Tag

Cơn bão số 14 vừa qua đã gây ra trận lũ lịch sử tại Trung bộ - Tây Nguyên - Nam bộ, đặc biệt vùng Phú Yên (cũ). Ngay sau lũ, trên nhiều diễn đàn xuất hiện các ý kiến trái chiều (phần lớn quy trách nhiệm cho hệ thống thủy điện trên sông Ba) - cho rằng: Thủy điện “góp phần gây lũ”, “xả lũ bất thường”, hoặc “hồ chứa dung tích nhỏ, không đủ sức giữ lũ”. Tuy nhiên, câu hỏi quan trọng - cũng là yêu cầu khách quan khi nghiên cứu thiên tai là: Hệ thống bậc thang thủy điện trên sông Ba được bố trí có hợp lý về kinh tế - kỹ thuật không? Vì sao không xây đập thật cao, hồ chứa thật lớn để chống lũ? Và liệu có cần xây hệ thống “thoát lũ nhanh ra biển” phía sau hồ Sông Ba Hạ hay không?... Dưới đây là phân tích, gợi ý một số giải pháp của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam. Rất mong nhận được sự chia sẻ của bạn đọc.

Mặc dù hình thành cuối mùa mưa bão, nhưng cơn bão số 14 có sức tàn phá không hề nhỏ, đã gây ra đợt mưa lũ diện rộng hiếm gặp trong nhiều năm gần đây. Từ ngày bão đổ bộ cho đến khi suy yếu thành áp thấp nhiệt đới, các tỉnh Trung Trung bộ, Nam Trung bộ, Tây Nguyên và khu vực Đông Nam bộ liên tục có mưa to, đến rất to. Lượng mưa ghi nhận tại nhiều trạm lên tới 300-450 mm/24 giờ, đặc biệt ở Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Lâm Đồng. Một số nơi vùng núi đạt trên 600 mm, gây ra lũ ống, lũ quét và sạt lở đất. Khi mưa lớn trùng với thời điểm các hồ thủy điện đang ở cuối mùa phát điện, mực nước tiệm cận mực nước dâng bình thường, sức ép đối với hệ thống vận hành liên hồ chứa càng tăng. Mưa lũ lần này đã cho thấy những giới hạn của các hồ chứa, đặt ra yêu cầu phải đánh giá lại toàn diện. Bài viết dưới đây của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam tổng hợp diễn biến mưa lũ, phân tích vai trò của các hệ thống thủy điện, đánh giá mức độ phù hợp của các Quy trình vận hành liên hồ chứa hiện hành; đồng thời kiến nghị việc hoàn thiện và thích ứng với bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan.

Những năm gần đây, biến đổi khí hậu đã góp phần làm thay đổi sâu sắc quy luật mưa, lũ và dòng chảy tại Việt Nam. Các hiện tượng thời tiết cực đoan - từ hạn hán lịch sử năm 2023 đến chuỗi siêu bão và mưa lũ kỷ lục 2024-2025 đã tạo ra thách thức chưa từng có đối với công tác vận hành hệ thống thủy điện. Bài viết dưới đây của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam phân tích cách các nhà máy thủy điện và cơ quan điều độ đã thích nghi trong bối cảnh khí hậu biến động mạnh, làm rõ bài học quản trị, công nghệ và phối hợp liên vùng… từ đó đề xuất một số giải pháp cần thực hiện tiếp theo.

Rạng sáng 19/11/2025, nước trên sông Ba dâng nhanh, cuồn cuộn đổ về vùng hạ du. “Nước lên nhanh quá, chỉ trong vài giờ, sân nhà tôi đã ngập hơn nửa mét” - ông Nguyễn Thành Hòa, xã Hòa Hội (Phú Hòa) kể lại trong lúc đang cùng gia đình dọn dẹp sau lũ. Tại thời điểm 17.00 cùng ngày, Công ty Thủy điện Sông Ba Hạ thông báo tăng lưu lượng xả lên tới 16.100 m³/s - mức cao nhất từ khi Nhà máy vận hành, thậm chí vượt cả các trận lũ năm 1993 - mốc mà nhiều người Phú Yên vẫn nhắc đến với nỗi kinh hoàng. Việc xả lũ lớn, các xã vùng trũng ở Phú Hòa, Đông Hòa, Sơn Hòa ngập sâu, giao thông bị chia cắt. Người dân kịp chạy lũ, nhưng nhiều diện tích hoa màu, gia súc, vật dụng gia đình không thể cứu… Dưới đây là tổng hợp, phân tích, nhận định của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam.

Những năm gần đây, biến đổi khí hậu đã góp phần làm thay đổi sâu sắc quy luật mưa, lũ và dòng chảy tại Việt Nam. Các hiện tượng thời tiết cực đoan - từ hạn hán lịch sử năm 2023 đến chuỗi siêu bão và mưa lũ kỷ lục 2024-2025 đã tạo ra thách thức chưa từng có đối với công tác vận hành hệ thống thủy điện. Bài viết dưới đây của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam phân tích cách các nhà máy thủy điện và cơ quan điều độ đã thích nghi trong bối cảnh khí hậu biến động mạnh, làm rõ bài học quản trị, công nghệ và phối hợp liên vùng… từ đó đề xuất một số giải pháp cần thực hiện tiếp theo.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt, ngành thủy điện Việt Nam đang đối mặt với những thay đổi mạnh mẽ về quy luật thủy văn, mưa bão và dòng chảy. Nhiệt độ trung bình tăng, cùng tần suất các hiện tượng cực đoan gia tăng, đang ảnh hưởng đáng kể đến hiệu suất, an toàn và sản lượng của các nhà máy thủy điện. Bài viết dưới đây của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam phân tích những tác động cụ thể của biến đổi khí hậu đến hoạt động thủy điện; đồng thời đề xuất các giải pháp thích ứng dựa trên mô hình quản lý rủi ro tích hợp khí hậu - thủy năng.

Ngày 4/11, tại Hà Nội, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) Phạm Hồng Phương chủ trì cuộc họp rà soát công tác chuẩn bị đầu tư các dự án thủy điện mở rộng và thủy điện tích năng.

Nhà máy Thủy điện Trung Sơn (TSHPCo) đã chính thức đạt mốc 986,24 triệu kWh điện thương phẩm (vào lúc 06 giờ 00 phút ngày 29/10/2025), hoàn thành sớm kế hoạch sản lượng năm 2025 do Tổng công ty Phát điện 2 (EVNGENCO2) giao.

Trước diễn biến phức tạp của đợt mưa lớn trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn, các nhà máy thủy điện A Vương và Sông Bung (thuộc EVNGENCO2) đã chủ động triển khai phương án vận hành hồ chứa an toàn, đúng quy trình, phối hợp chặt chẽ với Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai, Tìm kiếm cứu nạn (PCTT, TKCN) và Phòng thủ dân sự (PTDS) Thành phố Đà Nẵng nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho công trình và vùng hạ du.

Trước tình hình mưa lớn do ảnh hưởng của bão số 10 (Bualoi) khiến vùng hạ du ngập sâu, Thủy điện Bản Vẽ đã chủ động giảm mạnh lưu lượng xả, với tỉ lệ cắt giảm gần 84%, nhằm hạn chế ngập lụt và đảm bảo an toàn cho khu vực hạ lưu.

Biến đổi khí hậu toàn cầu đang khiến thiên tai tại Việt Nam trở nên cực đoan hơn, với mưa lớn bất thường, lũ quét, lở đất và bão mạnh liên tiếp xảy ra. Trong bối cảnh đó, các công trình thủy điện không chỉ giữ vai trò phát điện, cung cấp năng lượng sạch, mà còn là “lá chắn” điều tiết lũ, bảo đảm an toàn cho hạ du công trình. Vấn đề đặt ra là: Vận hành thủy điện thế nào để vừa đảm bảo an toàn công trình, vừa tối ưu khai thác điện năng, đồng thời phát huy vai trò phòng chống thiên tai?

Trước nhu cầu ngày càng lớn về nguồn năng lượng bền vững và ổn định, việc cải tạo nâng cấp các nhà máy thủy điện hiện hữu tại Việt Nam đang trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Nhiều nhà máy thủy điện lớn trên cả nước đang phải đối mặt với thách thức kép: Cơ sở hạ tầng xuống cấp và nhu cầu vận hành linh hoạt, hiệu quả hơn. Trong bối cảnh đó, chuyển đổi số không còn là một lựa chọn, mà đã trở thành nhu cầu thiết yếu.

Tại tỉnh Xiangkhuang, Công ty Thủy điện Nam Neun 1 (thuộc Tập đoàn ST Group Lào) vừa tổ chức lễ khởi công dự án Thủy điện Nam Neun 1, với công suất 124 MW. Thủ tướng Chính phủ Lào Sonexay Siphandone cùng đại diện các bộ, ngành, địa phương tham dự sự kiện này.

Công ty Thủy điện Buôn Kuốp - đơn vị trực thuộc Tổng Công ty Phát điện 3 (EVNGENCO3), hiện đang quản lý vận hành 3 nhà máy thủy điện trên lưu vực sông Srêpốk gồm: Buôn Kuốp, Buôn Tua Srah và Srêpốk 3. Đơn vị đang tích cực chủ động thực hiện điều tiết nước tại hồ chứa Buôn Tua Srah, nhằm phục vụ nhu cầu tưới tiêu, sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt của người dân vùng hạ du trong cao điểm mùa khô tại khu vực Tây Nguyên.

Cuối mùa mưa bão năm 2024, cơn bão Yagi đã đổ bộ vào nước ta, gây ra mưa lớn, ngập úng trên diện rộng, làm thiệt hại rất lớn về người, nền kinh tế và ngành điện khu vực phía Bắc. Sang năm 2025, theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia (NCHMF): Tuy nắng nóng năm nay không gay gắt như năm qua, song diễn biến thủy văn sẽ không thuận lợi cho việc huy động công suất từ các nhà máy thủy điện khu vực phía Bắc. (Phân tích và nhận định của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam).