Tám định hướng nghiên cứu khoa học của VEA trong nhiệm kỳ mới

Hiệp hội Năng lượng Việt Nam: Hướng tới tầm cao mới

PGS, TS. NGUYỄN MINH DUỆ, Chủ tịch Hội đồng Khoa học Năng lượng - VEA

Năng lượng (NL) vừa là ngành sản xuất vừa là ngành kết cấu hạ tầng cho toàn bộ nền kinh tế - xã hội, và là động lực của các quá trình phát triển của đất nước. Do tầm quan trọng và vai trò của ngành NL, Nghị quyết Đại hội XI của Đảng đã đề ra yêu cầu “Phát triển năng lượng đi trước một bước đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm an toàn năng lượng quốcgia”. Ở nước ta trong nhiều năm qua, ngành NL đã được Nhà nước quan tâm đầu tư phát triển và đã có những bước tiến khả quan, góp phần quan trọng vào công cuộc đổi mới và phát triển đất nước.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, ngành Năng lượng Việt Nam còn bộc lộ những yếu kém: phát triển chưa cân đối giữa các phân ngành năng lượng (điện, than, dầu khí); công nghệ cung cấp và tiêu thụ năng lượng còn nhiều khâu lạc hậu; vấn đề nhân lực và thể chế còn nhiều bất cập, dẫn đến hiệu quả sản xuất kinh doanh (SX-KD) thấp, cường độ NL cao hơn nhiều nước trong khu vực và trên thế giới. Một nguyên nhân có tính quyết định dẫn tới tình hình trên là chúng ta chưa có các giải pháp hữu hiệu thực hiện tốt Chiến lược và Chính sách Phát triển Năng lượng Quốc gia.

Để đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước như Nghị quyết ĐH XII của Đảng đề ra, ngành Năng lượng Việt Nam cần có những bước phát triển vượt bậc. Muốn vậy, một vấn đề quan trọng là phải phát triển công tác nghiên cứu khoa học (NCKH) trong toàn ngành năng lượng. Hiệp hội Năng lượng Việt nam (VEA) với vai trò tư vấn cho Đảng và Chính phủ về phát triển năng lượng quốc gia cần xây dựng công tác NCKH trên cơ sở các Nghị quyết của Đảng về phát triển năng lượng bền vững.

Định hướng nghiên cứu khoa học trong nhiệm kỳ mới

Sau gần chục năm thực hiện Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia, chúng ta đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Về phía VEA đã góp phần tích cực thực hiện các mục tiêu Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia. Tuy nhiên, qua triển khai thực hiện chiến lược này đã nhận thấy một số bất cập. Một số mục tiêu chiến lược không đạt được như khai thác than, dầu khí, điện hạt nhân, năng lượng tái tạo; vấn đề sử dụng tiết kịệm và hiệu quả năng lượng kết quả còn chưa cao; phát triển thị trường năng lượng, đặc biệt thị trường điện cạnh tranh còn chậm, lúng túng; chính sách giá năng lượng, đặc biệt giá điện còn chưa hợp lý…

Một trong những nguyên nhân không đạt được các mục tiêu chiến lược là thiếu các luận chứng khoa học, hay nói cách khác là công tác NCKH về năng lượng chưa đóng góp đầy dủ vào việc thực hiện các mục tiêu chiến lựợc.

Về phía VEA, phát huy các kết quả đạt được những năm qua trong hoạt động khoa học và tư vấn, cùng với các định hướng NCKH chung về Chiến lược và Chính sách năng lượng Quốc gia, VEA xuất các định hướng nghiên cứu khoa học trong những năm tới như sau:

1. Nghiên cứu đóng góp xây dựng Quy hoạch năng lượng quốc gia (QHNLQG). Đây là một vấn đề quan trọng và cấp bách mà Việt Nam chưa làm được. Từ trước tới nay chỉ mới xây dựng Quy hoạch phát triển từng phân ngành năng lượng riêng rẽ: than, dầu khí, điện. Để xây dựng QHNLQG đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần chủ trì dự án này, với sự tham gia của nhiều đơn vị trong cả nước, trong đó VEA sẽ tham gia với vai trò tư vấn lập, thẩm tra.

2. Nghiên cứu và đề xuất các giải phápphát triển năng lượng tái tạo. Nhận rõ vai trò và xu thế phát triển NLTT, vào tháng 11 năm 2015, Chính phủ đã ra Quyết định Chiến lược phát triển NLTTVN đến năm 2030 tầm nhìn đến năm2050. Để thực hiện Chiến lược quan trọng này, VEA cho rằng phải nghiên cứu và đề xuất các giải pháp hữu hiệu về mọi mặt, bao gồm: cơ chế chính sách, đánh giá về tiềm năng NLTT các loại, tìm kiếm các giải pháp về khoa học công nghệ hiệu quả; VEA sẽ huy động các nguồn lực đề xuất và thực hiện các giải pháp hữu hiệu nhằm góp phần thực hiện Chiến lược quan trọng này.

3. Nghiên cứu và đề xuất các giải pháp thực hiện Luật sử dụng tiết kiệm và hiệu quả NL theo Nghị quyết của Quốc hội. Sử dụng tiết kiệm và hiệu quả NL được xem là nguồn NL sạch trong Chiến lược phát triển NLQG. Ý thức được tầm quan trọng của vấn đề này, VEA sẽ huy động các nhà khoa học và các thành viên trong Hiệp hội nghiên cứu và đề xuất các giải pháp thực hiện có hiệu quả việc sử dụng tiết kiệm và hiệu quả NL trong các ngành có liên quan.

4. Nghiên cứu và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả các dự án đầu tư trong NL. Để thực hiện được Chiến lược Phát triển NLQG nói chung và Chiến lược phát triển NLTT, Việt Nam cần lượng vốn đầu tư rất lớn và nguồn vốn khác nhau, với nhiều hình thức đầu tư hiệu quả. VEA nhận thức được sự cần thiết nâng cao hiệu quả đầu tư, với kinh nghiệm của mình, VEA sẽ nghiên cứu đề xuất các giải pháp tư vấn lập và thẩm tra các dự án đầu tư trong phạm vi năng lực của VEA.

5. Nghiên cứu và đề xuất các giải pháp nhằm phát triển thị trường NL cạnh tranh, đặc biệt là Thị trường Điện cạnh tranh theo Luật Điện lực sửa đổi của Quốc hội. Liên quan đến vấn đề này, VEA cũng nghiên cứu góp phần xây dựng phát triển thị trường và chính sách giá NL, đặc biệt là giá điện hợp lý theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước.

6. Nghiên cứu và đề xuất giải pháp cải tiến cơ cấu tổ chức, nâng cao năng suất lao động trong ngành NL. Thực tế cho thấy rằng: cơ cấu tổ chức ngành NLVN hiện nay còn nhiều bất hợp lý (từ quản lý vĩ mô đến các tập đoàn và các doanh nghiệp), năng suất lao động còn rất thấp so với nhiều nước trên thê giới. VEA cũng ý thức được vấn đề trên, sẽ cùng với các đơn vị có liên quan nghiên cứu và đề xuất các giải pháp góp phần cải tiến cơ cấu tổ chức và nâng cao năng suất lao động trong toàn ngành NL.

7. Nghiên cứu đề xuất giải pháp thực hiện dự án NL, đặc biệt các dự án về NLTT, NLSK. VEA cùng với các đơn vị trong và ngoài VEA triển khai thực hiện hiệu quả một số dự án.

8. Nghiên cứu và đề xuất chương trình đào tạo bồi dưỡng chuyên môn cho các hội viên trong lĩnh vực NL. VEA nhận thấy đào tạo nguồn nhân lực cho phát triển các ngành NL, đòi hỏi nâng cao trình độ chuyên môn về kinh tế - kỹ thuật, VEA sẽ nghiên cứu các chương trình và thực hiện đào tạo bồi dưỡng cho các thành viên trong và ngoài VEA.

VEA với mong muốn nâng cao năng lực nhằm đóng góp tích cực và có hiệu quả vào phát triển bền vững NLQG, thực hiện đúng chức năng tư vấn cho Đảng và Chính phủ; đưa ra định hướng NCKH trong những năm tới. Theo đó, VEA mong muốn được sự đóng góp ý kiến của các nhà khoa học, các hội viên để xây dựng và thực hiện các chương trình hành động cụ thể, nhằm góp phần hoàn thành tốt Nghị quyết Đại hội của VEA trong nhiệm kỳ tới.

Chính sách của Nhà nước và lời khuyến cáo về an ninh năng lượng VN
Kiến nghị tháo gỡ khó khăn cho Tập đoàn Dầu khí Việt Nam
Sắc xuân mới của ngành Năng lượng Việt Nam
Kiến nghị lựa chọn nhà thầu EPC Dự án nhiệt điện Na Dương 2
VEA chia sẻ với ngành Than sau cơn lũ lịch sử

NangluongVietnam Online