Bộ Công Thương làm việc với các tỉnh có dự án điện LNG trong Quy hoạch điện VIII

Khủng hoảng thiếu điện ở Trung Quốc và những cải cách - Việt Nam có thể học được gì? Như Tạp chí Năng lượng Việt Nam đưa tin vào năm 2021, Trung Quốc đã trải qua thời kỳ thiếu điện đến mức khủng hoảng [*]. Quốc gia này đã ngay lập tức đưa ra những cải cách thị trường điện. Những cải cách đó có thể là một lựa chọn cho hệ thống điện Việt Nam không? Tổng hợp, phân tích của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam.

Thị trường LNG chuyển biến thuận lợi cho người mua và cơ hội của Việt Nam Giá khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) tại các thị trường châu Á, châu Âu liên tục giảm mạnh do khí hậu và lượng hàng tồn kho lớn. Đây có thể là cơ hội để Việt Nam nhập khẩu và chuyển dịch dài hạn sang điện khí LNG.

Hệ thống điện ‘bị bỏ quên’ ở Nam Phi và bài học cho Việt Nam Như chúng ta đều biết, hồi đầu tháng 2/2023, Tổng thống Nam Phi tuyên bố tình trạng “thảm họa quốc gia” vì thiếu điện. Trong khi đó, hệ thống điện của quốc gia này đã từng khá mạnh, có quy mô tương đương với hệ thống điện của Việt Nam hiện nay. Chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam phân tích quá trình phát triển hệ thống điện Nam Phi để tìm nguyên nhân và rút ra bài học cho chúng ta.

Dự báo về nguồn khí trong nước, LNG nhập khẩu trong Quy hoạch điện VIII Qua số liệu trong đề án Quy hoạch điện VIII cho thấy: Sản lượng khí cung cấp cho điện tại khu vực Đông Nam bộ và Tây Nam bộ đã, đang giảm dần. Nguồn khí từ Lô B, Cá Voi Xanh, Báo Vàng chỉ đủ cấp cho các dự án điện hạ nguồn đã được quy hoạch. Riêng tiềm năng nguồn khí từ mỏ Kèn Bầu sẽ được làm rõ hơn sau các khảo sát trữ lượng tiếp theo. Còn nhiên liệu LNG nhập khẩu, cơ quan tư vấn đề xuất cần xác định vị trí khả thi để xây dựng nguồn điện sử dụng LNG nhập khẩu, đặc biệt là tại khu vực Bắc bộ... Tổng hợp của chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam.

Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết: Theo Quy hoạch điện VIII, tổng công suất đặt đến năm 2030 khoảng 150 GW (gấp đôi tổng công suất đặt hiện nay). Như vậy, để bảo đảm cung ứng điện và an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030 là một thách thức rất lớn, bởi vừa phải tăng rất nhanh về quy mô, vừa phải chuyển đổi mạnh về cơ cấu để tiệm cận mục tiêu trung hòa các bon, phát triển cân đối các vùng miền, cân đối giữa nguồn và truyền tải.

Đặc biệt, việc phát triển nguồn điện nền của nước ta trong thời gian tới được dự báo sẽ có nhiều khó khăn, thách thức, nhất là trong bối cảnh thủy điện cơ bản hết dư địa phát triển, nhiệt điện than không được phát triển thêm sau 2030 theo cam kết với quốc tế. Vì thế, phát triển nhiệt điện khí (cả tự nhiên, LNG) là hướng đi tất yếu và có vai trò rất quan trọng trong việc bảo đảm cung cấp điện cho nền kinh tế, thúc đẩy chuyển dịch năng lượng ở Việt Nam. Bởi nguồn điện LNG có khả năng chạy nền, khởi động nhanh, sẵn sàng bổ sung và cung cấp điện nhanh cho hệ thống khi các nguồn điện năng lượng tái tạo giảm phát, đồng thời ít phát thải CO2.

Từ kinh nghiệm triển khai các dự án LNG cho thấy: Tiến độ chuẩn bị đầu tư xây dựng, vận hành các nhà máy điện này khá dài. Thực tế, để triển khai một dự án LNG (từ lúc có Quy hoạch đến khi có thể vận hành) nhanh nhất ước tính 8 năm, thậm chí có dự án trên 10 năm. Cho nên, việc chậm tiến độ các nguồn điện, đặc biệt chậm phát triển nguồn điện nền sẽ gây hậu quả rất nghiêm trọng tới an ninh năng lượng điện quốc gia.

Bàn thống nhất các giải pháp chủ yếu để sớm đưa các dự án điện khí Quy hoạch điện VIII vào sử dụng. Nguồn Moit.

Tại cuộc họp, ông Hoàng Tiến Dũng - Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng Tái tạo (Bộ Công Thương) đã báo cáo một số nội dung liên quan đến quy hoạch phát triển nguồn điện sử dụng khí LNG trong Quy hoạch điện VIII. Theo đó, quy hoạch công suất nhiệt điện LNG phục vụ cho nhu cầu trong nước là 22.400 MW (chiếm 14,9% tổng công suất của toàn hệ thống điện). Đây là nguồn điện chuyển tiếp trong quá trình chuyển đổi năng lượng của Việt Nam, do phát thải C02 và các chất gây ô nhiễm khác thấp hơn nhiều so với điện than và có khả năng chuyển sang sử dụng hydro khi giá thành sản xuất điện từ hydro hợp lý.

Hiện nay, có 13 dự án điện LNG đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong Danh mục các dự án quan trọng, ưu tiên đầu tư của ngành điện tại Quyết định 500/QĐ-TTg.

Cũng tại cuộc họp, đại diện lãnh đạo PVPower và các tỉnh: Bạc Liêu, Long An, Quảng Ninh, Quảng Trị, Ninh Thuận, Bình Thuận, Quảng Bình, Nghệ An, Thanh Hoá, Thái Bình đã báo cáo tiến độ triển khai, cũng như những khó khăn, vướng mắc và đề xuất các biện pháp để đẩy nhanh tiến độ các dự án nhà máy nhiệt điện sử dụng khí LNG tại địa phương.

Kết luận tại buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên một lần nữa khẳng định: An ninh năng lượng nói chung (điện nói riêng) là vấn đề vô cùng quan trọng và cấp thiết, bởi năng lượng không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là vấn đề chính trị, an ninh, an toàn quốc gia, trật tự an toàn xã hội. Việc triển khai thực hiện Quy hoạch điện VIII, nhất là các dự án quan trọng, ưu tiên càng cần khẩn trương, hiệu quả, chắc chắn bởi chỉ còn 7 năm (đến năm 2030) để thực hiện cho lộ trình 10 năm, quy mô nguồn điện phải tăng gấp 2 lần so với hiện nay và cơ cấu nguồn điện thay đổi căn bản theo hướng sạch hơn, cân bằng, ổn định hơn. Vì vậy, để thực hiện được cần huy động được nhiều nguồn vốn, công nghệ và sự quyết tâm, vào cuộc tích cực, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị từ trung ương đến địa phương.

Để bảo đảm các dự án điện khí được triển khai, thực hiện đúng tiến độ theo quy hoạch, Bộ Công Thương đề nghị Tỉnh ủy, UBND các tỉnh, thành phố và các đơn vị có liên quan, quan tâm chỉ đạo thực hiện một số nội dung sau:

Thứ nhất: Đối với các dự án đã có chủ đầu tư: Các địa phương cần tập trung đôn đốc tiến độ và tạo điều kiện thuận lợi để các nhà đầu tư triển khai thực hiện dự án. Kịp thời giải quyết, hoặc hỗ trợ giải quyết những khó khăn, vướng mắc (nhất là về mặt bằng, hạ tầng, môi trường, thủ tục hành chính…) để không ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án.

Yêu cầu các nhà đầu tư khẩn trương thực hiện dự án theo đúng tiến độ, yêu cầu trong chủ trương đầu tư và giấy chứng nhận đăng ký đầu tư đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Căn cứ quy định của pháp luật về đầu tư và để bảo đảm an ninh năng lượng điện, cần kiên quyết thu hồi giấy chứng nhận đăng ký đầu tư nếu nhà đầu tư vi phạm các quy định, hoặc trì hoãn không triển khai dự án theo tiến độ đã được phê duyệt.

Thứ hai: Đối với các dự án chưa có chủ đầu tư: Cần khẩn trương rà soát, bổ sung dự án vào quy hoạch tỉnh và quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương để làm cơ sở triển khai thực hiện dự án theo quy định của Nhà nước. Khẩn trương lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi của dự án, triển khai các thủ tục cấp chủ trương đầu tư, lựa chọn chủ đầu tư có năng lực, kinh nghiệm thực hiện dự án điện sử dụng LNG và các hạ tầng liên quan, phấn đấu hoàn thành trong quý 3/2023. Đẩy nhanh tiến độ lập và trình báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án, phấn đấu hoàn thành trong quý 4/2023. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với nhà đầu tư, Bộ Công Thương và các bộ, ngành liên quan trong quá trình chuẩn bị đầu tư, xây dựng, vận hành dự án bảo đảm tiến độ, hiệu quả.

Tiến độ xây dựng, vận hành các nhà máy điện LNG có ý nghĩa quyết định tới an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, vì vậy, nếu dự án nào có nguy cơ chậm tiến độ, Bộ Công Thương sẽ báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đẩy lùi tiến độ của dự án đó và đẩy sớm các dự án dự phòng/hoặc tính toán các phương án khác thay thế.

Đối với một số đề xuất, kiến nghị của các địa phương về những vướng mắc liên quan đến vấn đề quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, môi trường, hạ tầng truyền tải, thỏa thuận đấu nối, thỏa thuận mua bán điện… Bộ trưởng Công Thương cho biết: Theo chức năng, nhiệm vụ được giao, sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan và lãnh đạo địa phương để kịp thời xem xét, giải quyết, hoặc kiến nghị với cấp có thẩm quyền chỉ đạo giải quyết. Bộ Công Thương sẽ lập các tổ công tác để kiểm tra, đôn đốc, hỗ trợ các địa phương triển khai thực hiện.

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương giao Cục Điện lực và Năng lượng Tái tạo chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan khẩn trương hướng dẫn, hỗ trợ, giúp đỡ các địa phương, nhà đầu tư trong quá trình triển khai thực hiện dự án. Đặc biệt là khẩn trương tiến hành thẩm định và thực hiện các nghĩa vụ, trách nhiệm của mình khi nhà đầu tư trình đủ hồ sơ dự án theo quy định./.

BBT TẠP CHÍ NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM