Kiên quyết trong công tác quy hoạch, rà soát các hồ thuỷ điện

>> Khẩn trương kiểm tra độ an toàn đập các hồ thủy điện
>> Thành lập 5 đoàn kiểm tra an toàn các hồ chứa nước

NGUYỄN TÂM

Hồ chứa quy mô nhỏ nguy cơ mất an toàn cao

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, cả nước hiện có gần 7.000 công trình hồ chứa thuỷ điện, thuỷ lợi. Trong đó, không kể các dự án thuỷ lợi có kết hợp làm nhà máy phát điện, trên cả nước có trên 260 công trình thuỷ điện đã vận hành khai thác và 211 công trình thuỷ điện đang thi công xây dựng, số còn lại là các công trình thuỷ lợi đã đưa vào vận hành hoặc đang thi công xây dựng.

Kết quả kiểm tra các công trình thuỷ điện có công suất lớn hơn 50 MW, công trình thuỷ lợi có chiều cao đập lớn hơn 50m đã hoàn thành xây dựng được nghiệm thu đưa vào sử dụng trong thời gian vừa qua hiện đang vận hành an toàn, phát huy hiệu quả tốt, góp phần không nhỏ cho sự phát triển KT-XH của đất nước như các công trình thuỷ điện Sơn La, Hoà Bình, Tuyên Quang, Thác Bà, Bản Vẽ, A Vương, Cửa Đạt, Định Bình…

Một số công trình xảy ra tồn tại như nứt, thấm qua bê tông thân đập đã được chủ đầu tư và các bên liên quan tập trung xử lý có hiệu quả tốt như thuỷ điện Bản Vẽ, Đồng Nai 3, Đồng Nai 4,… Cá biệt có công trình chất lượng chưa đảm bảo gây bức xúc trong dư luận thời gian qua như đập thuỷ điện Sông Tranh, sau khi tích nước bị thấm qua các khe nối thân đập với lưu lượng 75 l/s, nhưng đến nay đã được xử lý, khắc phục đảm bảo yêu cầu, lưu lượng thậm chí còn 3 l/s, nhỏ hơn giới hạn yêu cầu 12 l/s.

Những sự cố xảy ra trong quá trình thi công xây dựng hoặc trong giai đoạn vận hành thử thường tập trung ở các công trình có quy mô nhỏ, hoặc trong giai đoạn vận hành thử ở các công trình quy mô nhỏ, do doanh nghiệp tư nhân làm chủ đầu tư. Điển hình là thuỷ điện Đăk Rông 3 (Quảng Trị) bị vỡ tường chắn bê tông, thuỷ điện Đăm Bol-Đạ Tẻl (Lâm Đồng) vỡ đường ống áp lực, thuỷ điện Đăk Mêk 3 (Kon Tum) vỡ đập khi thi công, thuỷ điện Ia Krel 2 (Gia Lai) vỡ đập khi bắt đầu tích nước, thuỷ điện Ea Súp 3 (Đăk Lắk) bị vỡ bể áp lực trong quá trình chạy thử.

Đập tràn thủy điện Ia Krel 2 bị vỡ ngày 12/6 (Ảnh: Khampha)

Bộ Công Thương cũng cho biết, đối với các công trình thuỷ điện có công suất nhỏ hơn hoặc bằng 30 MW đã đưa vào sử dụng hiện đang vận hành ổn định. Tuy nhiên, vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn do một số chủ đập chưa thực hiện đầy đủ quy định của pháp luật về quản lý an toàn đập. Cụ thể có 114/166 đập đã đến hoặc quá kỳ kiểm định/kiểm tra tính toán lại dòng chảy lũ, nhưng hiện mới có 45 đập đã thực hiện xong, 35 đập đang thực hiện và còn tới 34 đập chưa thực hiện. Chỉ có 36/166 đập đã có phương án bảo vệ đập được phê duyệt theo quy định, 54/166 đập đang xây dựng hoặc đang trình duyệt và 76/166 đập còn lại chưa xây dựng phương án.

Trong khi đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết, hiện cả nước có 317 hồ bị hư hỏng công trình đầu mối, chủ yếu tập trung vào nhóm hồ chứa nhỏ có dung tích trữ dưới 3 triệu m3, hoặc chiều cao đập nhỏ hơn 15m là các đập còn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.

Theo đánh giá của các cơ quan chức năng, đến nay hệ thống văn bản pháp quy, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về hồ chứa nước và hồ thủy điện đã cơ bản đầy đủ. Tuy nhiên, đối với các dự án nhỏ trong quá trình thực hiện đầu tư, việc thực hiện các quy định trong quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc thực hiện cam kết bảo vệ môi trường của một số chủ dự án chưa nghiêm túc, thiếu sự giám sát thường xuyên của các cơ quan quản lý về bảo vệ môi trường. Một số công trình thuỷ lợi, thuỷ điện nhỏ có chất lượng thiết kế, giám sát quản lý chất lượng vẫn còn hạn chế, nhà thầu thi công thiếu nhân lực và thiết bị, chủ đầu tư các dự án nhỏ chủ yếu là các doanh nghiệp tư nhân, thiếu cán bộ chuyên môn có kinh nghiệm nên quản lý chất lượng chưa chặt chẽ.

Cụ thể, hiện cả nước còn 317 hồ bị hư hỏng, trong đó 120 hồ trọng điểm cần quan tâm bảo đảm an toàn trong mùa mưa lũ, chủ yếu tập trung các nhóm hồ có dung tích dưới 3 triệu m3. Những sự cố vỡ đập hồ Z20, Khe Mơ, Vàng Anh (Hà Tĩnh), Khe Làng, 271 (Nghệ An), Vưng (Hoà Bình), Bà Râu (Ninh Thuận), chủ yếu có nguyên nhân công trình đầu mối không đủ khả năng chống lũ, đập không đảm bảo kích thước, tràn thiếu khả năng xả; công trình đầu mối đã bị xuống cấp, chưa được sửa chữa, tồn tại khiếm khuyết như thấm qua thân đập, hư hỏng cống, tràn xả lũ, mối xâm hại.

Kiên quyết hơn nữa trong công tác quy hoạch, rà soát

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải nhấn mạnh: Công tác đảm bảo an toàn cho các hồ chứa là một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng. Tuy nhiên, công tác quy hoạch hồ chứa còn nhiều điểm yếu, đặc biệt là các hồ, đập thuỷ điện quy mô nhỏ. Thời gian qua, cả nước đã cắt giảm 338 dự án thuỷ điện không hiệu quả và tới đây, cần kiên quyết hơn nữa trong công tác quy hoạch, rà soát lại quy hoạch xây dựng hồ chứa nói chung, hồ thuỷ điện nói riêng.

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cho biết, công tác quản lý đầu tư xây dựng các hồ, đập thuỷ điện của một số bộ, ngành địa phương còn lúng túng và “dễ dãi”. Do vậy, Bộ Xây dựng cần rà soát năng lực của các đơn vị tư vấn, thiết kế, giám sát chất lượng thi công các dự án hồ, đập thuỷ điện. Bộ Công Thương tăng cường kiểm tra an toàn các hồ chứa thuỷ điện, tập trung vào các hồ thuỷ điện nhỏ, kiên quyết xử lý những vi phạm. Nếu vi phạm nghiêm trọng các quy định về an toàn hồ chứa phải kiên quyết dừng hoạt động.

Về vấn đề chồng chéo trong công tác quản lý hồ chứa hiện nay, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cần rà soát lại, làm rõ trách nhiệm các cấp quản lý; các tiêu chuẩn, quy chuẩn về điều tiết, vận hành hồ chứa. Theo đó, trách nhiệm về an toàn hồ đập, hồ chứa cần được phân cấp rõ ràng.

Đồng thời, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cũng đề nghị các bộ, ngành, địa phương cần đẩy mạnh hơn nữa công tác kiểm tra, rà soát an toàn các hồ chứa; củng cố lực lượng chuyên trách, tăng cường công tác tập huấn về các văn bản quy phạm về an toàn hồ chứa, quản lý Nhà nước về hồ chứa.

NangluongVietnam.vn

CÁC BÀI VIẾT BẠN ĐỌC QUAN TÂM

Vũ khí và lối đánh Việt Nam: Một góc nhìn gần
Vì sao trong 'ồn ào' Thủ tướng Hun Sen im lặng?
"Một chuyến thăm lịch sử, một tầm nhìn chiến lược"
Nhiều người Trung Quốc vẫn ủng hộ 'kẻ thụt két quốc gia'
Abenomics: "Canh bạc" không chỉ của Nhật Bản
Sự yên bình 'khó hiểu' ở thủ đô Bình Nhưỡng
Chính sách kinh tế Lý Khắc Cường và sức ép chính trị