Nhiệt điện Mông Dương gặp khó do bãi thải xỉ sắp đầy

Phản đối Việt Nam phát triển nhiệt điện than là một sai lầm [Kỳ 1]

Nhà máy Nhiệt điện Mông Dương 1.

Ông Nguyễn Tiến Thành cho biết: Dự án Nhà máy điện Mông Dương 1 là một trong hai nhà máy của Trung tâm Điện lực Mông Dương, thuộc Quy hoạch phát triển Điện lực Quốc gia giai đoạn 2006-2015, có xét đến năm 2025 (Tổng sơ đồ 6), được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 110/2007/QĐ-TTg.

Nhiệt điện Mông Dương 1 có công suất 1.080 MW. Nhà máy sử dụng công nghệ lò hơi đốt than kiểu tầng sôi (CFB) để đốt than xấu có nhiệt trị thấp. Mỗi năm, Nhà máy tiêu thụ 3 triệu tấn than, với độ tro là 37,5%, thải ra một lượng tro xỉ là 1.000.000 m³/ năm. Trong đó, 60% là tro bay và 40% là xỉ đáy.

Từ khi đưa Nhà máy vào vận hành từ cuối năm 2015 đến nay Công ty Nhiệt điện Mông Dương đã tìm mọi biện pháp để tái sử dụng tro, xỉ thải ra. Đồng thời, phối kết hợp với nhiều đơn vị trong nước phân tích mẫu, nghiên cứu các giải pháp công nghệ để tái sử dụng tro, xỉ.

Đến nay, toàn bộ phần xỉ đáy của Nhà máy là 400.000 tấn/năm đã tiêu thụ được để làm xi măng và dùng để đổ bê tông tươi thay cát. Cụ thể, về mùa khô, xỉ đáy tiêu thụ tốt, về mùa mưa tiêu thụ chậm, nhưng Công ty đã phối hợp với một số công ty bên ngoài tích trữ và tiêu thụ hết 100% số lượng xỉ đáy thải ra.

Toàn bộ tro bay của Nhà máy với số lượng là 600.000 tấn/năm chưa có đơn vị nào sử dụng được tro bay có lẫn vôi, màu sắc có màu đỏ. Do đặc điểm lý hóa của tro bay lò hơi CFB nên hiện tại chưa có phương án, công nghệ tái sử dụng tro bay của Nhà máy Nhiệt điện Mông Dương 1.

"Trong thời gian qua, chúng tôi đã phân tích mẫu kết hợp với các đơn vị làm đường để có thể sử dụng tro bay của Nhà máy để làm đường. Tuy nhiên, sau khi test mẫu thì độ đầm chặt của tro xỉ là 0,95 trong khi yêu cầu làm đường là 0.98 nên họ từ chối sử dụng tro xỉ của Nhà máy", ông Nguyễn Tiến Thành chia sẻ.

Mặt khác, theo nghị định số 18/2015/NĐ-CP ngày 14/2/2015 quy định về quy hoạch bảo vệ môi trường, đánh giá tác động môi trường và kế hoạch bảo vệ môi trường. Tại phụ lục II danh mục các dự án phải thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường thì san lấp mặt bằng có quy mô từ 100.000m³ trở lên phải lập báo cáo tác động môi trường. Mặt khác, khu vực Quảng Ninh là khu miền núi xung quanh là vịnh Bái Tử Long liên quan đến rừng ngập mặn nên tìm kiếm công trình san nền hết sức khó khăn.

Hiện nay Bộ Xây dựng đang xây dựng tiêu chuẩn sử dụng tro xỉ để san nền dự kiến sẽ ban hành vào quý I năm 2018. Hiện tại Công ty Nhiệt điện Mông Dương cũng đang tích cực tìm kiếm các đối tác có nhu cầu san nền trên địa bàn Quảng Ninh, tiến hành thí nghiệm đặc tính tro xỉ để có thể vận chuyển tro bay đi san nền ngay sau khi bộ xây dựng ban hành tiêu chuẩn sử dụng tro xỉ để san nền.

Phương án lâu dài, Công ty Nhiệt điện Mông Dương đã báo cáo UBND tỉnh Quảng Ninh cho phép xây dựng một bãi thải xỉ mới và đang triển khai lập quy hoạch.

Theo ông Nguyễn Tiến Thành, việc sử dụng tro xỉ phải có kinh phí để xử lý, tuy nhiên theo Thông tư số 56/TT-BCT ngày 19/12/2014, về xác định giá điện cũng chưa đưa vào chi phí xử lý tro xỉ, nếu phải xử lý…

"Nhà máy Nhiệt điện Mông Dương 1 có nguy cơ phải đóng cửa sẽ làm lãng phí gần 37.000 tỷ VNĐ đầu tư của Nhà nước. Mặt khác, Nhà máy đầu tư 11 hạng mục dùng chung giữa Mông Dương 1 và Mông Dương 2 và chịu trách nhiệm quản lý vận hành các hạng mục này. Do vậy, để Nhà máy tiếp tục hoạt động hiệu quả, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng, hướng đến phát triển bền vững, chúng tôi kiến nghị Chính phủ, các bộ, ngành cho phép đầu tư xây dựng bãi thải xỉ số 2 để tích trữ tro bay, sau này có công nghệ khai thác tái sử dụng tro bay, Công ty sẽ áp dụng để tái sử dụng tro bay tích trữ này", ông Nguyễn Tiến Thành đề nghị.

PHAN THANH DŨNG