Hội nghị Khoa học và Công nghệ hạt nhân Việt Nam (lần thứ 16)

Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2 - Chính phủ xem xét giải pháp đề xuất của chuyên gia Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn, Văn phòng Chính phủ vừa có Văn bản số: 2862/VPCP-CN gửi các bộ: Công Thương, Tài chính, Khoa học và Công nghệ, Nông nghiệp và Môi trường - theo chức năng, nhiệm vụ được giao, nghiên cứu và có ý kiến về báo cáo kiến nghị của Tạp chí Năng lượng Việt Nam về thúc đẩy tiến độ, đảm bảo hiệu quả đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1, Ninh Thuận 2, gửi Bộ Công Thương tổng hợp. Nội dung tổng hợp bao gồm các đề xuất (nếu có), báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Chính phủ ghi nhận kiến nghị hoàn thiện các yếu tố quan trọng để phát triển điện hạt nhân Việt Nam Thực hiện Quy chế làm việc của Chính phủ ban hành kèm theo Nghị định 39/2022/NĐ-CP, Văn phòng Chính phủ vừa chuyển Báo cáo kiến nghị của Tạp chí Năng lượng Việt Nam về “thúc đẩy hoàn thiện các yếu tố quan trọng đối với phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam” đến Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ để nghiên cứu, xử lý theo thẩm quyền, đảm bảo đúng quy định. Được biết, hiện các bộ đang nghiên cứu, tổng hợp về nội dung liên quan để báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Kể từ năm 1996, được Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) cho phép, Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam (VINATOM) đã 15 lần tổ chức thành công Hội nghị Khoa học và Công nghệ hạt nhân (KH&CNHN) toàn quốc.

So với 15 lần tổ chức trước, VINANST-16 có một ý nghĩa đặc biệt với ngành năng lượng nguyên tử nói chung và VINATOM nói riêng. Bởi đây là hội nghị diễn ra trong bối cảnh Việt Nam đã quyết định trở lại với chương trình phát triển điện hạt nhân và ban hành nhiều chính sách, văn bản quy phạm pháp luật quan trọng nhằm thúc đẩy sự phát triển của năng lượng nguyên tử trong nhiều lĩnh vực của đời sống kinh tế, xã hội. Năng lượng nguyên tử được trao những nhiệm vụ quan trọng trong tiến trình phát triển đất nước, giữ vững an ninh quốc phòng. Những nhiệm vụ mới đòi hỏi những yêu cầu mới về tầm nhìn, năng lực và nguồn nhân lực.

Vì vậy, sự kiện VINANST-16 được VINATOM tổ chức với quy mô lớn và tầm khu vực. Đây không chỉ là nơi gặp gỡ, trao đổi các kết quả nghiên cứu, ứng dụng mới trong lĩnh vực khoa học và công nghệ hạt nhân được cộng đồng khoa học Việt Nam quan tâm, mà còn là một diễn đàn rộng mở nhằm thảo luận những vấn đề thời sự của khoa học, công nghệ hạt nhân quốc tế, cũng như các thảo luận về ứng dụng năng lượng nguyên tử ở các lĩnh vực kinh tế, xã hội khác nhau.

VINANST-16 thu hút sự tham gia của nhiều các chuyên gia, các nhà khoa học, các cán bộ quản lý của các bộ, ngành, cơ quan, địa phương liên quan, các trường đại học trong nước và các đại biểu là giáo sư, chuyên gia đến từ các quốc gia có nền KH&CN hạt nhân tiên tiến.

Dự kiến, tham gia hội nghị có khoảng 80 tổ chức trong và ngoài nước với hơn 400 đại biểu là các cán bộ nghiên cứu khoa học, triển khai ứng dụng năng lượng nguyên tử thuộc các tổ chức khoa học, công nghệ, giáo dục, đào tạo, các cán bộ quản lý thuộc các bộ, ngành, cơ quan, địa phương liên quan trong cả nước, nghiên cứu sinh và sinh viên các trường đại học.

Qua việc tiến hành phản biện nghiêm túc của các hội đồng khoa học, VINANST-16 đã chọn được 206 báo cáo, trong đó có 117 báo cáo được trình bày (Oral presentation) tại các tiểu ban chuyên môn và 89 báo cáo dán bảng (Posters).

Chương trình hội nghị bao gồm 1 ngày báo cáo tại phiên toàn thể và 1,5 ngày tại 7 tiểu ban chuyên môn, trong đó phiên toàn thể (vào ngày 8/10) sẽ đặt trọng tâm vào các công nghệ hạt nhân tiên tiến trên cơ sở phân tích tổng quan về những thành tựu phát triển triển và đóng góp của các nước có nền công nghệ hạt nhân tiên tiến trên thế giới.

Bên cạnh đó, các báo cáo cũng thảo luận về các nhiệm vụ trọng điểm như: Dự án Trung tâm Nghiên cứu khoa học công nghệ hạt nhân - CNST, Đề án Lò phản ứng mô đun nhỏ - SMR; Công nghệ chùm tia điện tử và sự phát triển của máy gia tốc phục vụ chiếu xạ… cũng như kế hoạch phát triển nguồn nhân lực và giải pháp nâng cao năng lực hỗ trợ kỹ thuật của VINATOM…

Mở đầu hội nghị, các diễn giả:

1. TS. Chaeyoung Lim - Phó Chủ tịch Viện Nghiên cứu Năng lượng Nguyên tử Hàn Quốc (KAERI) trình bày tổng quan về những thành tựu phát triển và những đóng góp gần đây của KAERI trong các công nghệ hạt nhân tiên tiến, trong đó có chương trình lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR).

2. Ông Takeshi Makigami - Giám đốc Điều hành (COO) của JINED, Nhật Bản và ông Koguchi Masanori - Chủ tịch Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Nhật Bản (JAEA) trao đổi về hiện trạng và triển vọng phát điện hạt nhân, bình minh của kỷ nguyên hạt nhân mới tại Nhật Bản.

3. TS. Trần Chí Thành - Viện trưởng VINATOM sẽ trao đổi về kết quả nghiên cứu và triển khai của VinAtom và thông tin dự án điện hạt nhân tại Việt Nam.

4. Ông Ruslan Kuatbekov - Cố vấn cho Tổng Giám đốc và Phó Tổng Giám đốc phụ trách Thương mại và Phát triển, Công ty TNHH Công nghệ Xây dựng Rosatom (RCT), Liên bang Nga chia sẻ về Trung tâm Khoa học và Công nghệ Hạt nhân (CNST): Động lực cho phát triển bền vững và chủ quyền công nghệ.

Tiếp theo, các diễn giả khách mời sẽ trình bày những tiến bộ công nghệ và các cơ sở hạ tầng trên thế giới đang và sẽ phát triển. Cụ thể:

1. GS. TS. Imre Pázsit - Đại học Công nghệ Chalmers, Thụy Điển sẽ trình bày về những phát triển trong chẩn đoán vận hành lò phản ứng hạt nhân thế hệ mới.

2. TS. Tomohiro Uesaka, Phó Giám đốc - Trung tâm Nishina, RIKEN, Nhật Bản sẽ giới thiệu về Cơ sở RIBF và dự án nâng cấp.

3. Bà Ksenia Shishmintseva - IRC, MBIR LLC, Nga chia sẻ về lò phản ứng nghiên cứu neutron nhanh đa năng MBIR.

4. GS, TS. Đào Tiến Khoa - VINATOM trao đổi về tán xạ cầu vồng hạt nhân và hiệu ứng VLHN liên quan.

Cũng trong Phiên toàn thể, các bài nghiên cứu chuyên sâu cũng được trình bày:

1. TS. Kopatch Yuri Nikolaevich, TS. Sergey Kulikov - Phó Giám đốc, Phòng thí nghiệm Vật lý Neutron Frank, Viện Liên hiệp nghiên cứu hạt nhân Dubna (JINR), Liên bang Nga sẽ trình bày về Dự án TANGRA: Hiện trạng và ứng dụng của neutron gắn nhãn tại JINR và lò phản ứng nghiên cứu xung IBR-2 phục vụ nghiên cứu vật chất ngưng tụ.

2. Viện sĩ Hesheng Chen - Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc (Người sáng lập Nguồn Neutron Tán xạ Trung Quốc - CSNS), Trung Quốc sẽ trình bày về Hiện trạng và các thí nghiệm tại CSNS cùng dự án nâng cấp CSNS-II.

3. TS. Bumsoo Han - Tư vấn trưởng Công ty Bright Future Technology chia sẻ về công nghệ chùm tia điện tử và sự phát triển máy gia tốc phục vụ chiếu xạ.

4. TS. David Diec - Phó Chủ tịch, D&Y Nuclear Energy Solutions, LLC giới thiệu về thiết kế nhà máy tham chiếu - nền tảng cho sự phát triển thành công của công tác quản lý nguồn nhân lực.

Trong khuôn khổ của VINANST-16 cũng sẽ diễn ra Hội thảo IAEA với chủ đề: “Kinh nghiệm trong quản lý dự án điện hạt nhân” với sự tham gia của các diễn giả:

1. TS. Shin Whan Kim - Trưởng Ban Kỹ thuật Điện hạt nhân, IAEA trao đổi về hỗ trợ kỹ thuật của IAEA cho các quốc gia thành viên trong việc xây dựng năng lực quản lý dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân.

2. Ông Alexander Renev - Kỹ sư trưởng Công ty Rosatom Energy Projects, JSC trình bày về các giải pháp của Rosatom cho các nhà máy điện hạt nhân quy mô lớn.

3. Ông Liu Kai - Giám đốc Công ty China National Nuclear Corporation Overseas Ltd sẽ trình bày về: Hoạch định và triển khai dự án điện hạt nhân.

4. Ông Hakan Hatipoğlu - Tổng cục Năng lượng Hạt nhân và Các Dự án Quốc tế, Bộ Năng lượng và Tài nguyên Thiên nhiên (MENR), Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ giới thiệu về chương trình điện hạt nhân và phát triển năng lực tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Sau phiên họp toàn thể, các chuyên gia và đại biểu sẽ cùng thảo luận trong những tiểu ban với nội dung chuyên sâu, trong đó:

- Tiểu ban A tập trung vào lĩnh vực công nghệ lò phản ứng, công nghệ nhà máy điện hạt nhân và các vấn đề an toàn phản ứng, nhà máy điện hạt nhân.

- Tiểu ban B về Vật lý hạt nhân cơ bản, các số liệu hạt nhân, các công nghệ máy gia tốc cùng các kỹ thuật hạt nhân liên quan.

- Tiểu ban C về vấn đề ghi nhận bức xạ và môi trường ở Việt Nam, mạng quan trắc phóng xạ và cảnh báo quốc gia.

- Tiểu ban D về các ứng dụng của công nghệ bức xạ trong đời sống xã hội.

- Tiểu ban D gồm ứng dụng bức xạ trong y tế, ứng dụng bức xạ trong công nghiệp và ứng dụng bức xạ trong nông nghiệp và môi trường.

- Tiểu ban E về hóa phóng xạ và ứng dụng của hóa phóng xạ trong đời sống, công nghệ xử lý quặng và quản lý chất thải phóng xạ.

VINANST-16 là một sự kiện khoa học quan trọng không chỉ đối với cộng đồng năng lượng nguyên tử Việt Nam, mà còn có ý nghĩa lớn đối với thúc đẩy nghiên cứu khoa học, phát triển ứng dụng năng lượng nguyên tử của đất nước trong bối cảnh Việt Nam đang tích cực thúc đẩy khoa học công nghệ, ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình./.

NGUYỄN THỊ THU HÀ - VINATOM