Điện lực TKV tham gia hiệu quả thị trường điện

Điện lực TKV vào Top 500 DN tăng trưởng nhanh nhất
Tổng công ty Điện lực - Vinacomin: Bước chuyển về chất

Đáp ứng đủ hạ tầng công nghệ thông tin và nguồn nhân lực

Để chuẩn bị tham gia thị trường phát điện cạnh tranh, Tổng công ty đã chỉ đạo các đơn vị trong Tổng công ty chuẩn bị rất chi tiết về hạ tầng công nghệ thông tin, bao gồm: Hệ thống mạng thông tin nội bộ thị trường phát điện; Hệ thống quản lý lệnh điều độ; Hệ thống đọc công tơ đo đếm từ xa; Hệ thống chào giá; Hệ thống hỗ trợ tính toán thanh toán…

Từ việc kết cấu hạ tầng công nghệ thông tin, hệ thống giám sát và thu thập dữ liệu từ các nhà máy được xây dựng hoàn chỉnh, đã góp phần quan trọng vào thành công của các nhà máy điện của Tổng công ty tham gia chính thức thị trường phát điện cạnh tranh.

Về nguồn nhân lực vận hành thị trường, Tổng công ty đã chỉ đạo các Công ty đơn vị trong Tổng công ty đặc biệt là đội ngũ phụ trách công tác chào giá được tuyển chọn kỹ lưỡng từ những trưởng ca giỏi và có kinh nghiệm của các nhà máy. Lực lượng này được đào tạo, thực hành bài bản, trực tiếp tham gia tìm hiểu, phân tích đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường, thiết lập các bản chào giá thử nghiệm, chọn những giải pháp hợp lý phù hợp với nhiều tình huống khác nhau có thể xảy ra.

Bên cạnh đó, Tổng công ty tổ chức tập huấn, phổ biến kiến thức liên quan về thị trường điện đến các phòng, phân xưởng… trong các nhà máy của Tổng Công ty. Hướng dẫn và đào tạo kiến thức chuyên môn nghiệp vụ cho các cán bộ thực hiện công tác thị trường điện như: chào giá, kiểm tra, đối chiếu và xác nhận số liệu đo đếm; kiểm tra, thực hiện thanh toán thị trường điện…

Đặc biệt, Tổng công ty đã xây dựng bộ cơ sở dữ liệu về số liệu thị trường như: Giá thị trường, giá CAN, nhu cầu phụ tải, kết quả vận hành thị trường,…và bộ dữ liệu về chi phí biến đổi, giá nhiên liệu đầu vào… để từ đó làm cơ sở xây dựng chiến lược chào giá tối ưu nhằm khai thác hiệu quả các nhà máy trong Tổng Công ty.

Các nhà máy nhiệt điện trong Tổng Công ty đã phối hợp, quản lý, vận hành hiệu quả các hệ thống phần mềm phục vụ thị trường điện. Hệ thống thu thập số liệu đo đếm vận hành ổn định, cập nhật đầy đủ thông tin trên trang thông tin của thị trường điện theo quy định của cơ quan chức năng.

Điện lực TKV đã hoàn thiện kết nối SCADA/EMS từ các nhà máy với A0 và A3 theo quy định. Toàn bộ hệ thống chào giá và hệ thống hỗ trợ tính toán thanh toán đều được kết nối qua VPN/Internet.

Tất cả các thông tin phục vụ thị trường phát điện đều được truyền về phòng điều khiển trung tâm của các nhà máy với đội ngũ kỹ sư vận hành có kỹ năng thành thạo trong công tác chào giá dưới sự chỉ đạo, giám sát của Trưởng ca. Đồng thời, Tổng công ty đưa ra nhiều giải pháp trong quản lý, điều hành và đề ra những chiến lược phù hợp triển khai đến các đơn vị với mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận và đảm bảo việc vận hành an toàn, hiệu quả của các tổ máy sẵn sàng phát điện theo yêu cầu của thị trường.

Kết quả bước đầu

Sau 5 năm, Điện lực TKV tham gia vào thị trường điện cạnh tranh, các đơn vị của Tổng công ty đã chủ động nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp nhằm tối ưu hóa chi phí sản xuất, tính minh bạch của thị trường cũng dần được hình thành… Dựa trên sản lượng điện phát cam kết theo hợp đồng (Qc), Tổng công ty đã lập kế hoạch vận hành phù hợp với Qc được phân bổ, từ đó có kế hoạch sửa chữa, bảo dưỡng phù hợp nhằm duy trì độ khả dụng của các tổ máy ở mức cao nhất, đặc biệt là trong các giai đoạn mùa khô.

Nhờ đó, các nhà máy thuộc Tổng Công ty đã đảm bảo công tác vận hành an toàn, không để xảy ra sự cố nghiêm trọng mất an toàn trong lao động, do vậy năm 2016 sản lượng điện của Tổng công ty đã đạt gần 5,2 tỷ kWh, vượt 4,5% so với kế hoạch, doanh thu đạt 6.283 tỷ đồng, vượt 1,7% so với kế hoạch, thu nhập bình quân đạt 8,7 triệu đồng/người/tháng.

Mặt khác, các nhà máy nhiệt điện của Tổng công ty có lợi thế nằm gần mỏ than, hằng năm sử dụng một lượng than lớn, vừa giúp tiêu thụ than có nhiệt trị thấp vừa tiết kiệm chi phí vận chuyển, gia tăng chuỗi giá trị, góp phần phát triển ổn định ngành than trong nước.

Bài học kinh nghiệm

Để vận hành thị trường điện cạnh tranh đạt hiệu quả, Tổng công ty và các đơn vị đã rút ra một số kinh nghiệm đó là:

Đầu tư đủ, đồng bộ hạ tầng Công nghệ thông tin và thiết bị đáp ứng yêu cầu vận hành thị trường; Chấp hành tốt các quy trình, quy định, thông tư về vận hành thị trường điện cạnh tranh; Xây dựng bản chào giá hiệu quả nhất trên cơ sở các quy định về vận hành thị trường điện.

Lựa chọn đội ngũ tham gia chào giá là những người am hiểm hệ thống điện, thiết bị từ các nhà máy trong Công ty, trực tiếp tham gia tìm hiểu thị trường điện, phân tích đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường; thiết lập các phương án chào giá tối ưu nhất.

Thường xuyên nắm bắt kịp thời những biến đổi trong thị trường điện. Tận dụng tốt các cơ hội, giảm thiểu rủi ro trên thị trường điện; Nâng cao chất lượng bảo trì, bảo dưỡng thiết bị và đưa ra nhiều giải pháp trong quản lý, điều hành và đề ra những chiến lược phù hợp, đảm bảo việc vận hành an toàn, hiệu quả của các tổ máy sẵn sàng phát điện theo yêu cầu  thị trường.

Một số vướng mắc khi tham gia thị trường điện

Trong quá trình tham gia thị trường điện, theo ý kiến của các doanh nghiệp, hiện cơ chế tính giá vẫn chưa phù hợp. Cụ thể, giá điện năng hợp đồng Pc chưa phản ánh hết chi phí thực tế sản xuất của nhà máy bởi chi phí chênh lệch tỷ giá phát sinh trong giai đoạn đầu tư xây dựng các nhà máy là rất lớn, mặc dù khoản chi phí chênh lệch tỷ giá này được phân bổ vào chi phí sản xuất nhưng không quá 5 năm, tuy nhiên chi phí này chưa được xem xét tính toán vào giá bán điện nên cũng ảnh hưởng lớn đến tình hình sản xuất - kinh doanh của các nhà máy.

Thêm vào đó, căn cứ theo Thông tư 41/2010/TT-BCT và 56/2014/TT-BCT giá điện được điều chỉnh theo tỷ giá, trong hợp đồng mua bán điện ký với Công ty Mua bán điện thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam thì hai bên cũng đã thống nhất được mức điều chỉnh giá điện theo tỷ giá, nhưng đến nay việc điều chỉnh theo tỷ giá vẫn chưa được áp dụng.

Đặc biệt giá công suất thị trường (CAN) hiện nay được tính căn cứ trên cơ sở để nhà máy nhiệt điện tốt nhất thu hồi đủ chi phí. Tuy nhiên do một số nhà máy mới đi vào vận hành, chưa có giá điện chính thức nên chi phí CAN chưa phản ánh đúng chi phí phát điện của các nhà máy. Cùng với đó là vấn đề về sản lượng hợp đồng giờ, theo quy định tại TT 51/2015/TT-BCT trường hợp thời gian sự cố của tổ máy của nhà máy điện lớn hơn 72 giờ thì thực hiện điều chỉnh sản lượng hợp đồng giờ bằng sản lượng Qmq của nhà máy điện.

Tuy nhiên do các nhà máy của Tổng công ty đều sử dụng công nghệ tầng sôi tuần hoàn (CFB), phù hợp với than có chất lượng xấu như than cám 6B, 7B, có nhiệt trị thấp, độ tro cao, nên thời gian từ lúc dừng máy xử lý sự cố đến lúc khởi động hòa lưới trở lại thời gian thường trên 6 ngày… đây chính là những vướng mắc mà Tổng công ty Điện lực - TKV mong muốn Bộ Công Thương sẽ sớm có những giải pháp tháo gỡ trong thời gian tới.

XUÂN HIỆP