Tìm kiếm

Dầu thô là một mặt hàng chiến lược, được giao dịch hằng ngày trên thị trường tài chính quốc tế, với 2 nghiệp vụ chủ yếu là giao ngay và giao dịch kỳ hạn. Giá dầu biến động, tác động đến kinh tế toàn cầu, đến an ninh năng lượng của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Với Việt Nam, khi giá dầu thô giảm làm thu ngân sách Nhà nước bị giảm sút trong những năm gần đây, song về tổng thể nền kinh tế sẽ không bị ảnh hưởng nhiều. Nhưng giá dầu thô giảm sẽ làm giảm nguồn thu của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các dự án khai thác, chế biến dầu khí và sản phẩm hóa dầu. 

Hiện nay cũng như trong nhiều năm tới, ngành Dầu khí Việt Nam có vai trò quan trọng trong bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, nhất là trong bối cảnh giá dầu thô vẫn là một tác động chính trên thị trường tài chính toàn cầu. Đây là ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam, nhất là trong điều kiện nền kinh tế có độ mở ngày càng lớn, đang hội nhập sâu rộng với khu vực và quốc tế, thì việc bảo đảm an ninh năng lượng của ngành dầu khí không thể tách rời vấn đề điều hành chính sách tiền tệ và quản lý ngoại hối. Bởi vì, ngành này sử dụng một khối lượng vốn ngoại tệ rất lớn cho đầu tư, sản xuất, kinh doanh, thanh toán quốc tế với doanh số cao, gắn liền với sự biến động của các loại ngoại tệ chủ chốt trên thị trường tài chính quốc tế.

Tiếp nối đà tăng giá từ cuối năm 2017, giá một số chuẩn dầu thô của thế giới như Brent, WTI có xu hướng tăng giá trong phần lớn khoảng thời gian của năm 2018, nhưng đi xuống trong khoảng 3 tháng cuối năm. Bước sang năm 2019, nhiều tổ chức dự báo chuyên về dầu thô đều hạ dự báo giá dầu, tuy nhiên, mức giá vẫn nằm trong khoảng trên 50 USD/thùng.

Đặc điểm của ngành chế biến dầu khí hiện nay trên quy mô toàn cầu là tính cạnh tranh ngày càng gay gắt, nhất là trong phạm vi lọc dầu. Công suất lọc dầu hầu như luôn cao hơn nhu cầu tiêu thụ. Mặt khác, đòi hỏi chất lượng sản phẩm nhiên liệu trong các tiêu chí bảo vệ môi trường trong thời gian gần đây cũng thay đổi. Nhìn chung, ngành công nghiệp chế biến dầu đang đứng trước nhiều thách thức. Trong bối cảnh đó, Việt Nam, có thể được coi là quốc gia còn rất "non trẻ" trong lĩnh vực này, cần tính toán những bước đi tiếp theo hết sức cẩn trọng để phát triển ngành công nghiệp lọc - hóa dầu của mình đạt hiệu quả cao nhất.

Thông tin từ Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) cho biết: Giá trung bình xuất khẩu cho khách hàng Trung Quốc mua trực tiếp là 412 USD/tấn, cao hơn so với giá trung bình dầu thô Việt Nam xuất khẩu khoảng  9,59 USD/tấn. Tính chung giá dầu thô Việt Nam xuất bán vào thị trường Trung Quốc (do khách hàng Trung Quốc mua trực tiếp hoặc mua lại thông qua các công ty kinh doanh dầu thô quốc tế bán lại) có giá trung bình 405,31 USD/tấn (vẫn cao hơn so với giá dầu thô trung bình được Việt Nam xuất khẩu khoảng 2,9 USD/tấn).

Thông tin từ Tổng công ty Thăm dò và Khai thác Dầu khí (PVEP) cho biết: Việc thuê tàu kho nổi xử lý, chứa và xuất dầu thô (FPSO) Sông Đốc Pride MV 19 cho mỏ Sông Đốc đã được thống nhất với mức giá rẻ hơn 1,3 triệu USD so với mức mà chủ cũ của tàu là Modec (Nhật Bản) đưa ra trước đó. Đây là thành công của PVEP POC trong việc hạ giá thành khai thác dầu trong bối cảnh giá dầu thô bán ra chỉ ở mức khoảng 50 USD/thùng trong khi giá hoà vốn khai thác trung bình của ngành dầu khí hiện tại là 45 USD/thùng.

Bên cạnh nhiều dự án thành công, đảm bảo hiệu quả đầu tư, Tổng Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí (PVEP) cũng có một số dự án rủi ro, thách thức, đặc biệt là các dự án ở nước ngoài, do biến động giá dầu (nhiều dự án quyết định đầu tư ở thời điểm giá dầu cao), do môi trường đầu tư (gặp rủi ro về an ninh, chính trị), do chất lượng nhân lực chưa đủ mạnh so với yêu cầu đánh giá ở các dự án có quy mô lớn. Giá dầu giảm sâu và kéo dài từ giữa năm 2014 đến nay là nguyên nhân chính dẫn đến giảm hiệu quả đầu tư các dự án của PVEP, đặc biệt là các dự án ở nước ngoài, buộc PVEP phải đưa ra các quyết sách lớn như chấm dứt khai thác, tạm dừng hoạt động một số sự án...

Chu kỳ giá dầu thô thấp bắt đầu từ giữa năm 2014 đến nay chưa chấm dứt và có thể còn kéo dài sang các năm sau. Trong giai đoạn đó, tất cả các công ty dầu khí thượng nguồn đều gặp khó khăn, thậm chí đứng trước bờ vực phá sản, nhất là ở các nước trong đó nạn hối lộ, tham nhũng hoành hành không có giải pháp đối phó hữu hiệu. Nhưng cũng có một số ít tập đoàn dầu khí quốc gia đã và đang thích nghi với điều kiện thị trường bất lợi, vượt lên trở ngại, tiếp tục phát triển. Petronas và Petrobras là 2 tập đoàn như vậy.

Năm 2017, dự báo giá dầu thô chưa có dấu hiệu phục hồi, để thực hiện kế hoạch đề ra, Tổng Công ty Cổ phần Khoan và Dịch vụ Khoan Dầu khí (PV Drilling) tích cực tìm kiếm thị trường trong và ngoài nước, trong đó đặc biệt là đẩy mạnh cung cấp dịch vụ ra nước ngoài; vận hành an toàn, hiệu quả các giàn khoan và máy móc thiết bị kỹ thuật trên giàn khoan, cũng như tại các căn cứ dịch vụ của PV Drilling...

Dầu khí là một loại hàng hóa chiến lược, chi phối gần như toàn bộ mọi hoạt động kinh tế-xã hội của nền văn minh nhân loại trong suốt gần hai thế kỷ vừa qua. Nó vừa là nguồn năng lượng chủ yếu, vừa là nguồn nguyên liệu quan trọng của công nghiệp hóa chất, vừa là nguồn tài chính của các quốc gia sở hữu nguồn tài nguyên quý giá này, cũng như làm chủ các hoạt động thương mại liên quan đến dầu khí. Đặc biệt nó còn là nguyên nhân trực tiếp, hoặc gián tiếp của thế chiến thứ I, thứ II, cũng như rất nhiều cuộc chiến đẫm máu, dai dẳng trên nhiều châu lục và những cuộc chiến kinh tế tác động mạnh mẽ đối với mọi quốc gia khi dầu khí được dùng như một vũ khí lợi hại thông qua điều khiển giá dầu lên cao hoặc xuống thấp theo từng mục tiêu chiến lược của các nước sản xuất hoặc tiêu thụ dầu lớn.

Ngành công nghiệp dầu khí thế giới có tác động đủ lớn để ngăn chặn khuynh hướng gia tăng nguồn cầu trên thị trường hay không. Mặc dù trong hoạt động thương mại giữa các khối nước sản xuất và tiêu thụ dầu thô và sản phẩm dầu đã xuất hiện một số trục trặc, giá dầu thô trong những ngày cuối tháng 6, đầu tháng 7 lại sụt giảm, làm cho một số nhà phân tích thị trường năng lượng băn khoăn, nhưng phần lớn đều cho rằng câu trả lời cho câu hỏi nêu trên rất có thể là không.

Theo PVN, giá dầu thô trung bình tháng 3 chỉ đạt 39,5 USD/thùng, mức giá trung bình của quý I chỉ khoảng 34,6 USD/thùng, do vậy tính đến hết quý I, tổng doanh thu toàn Tập đoàn chỉ đạt 74% kế hoạch quý I và nộp Ngân sách Nhà nước ước đạt 18.600 tỷ đồng, bằng 18% kế hoạch năm.

"Mặc dù gặp rất nhiều khó khăn như biến động của giá dầu thô, đặc biệt là chênh lệch về thuế suất thuế nhập khẩu, tuy nhiên hiện nay, Nhà máy Lọc dầu (NMLD) Dung Quất luôn hoạt động an toàn, ổn định ở 102% công suất...", Tổng giám đốc BSR Trần Ngọc Nguyên cho biết.

Trái với hầu hết mọi dự báo, năm 2015 ngành công nghiệp dầu khí thế giới tiếp tục chao đảo, lượng dầu thô có mặt trên thị trường thế giới luôn cao hơn nhu cầu gần 2 triệu thùng/ngày, làm cho giá dầu thô xuống thấp với một tốc độ cao hơn năm trước. Giá các loại dầu chuẩn (Brent, WTI, OPEC) vào tháng cuối năm chỉ còn khoảng 65% so với tháng 1/2015.

Giá dầu thô trên thế giới giảm sâu, nhưng không tác động đến các yếu tố cấu thành lên giá điện.