Một số kinh nghiệm đo cách điện máy biến áp

Hình 1: Đầu dây cắm của dụng cụ đo cách điện

Trên thiết bị đo cách điện còn một đầu dây cắm (có ký hiệu GRUAD như hình vẽ) nhưng thực tế không thấy ai sử dụng, đó là do chưa hiểu đầy đủ về sơ đồ đo điện trở cách điện. Để giải thích điều này chúng ta xem xét sơ đồ đo cách điện của một đối tượng như hình 2.

Khi đặt một điện áp cao lên đối tượng đo, dòng điện sẽ hình thành theo 2 hướng: dòng chạy trên bề mặt và dòng chạy trong lòng đối tượng đo. Tuỳ theo tính chất, hình dáng, mức độ bám dính bề mặt, môi trường, khí hậu... mà dòng điện chạy trên bề mặt đối tượng đo lớn hay nhỏ và đo đó kết quả đo cách điện cũng phụ thuộc vào điều này (mức độ sai số có thể rất lớn).

Qua thực tế và sự nghiên cứu của nhà sản xuất, các dụng cụ đo cách điện được sản xuất ra đều có các đầu dây để loại bỏ ảnh hưởng của dòng điện bề mặt, đó chính là đầu dây cắm có ký hiệu G hoặc GUARD (hình 2).

Khi không sử dụng dây cắm GUARD thì dòng đi qua chỉ thị là tổng của dòng đo cách điện và dòng dò bề mặt (đi về dây cắm E-RARTH) nên kết quả đo được thường có giá trị thấp, không phản ánh đúng điện trở cách điện của đối tượng cần đo. Khi sử dụng dây cắm GUARD, dòng dò được tách ra (đi về dây cắm GUARD) và không đi qua chỉ thị, lúc này kết quả chỉ thị là điện trở cách điện của đối tượng cần đo.

Hình 2: Sơ đồ đo điện trở cách điện

Ứng dụng trong thực tế khi đo cách điện máy biến áp như sau:

- Hai dây cắm E (EARTH) và L (LINE) vẫn đặt vào máy biến áp như cũ.

- Khoảng giữa các sứ Bushing ta dùng một đoạn dây dẫn trần, mềm quấn 2 vòng bám chặt vào bề mặt sứ để thu nhận dòng 100% dò bề mặt, nối với nhau và nối về dây cắm G (GUARD).

- Đọc kết quả đo cách điện như thông thường vẫn thực hiện trước đây.

Ngày 09/01/2014, lúc 20h14' TBA Nhơn Phước 2 Điện lực Quy Nhơn bị sự cố đứt 3 chì trạm, 01 chì nhánh rẽ, công nhân quản lý kiểm tra cách điện thấp, không đạt tiêu chuẩn vận hành, xin thay máy khác. Ngày 10/01/2014 thực hiện tại hiện trường đo kiểm tra lại chất lượng MBA, có số liệu như sau:

1- Đo bình thường: Rcđ (C-V) =45 MΩ, Rcđ (H-V) = 0 MΩ, Rdc các cuộn dây cao-hạ bình thường, máy không có hiện tượng gì bất thường.

2- Đo có vòng chắn GUARD: Rcđ (C-V) = 70.000/50.000 MΩ, Rcđ (H-V) = 70.000 MΩ.

Kết luận: máy biến áp đủ tiêu chuẩn vận hành, 10h thực hiện đóng điện thành công TBA Nhơn Phước 2. (Vị trí lắp đặt TBA này gần bờ đầm Thị Nại nên mức độ hơi nước nhiễm mặn cao, việc vệ sinh sứ không thực hiện được triệt để nên dòng dò bề mặt rất lớn, kết quả đo Rcđ rất nhỏ).

Đây là vấn đề áp dụng lý thuyết vào thực tế, tuy nhiên kết quả đem lại rất hiệu quả. Tác giả bài báo xin phổ biến, trao đổi kinh nghiệm để đồng nghiệp các đơn vị bạn tham khảo, áp dụng.

Nguồn: CPC