Việt Nam - Đan Mạch thông qua Tuyên bố chung về Đối tác chiến lược xanh

Chuyển dịch năng lượng nhìn từ Quy hoạch điện VIII của Việt Nam Theo nhìn nhận của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam: Nhu cầu trong tương lai, nguồn cung cấp nhiên liệu, phát triển nguồn điện và khung pháp lý về năng lượng là các yếu tố chính trong Quy hoạch điện VIII cần xem xét trong quá trình chuyển dịch năng lượng ở Việt Nam.

Mục tiêu trung hòa carbon và vấn đề phát triển năng lượng tái tạo ở Việt Nam Quá trình phát triển năng lượng tái tạo của Việt Nam đang gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc. Các vướng mắc này cần được tháo gỡ để quá trình phát triển năng lượng này được đẩy nhanh hơn nữa, góp phần quan trọng vào quá trình chuyển đổi năng lượng, góp phần thực hiện mục tiêu trung hòa khí nhà kính vào năm 2050 như cam kết của Thủ tướng Chính phủ tại COP26.

Thúc đẩy mục tiêu chuyển đổi xanh trên mọi lĩnh vực:

Quan hệ Đối tác chiến lược Xanh Việt Nam - Đan Mạch được thiết lập trong khuôn khổ kỷ niệm 52 năm thiết lập quan hệ song phương giữa Việt Nam và Đan Mạch và để ghi nhận sự hợp tác mạnh mẽ và bền chặt giữa hai nước trong hơn 50 năm qua.

Đối tác chiến lược Xanh sẽ góp phần hiện thực hóa các nỗ lực của Chính phủ hai nước trong việc thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh, nâng cao tham vọng khí hậu toàn cầu, môi trường và thiên nhiên, cũng như một quá trình chuyển đổi xanh công bằng về mặt xã hội nhằm tạo việc làm xanh và tránh gia tăng bất bình đẳng.

Đối tác ciến lược Xanh được xây dựng trên thỏa thuận đôi bên cùng có lợi, nhằm mục tiêu thúc đẩy hợp tác chính trị, mở rộng quan hệ kinh tế theo hướng tăng trưởng xanh, tạo công ăn việc làm và tăng cường hợp tác trong việc giải quyết các thách thức toàn cầu và đưa ra giải pháp về chuyển đổi xanh và biến đổi khí hậu; với trọng tâm hiện thực hóa các cam kết của Thoả thuận Paris và các mục tiêu Phát triển bền vững của Liên Hợp quốc.

Cuộc Hội đàm trực tuyến được diễn ra tối ngày 1/11/2023. Ảnh: VGP.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Đối tác chiến lược Xanh sẽ góp phần đưa quan hệ hợp tác hai nước trở thành hình mẫu trong hợp tác Bắc - Nam giữa các nước phát triển và đang phát triển về thực hiện các cam kết giảm phát thải khí nhà kính theo mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050. Đây là cơ sở để tạo đột phá trong quan hệ hợp tác kinh tế, tăng cường đầu tư theo hướng tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi năng lượng, thể hiện trách nhiệm của hai nước chung sức cùng cộng đồng quốc tế giải quyết các thách thức toàn cầu về môi trường, khí hậu.

Thủ tướng Mette Frederiksen khẳng định quan hệ Đối tác chiến lược Xanh sẽ mở đường cho hợp tác xanh và đem lại thịnh vượng cho người dân hai nước, cũng như mục tiêu phát triển bền vững chung của toàn cầu.

Hai bên tin tưởng việc thiết quan Đối tác chiến lược Xanh Việt Nam - Đan Mạch sẽ là khuôn khổ mới bổ sung hiệu quả cho quan hệ đối tác toàn diện giữa hai nước, đồng thời thể hiện trách nhiệm của hai nước trong nỗ lực chung hướng tới một tương lai xanh và bền vững hơn của thế giới. Hai bên nhất trí phối hợp chặt chẽ để sớm xây dựng kế hoạch thực hiện Tuyên bố chung; tăng cường hợp tác xây dựng thể chế, chính sách, chia sẻ kinh nghiệm cũng như tạo thuận lợi cho hợp tác đầu tư giữa các doanh nghiệp hai nước trong các lĩnh vực xanh.

Bản Tuyên bố chung thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược Xanh giữa Việt Nam và Đan Mạch đã được hai bên thông qua tại hội đàm trực tuyến. Ảnh: VGP.

Tuyên bố chung về Đối tác chiến lược Xanh Việt Nam - Đan Mạch sẽ góp phần hiện thực hóa các nỗ lực của Chính phủ hai nước trong thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh, nâng cao tham vọng khí hậu toàn cầu, chú trọng chuyển đổi xanh công bằng thông qua hợp tác đa lĩnh vực gồm:

1/ Đối thoại xanh.

2/ Khí hậu, môi trường và năng lượng.

3/ Hợp tác thương mại và kinh doanh.

4/ Hàng hải.

5/ Phát triển đô thị và các thành phố bền vững, đáng sống.

6/ Lương thực, nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản.

7/ Y tế và khoa học đời sống.

8/ Thống kê quốc gia hỗ trợ thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững và chuyển đổi xanh.

9/ Thúc đẩy mục tiêu chuyển đổi xanh trên mọi lĩnh vực.

10/ Hợp tác trong khuôn khổ đa phương.

Trong Tuyên bố chung, hai bên cam kết sẽ phối hợp để thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh và khử carbon trong các lĩnh vực và chuỗi cung ứng, bao gồm logistics và vận chuyển. Hai bên cũng sẽ hợp tác thúc đẩy các sáng kiến phát triển nền kinh tế tuần hoàn.

Hai bên sẽ nỗ lực phát triển quan hệ đối tác giữa các tổ chức và doanh nghiệp phù hợp của hai nước, đặc biệt tập trung vào lĩnh vực công nghệ xanh và thân thiện với khí hậu. Hai bên nhìn nhận tầm quan trọng của việc cải thiện các điều kiện khung pháp lý hỗ trợ đầu tư công và tư trong lĩnh vực năng lượng xanh và cơ sở hạ tầng, trong đó có khả năng tiếp cận tài chính quốc tế. Để đạt được mục tiêu này, việc tăng cường và củng cố bộ máy quản lý có thể đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự đổi mới sáng tạo và phát triển công nghệ xanh. Hai bên nhìn nhận rằng khung pháp lý về quyền sở hữu trí tuệ là nhân tố then chốt thúc đẩy quá trình chuyển đổi đổi mới sáng tạo xanh đóng góp vào công cuộc phát triển kinh tế và tạo ra việc làm bền vững.

Hai bên nhìn nhận các khoản cho vay ưu đãi và tài trợ bằng tiền của Chương trình Hỗ trợ tài chính phát triển cơ sở hạ tầng bền vững của Danida (DSIF) là công cụ tài chính có giá trị và quan trọng, góp phần cải thiện cơ sở hạ tầng bền vững ở Việt Nam, thông qua việc khai thác, sử dụng kiến thức và công nghệ xanh, thân thiện với môi trường.

Hai bên thống nhất khuyến khích các chương trình, dự án PPP sử dụng các công cụ tài chính Đan Mạch bao gồm Chương trình DSIF và Quỹ Xuất khẩu và Đầu tư Đan Mạch (EIFO), trên cơ sở phù hợp với quy định pháp luật và định hướng cung cấp, sử dụng vốn của từng bên.

Hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng của chương trình nghị sự về các lĩnh vực xanh và nhất trí thúc đẩy sự tương tác, tham gia và cộng tác của các bên liên quan khác nhau, bao gồm các bộ, ngành, chính quyền các tỉnh, thành phố và các bên liên quan khác trong việc nỗ lực cùng nhau thực hiện các chương trình nghị sự xanh ở Việt Nam và Đan Mạch.

Hai bên nhất trí tăng cường đối thoại chính sách cấp cao về các mục tiêu khí hậu ngắn hạn, trung hạn và dài hạn. Hai bên cũng đồng ý tăng cường trao đổi kiến thức và thực tiễn tốt nhất, chia sẻ kinh nghiệm, tăng cường nâng cao năng lực, chuyển giao công nghệ và thúc đẩy các hoạt động và sáng kiến cụ thể về phát triển bền vững, khí hậu, chuyển đổi xanh, bảo vệ môi trường, thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, lương thực và nông nghiệp, y tế và khoa học đời sống, thống kê, phát triển đô thị, kinh tế tuần hoàn và tăng trưởng xanh tại các diễn đàn liên quan.

Khí hậu, nôi trường và năng lượng:

Hai bên ghi nhận và hoan nghênh quyết tâm chính trị của Việt Nam trong nỗ lực giải quyết khủng hoảng khí hậu được thể hiện qua cam kết về lộ trình phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050 của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Hội nghị COP26 với sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, cũng như sự tham gia của Việt Nam vào các liên minh nhằm mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính thông qua cam kết giảm phát thải khí methane toàn cầu và cam kết chung giảm dần than đá.

Hai bên sẽ thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực giảm phát thải khí nhà kính để hỗ trợ Việt Nam phát triển nền kinh tế ít carbon, thích ứng với biến đổi khí hậu và đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050, đồng thời thúc đẩy phát triển nền kinh tế tuần hoàn.

Với Quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia được phê duyệt, Quy hoạch điện VIII và quan hệ Đối tác chuyển đổi năng lượng (JETP) với Nhóm các đối tác quốc tế (IPG), Việt Nam sẽ thực hiện các bước quan trọng để giảm carbon trong ngành năng lượng và tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo. Hai bên thừa nhận tầm quan trọng của an ninh năng lượng và chi phí năng lượng hợp lý đối với xã hội và người dân Việt Nam.

Kể từ năm 2013, Chính phủ hai nước đã tăng cường hợp tác để hỗ trợ Việt Nam chuyển đổi sang nền kinh tế carbon thấp. Một nội dung quan trọng trong mối quan hệ hợp tác này là nâng cao năng lực trong lĩnh vực quy hoạch năng lượng dài hạn, với việc công bố các báo cáo Triển vọng Năng lượng Việt Nam. Các báo cáo trình bày hệ thống năng lượng Việt Nam trong tương lai đến năm 2050 thông qua các kịch bản khác nhau. Các kịch bản trong báo cáo cho thấy làm thế nào để Việt Nam có thể đạt được các mục tiêu về phát thải đỉnh và phát thải ròng bằng 0 thông qua việc tăng các mục tiêu Đóng góp do Quốc gia tự quyết định (NDC), cùng với các khuyến nghị về tích hợp năng lượng tái tạo quy mô lớn và sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả.

Hai bên hoan nghênh các kết quả đã đạt được của Chương trình Hợp tác Đối tác Năng lượng Việt Nam (giai đoạn 2) và nhất trí tiếp tục duy trì Chương trình đối tác năng lượng. Trong đó, tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực như mô hình hóa hệ thống năng lượng, kịch bản giảm phát thải, phát triển điện gió ngoài khơi, mở rộng và tích hợp năng lượng tái tạo, xây dựng các tiêu chuẩn hiệu quả năng lượng và công nghệ. Việc tăng cường quan hệ đối tác trong các lĩnh vực này sẽ hỗ trợ Việt Nam từng bước thực hiện các bước chính sách tiếp theo để hiện thực hóa các mục tiêu về phát thải đỉnh, phát thải ròng bằng 0, và giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, đặc biệt là than.

Hai bên nhất trí tiếp tục hợp tác xây dựng và xuất bản Báo cáo Triển vọng Năng lượng Việt Nam. Các báo cáo này có thể được xem là nền tảng kỹ thuật quan trọng trong việc thiết kế chính sách nhằm củng cố mục tiêu của Việt Nam đạt mức phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050 và giảm dần than đá.

Đan Mạch chia sẻ kinh nghiệm thiết lập và vận hành thị trường carbon, hỗ trợ tiếp cận kiến thức liên quan đến thu giữ và lưu trữ carbon dựa trên sinh khối (CCS) nếu được coi là phù hợp theo các khuyến nghị trong Báo cáo Triển vọng Năng lượng Việt Nam nhằm góp phần vào mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050.

Hai bên nhất trí tiếp tục tăng cường chia sẻ kiến thức chuyên môn trong việc thiết kế và triển khai các chính sách và công cụ kỹ thuật cần thiết để thực hiện quá trình chuyển đổi năng lượng xanh. Để đạt được mục tiêu này, các cuộc tham vấn chuyên gia kỹ thuật, đối thoại chính sách và trao đổi các chuyến thăm của phái đoàn các cấp sẽ được tổ chức.

Hợp tác thương mại và kinh doanh:

Hai bên ghi nhận các điều kiện thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam đã được cải thiện với kết quả Việt Nam nằm trong 20 nền kinh tế thu hút vốn trực tiếp nước ngoài nhiều nhất năm 2020. Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) đánh dấu cột mốc quan trọng trong quan hệ thương mại giữa Việt Nam và các quốc gia Thành viên Liên minh châu Âu, tạo tiền đề vững chắc thúc đẩy quan hệ thương mại hàng hóa và dịch vụ trong các lĩnh vực xanh giữa hai bên. EVFTA dành riêng một chương quy định về thương mại và phát triển bền vững đã mở đường cho việc thúc đẩy mối quan hệ hợp tác chặt chẽ hơn nữa trong các vấn đề về môi trường liên quan đến thương mại và đầu tư.

Hai bên sẽ nỗ lực tăng cường năng lực và sự tham gia của các công ty Việt Nam trong việc đóng góp vào chuỗi giá trị bền vững. Chính phủ Đan Mạch sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp Đan Mạch trong nỗ lực tìm nguồn cung và thúc đẩy sản xuất bền vững hơn tại Việt Nam, trong đó đặc biệt chú ý đến quyền và điều kiện lao động.

Hai bên mong muốn tăng cường mối quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư, đặc biệt trong các lĩnh vực năng lượng gió trên đất liền và ngoài khơi, các giải pháp tiết kiệm năng lượng, thực phẩm, nông nghiệp, quản lý nước, nước thải, giải pháp hàng hải, công nghệ và các lĩnh vực khác mà hai bên cùng quan tâm, nhằm hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh của Việt Nam trong nhiều lĩnh vực. Hoạt động xúc tiến thương mại và tổ chức các chuyến tham quan học hỏi là những công cụ quan trọng trong việc thúc đẩy quan hệ hợp tác.

Hai bên mong muốn tăng cường hơn nữa đối thoại cấp Chính phủ về các vấn đề hàng hải, như vận tải đường biển xanh và các giải pháp hàng hải xanh, đồng thời duy trì đối thoại và hợp tác lâu dài về giảm phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực hàng hải. Phương thức hợp tác có thể là các cuộc gặp gỡ, tiếp xúc, hội thảo trực tuyến giữa các công ty Việt Nam và Đan Mạch và các tổ chức, đơn vị khác trong lĩnh vực hàng hải nhằm thu hút sự tham gia của khối doanh nghiệp trong lĩnh vực này.

Sự phát triển của đô thị hóa, công nghiệp hóa, tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ và biến đổi khí hậu ngày càng tác động đáng kể đến môi trường của Việt Nam. Với bề dày kinh nghiệm tích lũy qua nhiều thập kỷ trong việc cung cấp các giải pháp hướng đến công nghệ và cơ sở hạ tầng xanh và bền vững, các doanh nghiệp Đan Mạch mong muốn tăng cường mối quan hệ hợp tác với các đối tác Việt Nam. Cụ thể là trong lĩnh vực phát triển đô thị, thực phẩm và nông nghiệp, y tế và khoa học đời sống. Để thúc đẩy và tăng cường hợp tác về phát triển công nghệ, các cơ quan Chính phủ Đan Mạch có thể tạo thuận lợi thông qua các điều kiện khung tối ưu để giúp các doanh nghiệp phát triển trong lĩnh vực này./.

BBT TẠP CHÍ NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM