Vai trò của dây, cáp điện trong tiết kiệm điện ở Việt Nam

ÔNG ĐÀO XUÂN HÙNG, PHÓ GIÁM ĐỐC SẢN XUẤT CÔNG TY CADI-SUN

Thưa quý vị đại biểu!

Hôm nay Hiệp hội Năng lượng Việt Nam phối hợp với Tổng cục năng lượng (Bộ công thương), Tập đoàn Điện lực Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề: “Tiết kiệm năng lượng - Những vấn đề cấp bách”. Tôi rất vinh dự được thay mặt Công ty Cổ phần Dây và Cáp điện Thượng Đình (Cadi-Sun) được phát biểu tham luận tại Hội thảo.

Lời đầu tiên cho phép tôi xin được thay mặt Công ty Cadi-sun xin được gửi tới các vị khách quý, các quý vị đại biểu lời chào, lời chúc sức khỏe và hạnh phúc, chúc hội thảo của chúng ta thành công tốt đẹp!

Thưa quý vị,

Những năm gần đây, tại một số khu vực trên thế giới thường xảy ra các cuộc xung đột có nguyên nhân bắt nguồn từ việc tranh chấp năng lượng. Nhận thức được vấn đề này, các quốc gia đã tự xây dựng cho mình một chương trình phát triển năng lượng mà trọng tâm là hướng đến sự phát triển năng lượng bền vững. Trong xu hướng này, hơn lúc nào hết, chúng ta phải ý thức được trách nhiệm của mình trước xã hội, trước vấn đề thời sự mà tất cả các quốc gia quan tâm đó là quản lý, sử dụng năng lượng sao cho Tiết kiệm và Hiệu quả.

Ở Việt Nam, các doanh nghiệp phần lớn phải đối mặt với thách thức về công nghệ, kỹ thuật. Việc chậm đổi mới các thiết bị sản xuất cũ kỹ, tỷ lệ hao hụt quá nhiều trong khâu chuyển tải; sự thiếu hiểu biết về tiết kiệm năng lượng, thiếu công cụ đo, thiếu thông tin về công nghệ tiết kiệm năng lượng… đang là những rào cản lớn đối với sự phát triển của doanh nghiệp.

Là một doanh nghiệp sản xuất dây cáp điện có uy tín ở Việt Nam, Công ty Cadi-sun cũng đang hết sức nỗ lực cùng với các doanh nghiệp khác thực hiện tốt các chương trình, mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng hiệu quả, tiết kiệm. Và trong khuôn khổ của buổi hội thảo ngày hôm nay, chúng tôi xin tập trung tham luận hai vấn đề:

- Vấn đề thứ nhất: Quản lý sử dụng nguồn năng lượng điện hiệu quả trong doanh nghiệp.

- Vấn đề thứ hai: Sản xuất dây cáp điện có chất lượng, tiết kiệm điện năng.

Và để quý vị có thể hình dung rõ hơn về lĩnh vực sản xuất dây cáp điện từ đó có góc nhìn mới về một ngành sản xuất công nghiệp có tác động không nhỏ đến an ninh năng lượng nói chung và tiết kiệm năng lượng điện nói riêng.

1. Đối với việc quản lý, sử dụng nguồn năng lượng điện có hiệu quả trong doanh nghiệp

Là công ty sản xuất dây cáp điện có quy mô lớn ở Việt Nam, để có thể sản xuất ra giá trị sản lượng dây cáp điện mỗi năm hàng nghìn tỷ đồng, Công ty đang duy trì hoạt động của hai nhà máy lớn ở Hà Nội và Hải Dương với đầy đủ các dây chuyền, thiết bị, công nghệ hiện đại. Chi phí điện năng dành cho hai nhà máy và khu văn phòng công ty hàng năm lên tới hàng tỷ đồng. Trong khi đó, cơ chế thị trường hiện nay đòi hỏi phải cạnh tranh khốc liệt. Các nhà sản xuất đang phải sử dụng mọi biện pháp để giảm giá thành, nâng cao năng lực cạnh tranh và một trong những biện pháp Cadisun đang áp dụng đó là sử dụng có hiệu quả nguồn điện năng trong sản xuất, giảm chi phí, tăng lợi nhuận, mang lại lợi ích cho Công ty mỗi năm hàng trăm triệu đồng.

a. Đối với các nhà máy sản xuất

- Công ty đã thiết kế nhà xưởng một cách hợp lý nhằm tối đa việc sử dụng ánh sáng tự nhiên.

- Đầu tư mới các dây chuyền, công nghệ thiết bị hiện đại, thế hệ mới của các nước tiên tiến. Các thiết bị nhập mua có tính năng tiết kiệm điện được hoạch định đồng bộ từ khi lập dự án.

- Đầu tư lắp đặt biến tần (Inverter) cho hầu hết các thiết bị sử dụng động cơ điện xoay chiều. Tổng công suất định mức của các nhà máy sản xuất của Cadi-sun sử dụng khoảng 6.000 kW, trong đó 80% sử dụng thiết bị inverter hoặc khởi động mềm, làm giảm điện năng đáng kể trong sản xuất.

- Lắp đặt hệ thống rơ le thời gian cài đặt theo mùa để đóng cắt hệ thống chiếu sang.

- Áp dụng khoán định mức tiêu hao năng lượng cho các nhà máy để thúc đẩy tiết giảm năng lượng.

b. Đối với khu văn phòng công ty, nhà máy:

- Công ty tổ chức cuộc phát động tiết kiệm điện trong toàn thể cán bộ, nhân viên: tắt các thiết bị điện và đèn chiếu sáng không cần thiết trong thời gian nghỉ giữa ca; triệt để tiết kiệm điện chiếu sáng sân, vườn, đường nội bộ trong công ty, nhà máy và hạn chế tối đa việc sử dụng bóng đèn công suất lớn để quảng cáo, trang trí.

- Tận dụng tối đa ánh sáng, thông gió tự nhiên,  sử dụng điều hòa inverter và chỉ dùng khi thật sự cần thiết. Sử dụng các bóng đèn compact tiết kiệm điện để thay thế các bóng đèn cũ.

I.  Đối với việc sản xuất dây cáp điện chất lượng, tiết kiệm điện năng

Theo thống kê chưa đầy đủ, Việt Nam hiện có gần 200 doanh nghiệp có quy mô lớn, nhỏ sản xuất dây và cáp điện. Trong đó, số doanh nghiệp lớn chiếm 5%, doanh nghiệp trung bình chiếm 10%, còn lại là các doanh nghiệp nhỏ, cơ sở sản xuất, tổ hợp tác… Mỗi năm các doanh nghiệp này sản xuất và nhập khẩu dây cáp điện cấp cho ngành điện, ngành xây dựng, ngành sản xuất công nghiệp và nhu cầu dân sinh ước tính gần 1 tỷ USD.

Sẽ không có chuyện gì phải bàn nếu các sản phẩm dây và cáp điện này được sản xuất đảm bảo chất lượng, theo đúng tiêu chuẩn công bố và phù hợp quy chuẩn quy định. Tuy nhiên trên thực tế không phải vậy. Đó đây trên thị trường, tại công trình chúng ta thấy xuất hiện nhiều sản phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ, thậm chí sản phẩm được làm giả, làm nhái nhãn hiệu của các thương hiệu nổi tiếng. Nguyên nhân của tình trạng này là do các doanh nghiệp nhỏ, lẻ làm ăn manh mún, chỉ quan tâm đến doanh thu, lợi nhuận ít quan tâm đến chất lượng công trình và mức độ hao tốn điện năng khi sử dụng.

Dây cáp điện nói chung có hai yếu tố quan trọng nhất là dẫn và cách điện, cả hai yếu tố này đều có liên quan đến tiết kiệm điện năng. Năng lượng như một dòng chảy dẫn từ nguồn qua hệ thống truyền dẫn đến các thiết bị sử dụng, nếu dòng chảy gặp trở ngại (điện trở) lớn (tổn hao điện năng tỷ lệ thuận với điện trở thuần của ruột dẫn) hoặc bị rò rỉ (rò điện) thì đương nhiên tổn hao sẽ nhiều và hiệu quả sử dụng sẽ giảm.

Phân tích kỹ hơn về từng yếu tố:

a. Yếu tố dẫn điện: Điện trở ruột dẫn tỷ lệ thuận với điện trở suất vật liệu và chiều dài, tỷ lệ nghịch với tiết diện ruột dẫn.

- Chiều dài dây dẫn phụ theo yêu cầu của thiết kế.

- Điện trở suất vật liệu: Thông thường ruột dẫn điện sử dụng vật liệu đồng, nhôm. Những doanh nghiệp lớn, công nghệ khép kín sẽ nhập khẩu đồng tấm (cathode) xuất xứ LME, hàng lượng > 99.99%, nhôm thỏi xuất xứ LME hàm lượng > 99.7%. Nếu vật liệu càng nhiều tạp chất, điện trở càng cao. (trường hợp sử dụng vật liệu tái chế làm gia tăng từ 30% đến 50% điện trở suất, thậm chí nhiều hơn).

- Tiết diện ruột dẫn: Thông thường, các tiêu chuẩn không quy định bắt buộc chỉ tiêu tiết diện, nhưng nếu nhà sản xuất công bố tiết diện, nhưng lại không làm đúng thì điện trở thực tế sẽ lớn hơn so với yêu cầu (lợi dụng sự hạn chế về hiểu biết của khách hàng liên quan đến tiêu chuẩn chất lượng, nhiều nhà sản xuất đã làm giảm tiết diện ruột dẫn). Tùy theo mức độ các nhà sản xuất thường giảm tiết diện ruột dẫn từ 5% đến 30%  thậm chí nhiều hơn, khi đó, điện trở sẽ tăng tương ứng.

b. Yếu tố cách điện: Khả năng cách điện của vỏ bọc cơ bản phụ thuộc 2 yếu tố vật liệu và chiều dày lớp cách điện.

- Vật liệu cách điện: Thông thường sử dụng nhựa PVC hoặc XLPE, nếu vật liệu là tái chế hoặc chất lượng kém, khả năng rò rỉ, phóng điện lớn dẫn đến tổn hao.

- Chiều dày cách điện: Do thiết kế, công nghệ sản xuất, chiều dày cách điện có thể không đảm bảo cũng dẫn đến rò điện.

Đôi khi, đánh vào điểm yếu của khách hàng là không hiểu bản chất chất lượng, thủ đoạn làm giả của một số nhà sản xuất là tăng chiều dày lớp bọc để bù vào lượng thiếu của ruột dẫn.

Theo số liệu của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, tổng sản lượng điện thương phẩm năm 2011 đạt 98.53 tỷ kWh, với doanh thu 100.000 tỷ đồng; Năm 2012 đạt 117 tỷ kWh, với doanh thu 143.419 tỷ đồng; Năm 2013 đạt 127,84 tỷ kWh, với doanh thu 172.470 tỷ đồng. Nếu các sản phẩm kém chất lượng nêu trên làm tăng tổn hao điện năng khoảng 30% - 50% (bình quân 40%). Và giả định  nếu sử dụng 30% sản phẩm dây cáp điện không đảm bảo chất lượng.

- Tỷ lệ tổn hao kỹ thuật khoảng 9% (số liệu tham khảo của EVN 6 tháng đầu năm 2013 - Nguồn: http://icon.com.vn/vn-s83-120982-637/Ton-that-dien-nang-6-thang-dau-nam-2014-Con-nhieu-ton-tai.aspx )

- Ước tính tổn hao trên đường dây chiếm 50% tổn hao kỹ thuật, khi đó, thiệt hại về kinh tế liên quan đến tổn hao điện năng trong năm2013 là:

30% * 50% * 9% * 40% * 172.000 tỷ = 0,9 nghìn tỷ đồng/năm

Với phương châm chất lượng là con đường ngắn nhất để đến với khách hàng, Cadi-sun đang sản xuất và cung cấp cho ngành điện, ngành xây dựng và đưa ra thị trường những sản phẩm không những đảm bảo các yêu cầu của tiêu chuẩn công bố, phù hợp quy chuẩn của nhà nước, mà còn đảm bảo vượt mức các yêu cầu về chất lượng, đặc biệt là khả năng dẫn điện.

- Điện trở ruột dẫn của sản phẩm mang nhãn hiệu Cadi-sun luôn có điện trở thấp hơn yêu cầu của tiêu chuẩn từ 5 đến 18% (bình quân khoảng 12%).

- Lượng hóa hiệu quả tiết kiệm điện năng bằng tiền, nếu nhu cầu trong nước sử dụng hoàn toàn bằng sản phẩm như của CADI-SUN sẽ đỡ thiệt hại về kinh tế trong năm 2013 là

12% * 9% * 40% * 170.000 tỷ = 0,7 nghìn tỷ/năm

Thưa quý vị,

Với những phân tích nêu trên có thể thấy việc sử dụng các sản phẩm dây cáp điện có chất lượng như của Cadi-sun chủ đầu tư không những được yên tâm về chất lượng, mà còn tiết giảm được điện năng, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng cho quốc gia. Chính vì vậy sau 29 năm hình thành và phát triển, đến nay sản phẩm mang nhãn hiệu của Cadi-sun đã có mặt ở hầu hết các công trình, dự án trọng điểm của quốc gia. Nhiều gói thầu lớn của ngành Điện lực Việt Nam, Cadi-sun tham gia đều được các nhà thầu chấp nhận, đánh giá cao. Thị trường của Cadi-sun được mở rộng không chỉ trong nước và còn vươn tới thị trường các nước trong khu vực Đông Nam Á như: Lào, Capuchia, Myanma, Malaisia…với doanh thu năm sau cao hơn năm trước từ 15% đến 35% và đặt ngưỡng 1.600 tỷ vào năm 2013 và dự kiến doanh thu đạt được năm 2014 đạt tới ngưỡng 2.000 tỷ đồng

Thưa quý vị,

Kinh tế Việt Nam đang tăng trưởng, nhu cầu năng lượng, đặc biệt là nhu cầu về điện. Tuy nhiên để có thể sử dụng có hiệu quả các nguồn năng lượng, đặc biệt là năng lượng điện, Công ty Cadi-sun mạnh dạn đề xuất một số ý kiến cụ thể như sau:

1.  Đề xuất Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam - EVN:

- Quản lý chặt chẽ đầu vào sản phẩm dây cáp điện trước khi đưa lên lưới điện quốc gia, đảm bảo dây dẫn có chất lượng, không làm hao tổn điện năng.

- Cấp chứng nhận chất lượng cho, dán nhãn dây cáp điện tiết kiệm điện, chất lượng để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp này tiếp cận được với các công trình, dự án trọng điểm của quốc gia.

- Hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất dây cáp điện thông tin về giá trị sản lượng sản xuất dây cáp điện trong nước và xuất khẩu để các doanh nghiệp căn cứ, hoạch định chính sách.

- Hỗ trợ các doanh nghiêp hoạch định và triển khai các chính sách tiết kiệm năng lượng, cải tiến cách thức quản lý, điều hành sản xuất nhằm giảm thiểu chi điện trong sản xuất.

- Bộ Công Thương và EVN nghiên cứu cơ chế đấu thầu mua dây và cáp điện sát với doanh nghiệp hơn, tìm hiểu năng lực của nhà sản xuất để mua được hàng hóa có giá thành tốt và chất lượng cao và tiết kiệm điện. 

2. Đề nghi Bộ KHCN tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp tục được sản xuất, lưu thông các sản phẩm nằm ngoài QCVN 4:2009 để đáp ứng yêu cầu thị trường và thị hiếu của người tiêu dùng - bởi theo Thông tư của Bộ từ ngày 1/1/2013, các doanh nghiệp sản xuất dây cáp điện chỉ được sản xuất các sản phẩm nằm trong QCVN 4:2009 có điện áp danh định 450V/750V. Tuy vậy từ trước tới nay các sản phẩm dây và cáp điện năm ngoài QCVN 4:2009 vẫn được các doanh nghiệp sản xuất sản xuất với sản lượng lớn, bởi được thị trường chấp thuận và tiêu thụ mạnh.

3. Đối với người dân khi sử dụng dây điện trong xây dựng nhà ở, hoặc nhu cầu dân sinh cần phải là những người tiêu dùng thông thái. Để có thể tiết kiệm được chi phí từ nguồn điện năng sử dụng, người dân thường lựa chọn và mua những sản phẩm có thương hiệu, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Tránh mua sản phẩm rẻ tiền, sản phẩm kém chất lượng, sản phẩm không rõ xuất xứ, nguồn gốc dễ gây cháy nổ, tuổi thọ công trình giảm và tăng chi phí khi sử dụng điện.

Thưa quý vị,

Năng lượng là huyết mạch cho phát triển kinh tế và nâng cao đời sống nhân dân, với bối cảnh chung toàn cầu và điều kiện cụ thể của Việt Nam, an ninh Năng lượng ngày càng trở nên quan trọng và cấp thiết hơn. Với trách nhiệm cao, Chính phủ đã có những cơ chế năng động và hiệu quả để năng lượng được đảm bảo cung cấp ngày càng đầy đủ với giá cả hợp lý, đảm bảo đủ năng lượng cho công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Trách nhiệm của mỗi người chúng ta là hiểu và tham gia vào việc tuyên truyền, sử dụng năng lượng một cách hợp lý, tiết kiệm và hiệu quả nhất, nhằm góp phần cho đất nước ta phát triển bền vững, giàu đẹp hơn, văn minh hơn

Một lần nữa thay mặt cán bộ, nhân viên Công ty Cadi-sun xin được gửi tới quý vị lời cảm ơn vì đã chú ý lắng nghe bài tham luận. Xin kính chúc quý vị mạnh khỏe, hạnh phúc, thành công!

Trân trọng cảm ơn!