Thị trường điện Việt Nam sau bước khởi đầu

Thị trường phát điện cạnh tranh: 5 nhóm hưởng lợi
Điều chỉnh Thông tư 03 về thị trường phát điện cạnh tranh

Thực hiện Quyết định số 63/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Lộ trình hình thành và phát triển thị trường điện lực Việt Nam, Bộ Công Thương đã chỉ đạo Cục Điều tiết điện lực, Tập đoàn Điện lực Việt nam và các đơn vị liên quan triển khai xây dựng và đưa thị trường phát điện cạnh tranh vào vận hành từ tháng 7-2012 đến nay.

Cục Điều tiết Điện lực trao đổi với Hiệp hội Năng lượng Việt Nam về Đề án Thiết kế chi tiết thị trường bán buôn điện cạnh tranh. Ảnh: NangluongVietnam

Theo Cục trưởng Cục Điều tiết Điện lực Nguyễn Anh Tuấn, từ 31 nhà máy điện (tổng công suất lắp đặt là 9300MW) tham gia thị trường năm 2012, sau 3 năm đã có 59 nhà máy điện (tổng công suất 14.796MW) trực tiếp tham gia thị trường, chiếm 41,63% tổng công suất lắp đặt toàn hệ thống.

Nhìn lại 3 năm triển khai thị trường phát điện cạnh tranh, theo ông, thành công nào là căn bản nhất ?

Qua ba năm vận hành thị trường phát điện cạnh tranh, thu được nhiều kết quả tích cực. Thứ nhất, vận hành phát điện cạnh tranh theo đúng lộ trình của Nhà nước ban hành, trong khi vẫn bảo đảm cung ứng điện cho sản xuất và sinh hoạt của nhân dân. Đây là thành công hết sức lớn và cơ bản của thị trường phát điện cạnh tranh.

Thứ hai, thị trường phát điện cạnh tranh đã tạo sự công khai minh bạch hơn so với vận hành theo điều độ kinh tế trước đây. Các đơn vị phát điện chủ động trong chào giá, trên cơ sở đó, Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia (A0) lên lịch huy động nguồn điện từ các nhà máy phát điện.

Thứ ba, thông qua vận hành thị trường phát điện cạnh tranh, các nhà máy phát điện đã chủ động hơn trong chào giá, vận hành, sửa chữa và bảo dưỡng, qua đó nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.

Thứ tư, các cơ quan quản lý nhà nước đã có được thông tin tương đối đầy đủ từ các thành viên tham gia thị trường điện và bước đầu cung cấp được thông tin thị trường điện tới các khách hàng sử dụng điện.

Tất nhiên, cùng với những kết quả đạt được, thị trường vẫn còn những điểm hạn chế. Chẳng hạn với vấn đề minh bạch, Bộ Công Thương tới đây sẽ có những chỉ đạo nhằm tăng cường hơn nữa thông tin tới các đối tượng tham gia thị trường điện và khách hàng sử dụng điện.

Như ông nói, thị trường phát điện cạnh tranh vẫn còn những tồn tại, theo ông, đó là những vấn đề gì ?

Chúng ta đã vận hành thị trường điện cạnh tranh trong điều kiện có nhiều khó khăn. Hệ thống điện còn nhiều điểm bất cập. Đặc biệt là trong giai đoạn bắt đầu vận hành, nguồn điện chưa đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng điện trong các thời điểm.

Cùng với đó, hành lang pháp lý còn chưa hoàn toàn đầy đủ. Vì vậy, trong 3 năm vận hành phát điện cạnh tranh vừa qua, Bộ Công Thương đã chỉ đạo các đơn vị tích cực hơn trong việc đưa các nhà máy điện tham gia thị trường điện.

Tuy nhiên, chúng ta còn rất nhiều cái yếu tố giàng buộc cho nên chưa thể đưa hết các nhà máy tham gia vào thị trường điện, đây cũng là điểm tồn tại.

Trên cơ sở góp ý, xem xét, đánh giá thị trường điện, Bộ Công Thương và Cục Điều tiết Điện lực đã đưa ra nhiều giải pháp để tới đây đưa các nhà máy mới này tham gia thị trường, tăng tối đa các nhà máy điện có thể tham gia thị trường phát điện cạnh tranh.

Thứ nhất, tục chỉ đạo, đôn đốc tất cả các đơn vị phát điện, đặc biệt là các đơn vị phát điện thuộc các đơn vị kinh tế lớn như Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) tham gia thị trường điện.

Thứ hai, phối hợp với EVN, A0 và công ty mua bán điện để tổ chức các buổi trao đổi, đào tạo, bồi dưỡng để các đơn vị phát điện tham gia tốt hơn vào thị trường điện.

Thứ ba, ban hành thêm các văn bản hướng dẫn các đơn vị trong việc chuẩn bị tham gia thị trường điện. Đồng thời xem xét những khó khăn, vướng mắc của các nhà máy điện khi tham gia thị trường, chẳng hạn như các nhà máy điện đa mục tiêu, các nhà máy phát điện mới.

Bằng nhiều nỗ lực và những văn bản hướng dẫn, chúng tôi hi vọng sẽ góp phần tháo gỡ những khó khăn để nâng cao tỷ lệ các nhà máy điện trực tiếp tham gia thị trường phát điện cạnh tranh.

Cảm ơn ông.

SONG ANH Thực hiện