nhóm sản phẩm mục tiêu đã được dán nhãn năng lượng.

Chương trình Nhãn năng lượng đã triển khai thành công, tạo được thói quen tiêu dùng, mua sắm các sản phẩm hiệu suất cao, tiết kiệm năng lượng.

Chương trình cũng hỗ trợ kiểm toán năng lượng cho gần 700 doanh nghiệp. Trên 100 tòa nhà đã được vinh danh tại cuộc thi "Tòa nhà hiệu quả năng lượng" do Bộ Công Thương phát động qua các năm.

Bằng việc hỗ trợ cho 30.000 dàn nước nóng năng lượng mặt trời của Chương trình, đã kích thích và tạo ra một thị trường dàn nước nóng sôi động với rất nhiều mẫu mã đa dạng của nhiều nhà cung cấp.

Theo thống kê, hiện cả nước có trên 700 ngàn dàn nước nóng năng lượng mặt trời đã được lắp đặt. Ước tính, mỗi năm tiết kiệm khoảng 1 tỷ kWh tương đương 1.600 tỷ đồng;

Các chương trình truyền thông cộng đồng về tiết kiệm năng lượng đã được triển khai, truyền tải bằng nhiều hình thức đa dạng trên tất cả các loại hình báo chí, tới mọi tỉnh, thành của cả nước.

Thông qua các chương trình truyền thông, tuyên truyền về sử sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Chương trình đã tác động tới người dân, cộng đồng, tạo được thói quen thực hiện tiết kiệm năng lượng một cách tự nguyện nhất.

Nhiều vướng mắc cần tháo gỡ

Cùng với các kết quả tích cực, ông Đỗ Hữu Hào - Chủ tịch Hội Khoa học công nghệ sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả Việt Nam, cho rằng, cần nhận diện đầy đủ các rào cản, các hạn chế đã làm ảnh hưởng đến quá trình thực hiện.

Qua đó "rút ra bài học kinh nghiệm để điều chỉnh các nội dung, thúc đẩy các  hoạt động về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cả về bề rộng và chiều sâu trong giai đoạn 2016-2020", ông Hào nói.

Trong nhiều thập kỷ qua, nhằm đảm bảo cho phát triển kinh tế-xã hội với tốc độ cao, nhà nước đã đặc biệt chú trọng phát triển năng lượng.

Việc thăm dò, khai thác, sản xuất, truyền tải, phân phối các nguồn năng lượng được chú trọng đẩy mạnh. Mặc dù vậy, theo dự báo của các chuyên gia vẫn có khả năng mất cân đối về cung - cầu năng lượng.

Những giới hạn về trình độ công nghệ, về nguồn tài chính, về năng lực đầu tư... là nguyên nhân làm cho việc cung cấp năng lượng không theo kịp mức tăng của nhu cầu sử dụng năng lượng.

Theo ước tính của Viện Năng lượng, trong giai đoạn 2011- 2015 mức năng lượng tiết kiệm được đạt gần 6% trên tổng tiêu thụ năng lượng quốc gia.

Thời gian tới, ông Đỗ Hữu Hào cho rằng, cần tháo gỡ những vướng mắc liên quan đến xây dựng cơ sở dữ liệu về sử dụng năng lượng.

Việc ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn về sử dụng năng lượng trong các ngành chưa đồng bộ; thiếu chuyên gia công nghệ; vốn đầu tư ban đầu cho các dự án tiết kiệm năng lượng, hoạt động thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực sử dụng năng lương... ông Hào chỉ rõ.

Sau hội nghị tổng kết tại Đà Nẵng và Thành phố Hồ Chí Minh, Hội nghị tại Hà Nội nhằm xem xét, đánh giá các kết quả đạt sau gần 5 năm thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2011 - 2015.

Hội nghị tổng kết là cơ hội cho các cơ quan quản lý nhà nước/hoạch định chính sách, các bộ, ngành, địa phương, các doanh nghiệp, các chuyên gia trong lĩnh vực năng lượng xem xét và thảo luận, đánh giá kết quả quá trình thực hiện các hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn vừa qua.

Hội nghị cũng đúc kết các bài học kinh nghiệm để từ đó đề xuất kế hoạch, chương trình hoạt động trong thời gian tới phù hợp với bối cảnh hiện tại.

Các ý kiến đóng góp, các gợi ý tại Hội nghị nhằm xác lập các bước đi tiếp theo và xây dựng được các chương trình phù hợp về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong giai đoạn 2016-2020.

SONG ANH