Trung tâm Điện lực Phú Mỹ - ‘Trái tim’ năng lượng của miền Nam

‘Lá chắn’ an toàn cho dòng điện và màu xanh môi trường tại Trung tâm Điện lực Phú Mỹ Nằm giữa trung tâm công nghiệp năng động của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ), Trung tâm Điện lực Phú Mỹ cung cấp hàng chục tỷ kWh điện cho hệ thống điện quốc gia mỗi năm. Nơi những tua bin điện khí khổng lồ ngày đêm vận hành liên tục, công tác phòng cháy chữa cháy (PCCC), cứu nạn cứu hộ (CNCH) và bảo vệ môi trường không chỉ là những quy định bắt buộc, mà đã trở thành “lá chắn” vững vàng, gắn liền với sự an toàn, hiệu quả và phát triển bền vững của các nhà máy.

Ra đời từ nhu cầu bức thiết:

Những năm 1990, trước nhu cầu điện năng ngày càng cao, Chính phủ đã quyết định xây dựng Trung tâm Điện lực Phú Mỹ tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (nay là TP. Hồ Chí Minh), thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Đây là quyết sách mang tầm chiến lược, gắn liền với công cuộc công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.

Giai đoạn 1997-2003, các dự án nhà máy điện thuộc Trung tâm Điện lực Phú Mỹ đã được triển khai đồng bộ và lần lượt đưa vào vận hành bao gồm: Phú Mỹ 2.1, Phú Mỹ 2.1 (mở rộng), Phú Mỹ 1, Phú Mỹ 2.2 BOT, Phú Mỹ 3 BOT và Phú Mỹ 4, tạo nên cụm các nhà máy nhiệt điện khí chu trình hỗn hợp hiện đại, sử dụng nguồn khí khai thác từ thềm lục địa phía Nam. Công trình này không chỉ là bước đột phá về công nghệ, mà còn là minh chứng cho tầm nhìn và quyết tâm hội nhập của ngành điện lực Việt Nam.

Công ty Nhiệt điện Phú Mỹ (đơn vị trực thuộc Tổng Công ty Phát điện 3 - EVNGENCO3) hiện được giao nhiệm vụ quản lý vận hành 4 nhà máy tại Trung tâm Điện lực Phú Mỹ với công suất 2.540 MW.

Trung tâm Điện lực Phú Mỹ ngày nay, quy mô 4.000 MW.

Phát triển vượt bậc:

Đầu những năm 2000, Trung tâm Điện lực Phú Mỹ đã trở thành nơi sản xuất điện lớn nhất của cả nước, với quy mô công suất trên 4.000 MW, chiếm khoảng 40% sản lượng điện miền Nam và gần 30% sản lượng điện quốc gia.

Các nhà máy thuộc Trung tâm đều sở hữu những công nghệ tiên tiến của các tập đoàn hàng đầu thế giới như: Mitsubishi (Nhật Bản), General Electric (Mỹ), ABB (Pháp), Alstom (Thụy Sĩ) và Siemens (Đức). Việc vận hành an toàn, liên tục và hiệu quả đã khẳng định bản lĩnh, trí tuệ và tinh thần trách nhiệm cao của đội ngũ kỹ sư, công nhân Việt Nam tại nhà máy. Trung tâm Điện lực Phú Mỹ cũng trở thành điểm đến của các nhà đầu tư lớn như EDF, BP, Sembcorp, góp phần đưa ngành điện Việt Nam vươn tầm khu vực và thế giới.

Không chỉ là nguồn cung cấp điện chủ lực, Trung tâm Điện lực Phú Mỹ còn là điểm sáng trong việc sử dụng tối ưu nguồn tài nguyên của đất nước để phát điện, giảm phụ thuộc vào nhiệt điện than và thủy điện, đồng thời tạo động lực phát triển hạ tầng khí - điện - đạm.

Người lao động Công ty Nhiệt điện Phú Mỹ tại các vị trí công tác.

Đồng hành cùng đất nước:

Được sự quan tâm chỉ đạo thường xuyên của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tổng Công ty Phát điện 3, sự phối hợp chặt chẽ của Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia (nay là Công ty Vận hành Hệ thống điện và Thị trường điện Quốc gia - NSMO), đơn vị cung cấp nhiên liệu và các đơn vị bạn, trong hơn 28 năm hoạt động các nhà máy điện Phú Mỹ đã cung cấp hơn 300 tỷ kWh điện, với trên 1,3 triệu giờ vận hành an toàn, góp phần đảm bảo cung ứng đủ điện, giữ vững an ninh năng lượng quốc gia, đặc biệt trong giai đoạn công nghiệp hóa, đô thị hóa mạnh mẽ.

Trung tâm Điện lực Phú Mỹ còn có vai trò quan trọng trong tăng trưởng GDP, đóng góp ngân sách, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu trước đây (TP. Hồ Chí Minh ngày nay) và toàn vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Đặc biệt, nơi đây đã đào tạo nên một thế hệ các chuyên gia, kỹ sư, công nhân điện lành nghề, trở thành lực lượng nòng cốt, chất lượng cao cho nhiều dự án, nhà máy điện lớn trên cả nước hiện nay.

Chuyển mình trong kỷ nguyên mới:

Trước sự phát triển mạnh mẽ của năng lượng tái tạo, Trung tâm Điện lực Phú Mỹ đã nhanh chóng thích ứng, chuyển mình từ vai trò nguồn điện chạy nền (Base) sang chạy phủ đỉnh (Peak Load) và giữ ổn định hệ thống điện trong mọi điều kiện thời tiết. Các tổ máy điện tua bin khí với ưu điểm hiệu suất cao, khởi động nhanh, gam máy đa dạng đã đáp ứng tốt phương thức huy động trong môi trường cạnh tranh mới.

Trong giai đoạn 2021-2024, số lần khởi động - dừng máy dù tăng kỷ lục, năm cao nhất lên tới 914 lần, nhưng với tinh thần trách nhiệm cao trước ngành điện cùng hệ thống quản trị khoa học, các nhà máy điện Phú Mỹ vẫn duy trì được công suất và hệ số khả dụng thiết kế, là điểm tựa tin cậy của điều hành hệ thống điện quốc gia, đặc biệt là giai đoạn cao điểm mùa khô.

Cũng trong giai đoạn này, nhiều sáng kiến cải tiến kỹ thuật và giải pháp khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo đã được nghiên cứu ứng dụng thành công vào thực tiễn sản xuất, góp phần nâng cao độ tin cậy, giảm sự cố chủ quan, cải thiện hiệu suất và nâng cao mức độ tự động hóa cho người vận hành.

Tuy nhiên, một thách thức mới cũng đã xuất hiện khi nhu cầu hệ thống điện những năm gần đây chỉ khai thác khoảng 30% nguồn lực các nhà máy và lượng khí trong nước cấp cho khu vực Đông Nam bộ trên đà suy giảm và không có tín hiệu hồi phục, hiện chỉ còn đáp ứng được khoảng 30-40% nhu cầu khi các nhà máy vận hành đầy tải, do đó nguồn khí LNG bổ sung sẽ là xu thế tất yếu cho thời gian tới.

Trái tim năng lượng của miền Nam:

Bước vào năm 2025 - cột mốc kỷ niệm 80 năm thành lập nước Cộng hoà XHCN Việt Nam, Trung tâm Điện lực Phú Mỹ tiếp tục phát huy vai trò “trái tim năng lượng của miền Nam”. Tập thể đơn vị sẽ tiếp tục giữ vững truyền thống, nỗ lực đẩy mạnh công tác chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ hiện đại.

Đồng thời, theo sát kết quả nghiên cứu trộn Hydrogen với khí tự nhiên trên thế giới và khả năng thu giữ - sử dụng carbon để góp phần hiện thực hóa mục tiêu nhiệm vụ Net Zero vào năm 2050; thúc đẩy phương thức khai thác, sử dụng tối ưu, hài hòa các nguồn lực khả dụng đầy tiềm năng của đất nước.

Hành trình gần 30 năm không ngừng nghỉ của Trung tâm Điện lực Phú Mỹ là minh chứng sống động trong thành tựu 80 năm xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước Việt Nam Độc lập - Tự do - Hạnh phúc. Từ một công trình trọng điểm quốc gia, Trung tâm Điện lực Phú Mỹ đã trở thành biểu tượng của trí tuệ, bản lĩnh và khát vọng vươn lên của ngành điện lực Việt Nam.

Đây không chỉ là niềm tự hào của những thế hệ đã và đang cống hiến tại Trung tâm Điện lực Phú Mỹ, mà còn là nguồn động lực to lớn cho các thế hệ mai sau, góp phần giữ vững dòng điện xuyên suốt - kết nối và lan toả niềm tin, sức mạnh và khát vọng Việt Nam trên con đường hội nhập và phát triển, sẵn sàng phụng sự cho kỷ nguyên vươn mình của dân tộc./.

BBT TẠP CHÍ NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM