Tìm kiếm

TVA (Tennessee Valley Authority) là tập đoàn năng lượng của Chính phủ Mỹ, được thành lập cách đây gần 90 năm. TVA vừa hoàn thành dự án sửa chữa thủy điện lớn nhất trong lịch sử gần 90 năm của mình. Bài học của TVA giúp cho nhiều thủy điện quy mô tương tự học tập để tăng cường an toàn, vận hành hiệu quả, nhất là các dự án thủy điện “cao niên”.

Theo TTXVN, Kayan Hydro Energy (KHE) - một Công ty con của Tập đoàn Xây dựng Điện Trung Quốc (PowerChina) đã bắt đầu xây dựng dự án cụm Nhà máy Thủy điện Kayan Cascade nằm dọc sông Kayan ở tỉnh Bắc Kalimantan của Indonesia. Dự án gồm 5 con đập tương ứng 5 bậc thang thủy điện trên sông Kayan, có tổng công suất lên đến 9 GW, với tổng nguồn vốn đầu tư khoảng 17 tỷ USD - Đây được coi là cụm thủy điện lớn nhất Đông Nam Á tính đến thời điểm hiện tại.

Công ty Thủy điện Buôn Kuốp (thuộc Tổng công ty Phát điện 3) quản lý, vận hành 3 công trình thủy điện trên sông Sêrêpốk gồm: Nhà máy Thủy điện Buôn Tua Srah, Buôn Kuốp và Sêrêpốk 3. Là đơn vị sản xuất thủy điện lớn nhất tỉnh Đắk Lắk, mỗi năm, công ty sản xuất, đóng góp cho hệ thống điện quốc gia khoảng 2,6 tỷ kWh.

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, thủy điện vừa và nhỏ cùng với các nhà máy thủy điện lớn trong cả nước đều là nguồn năng lượng xanh, sạch, nhưng khung giá phát điện năm 2020 do Bộ Công Thương quy định cho các nhà máy thủy điện là 1.110 đồng/kWh - tương đương 4,75 cent/kWh (thấp hơn rất nhiều so với năng lượng gió, mặt trời), mặc dù thời gian đầu tư lâu hơn, suất đầu tư cao hơn - Đây là điều rất không công bằng cho các nhà máy thủy điện vừa và nhỏ.

Nền kinh tế nước ta đang phát triển với tốc độ cao, kéo theo là sự gia tăng mạnh mẽ nhu cầu về năng lượng. Đây là vấn đề đang đặt ra nhiều thách thức rất lớn, khi mà các nguồn năng lượng sơ cấp như than đá, dầu khí… đang cạn kiệt, không đủ cho nhu cầu trong nước, tiềm năng thủy điện đã khai thác gần hết, chỉ còn khoảng 2,7 GW thủy điện lớn trên 30 MW dự kiến vào vận hành trong giai đoạn 2021 - 2025 và khoảng 2,8 GW thủy điện nhỏ sẽ tiếp tục được xây dựng. Như vậy, việc phát triển năng lượng tái tạo là xu hướng tất yếu và là nguồn bổ sung quan trọng cho hệ thống điện, đặc biệt đối với việc cung ứng điện cho khu vực miền Nam, loại hình nguồn này ngày càng có vai trò quan trọng hơn.

Theo thông tin từ Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia, do hiện tại đang là thời điểm cuối mùa khô nên mức nước nhiều hồ thủy điện lớn ở phía Bắc đang xuống thấp. Điển hình như hồ Hòa Bình chỉ còn cách mức nước chết gần 5 m, hồ Sơn La còn cách mức nước chết 8 m, hồ Thác Bà chỉ còn cách mức nước chết chưa tới 1 m. Khi mức nước các hồ thủy điện xuống thấp sẽ làm hạn chế khả năng phát điện cả về công suất phát và sản lượng điện.

Báo cáo cập nhật về tiềm năng tài nguyên năng lượng của Hội đồng Khoa học Tạp chí Năng lượng Việt Nam cho thấy: Các nguồn năng lượng hóa thạch (than, dầu khí) và thủy điện lớn của Việt Nam sẽ sớm đạt “mức trần” khả năng khai thác. Nếu tiếp tục phát triển các loại nguồn dựa vào tài nguyên hóa thạch, trên thực tế, chúng ta đã phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu than, hoặc sẽ sớm phụ thuộc nhập khẩu khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG). Tuy nhiên, các nguồn năng lượng tái tạo lại có tiềm năng khá dồi dào, nhất là điện gió và điện mặt trời.

Ngày 09/11/2018, Công ty Thủy điện Hòa Bình đã tổ chức Lễ kỷ niệm 30 năm thành lập và phát triển, ghi dấu một chặng đường nhiều gian lao, thử thách để đưa Thủy điện Hòa Bình trở thành một trong những công trình thủy điện lớn nhất khu vực Đông Nam Á.

Bộ Công Thương vừa ban hành Thông tư quy định phương pháp xác định chi phí hàng năm của nhà máy thủy điện chiến lược đa mục tiêu trong giai đoạn thị trường phát điện cạnh tranh và phương pháp, trình tự xác định giá điện của nhà máy thủy điện chiến lược đa mục tiêu trong giai đoạn thị trường bán buôn điện cạnh tranh. Thông tư này áp dụng đối với Tập đoàn Điện lực Việt Nam, các nhà máy thủy điện chiến lược đa mục tiêu và các tổng công ty điện lực.

Đến nay, phần lớn các công trình thuỷ điện có quy mô lớn trên các dòng sông chính của Việt Nam đã được quy hoạch và đang được triển khai xây dựng, đi vào vận hành, tiềm năng còn lại của các dự án thủy điện lớn là không nhiều, do đó việc nghiên cứu để xây dựng các công trình thuỷ điện vừa và nhỏ nhằm tận dụng triệt để các nguồn năng lượng tái tạo là hoàn toàn hợp lý.

Ngày 19/6/2017, trên diễn đàn Quốc hội, khi góp ý về Luật Bảo vệ và Phát triển rừng (sửa đổi), Đại biểu Ksor Phước Hà (Gia Lai) đã đề nghị "chấm dứt không cho xây thủy điện nữa để bảo vệ rừng". Đại biểu Hà cho rằng: "Cùng với sự phát triển vượt trội của cây công nghiệp, bạt ngàn cao su, cà phê, hồ tiêu… là hàng loạt những công trình thủy điện lớn nhỏ, trải dài theo những khe suối, con sông và việc xả lũ "đúng quy trình" cho con bò, con trâu lên mái nhà... Vậy nay tôi đề nghị chấm dứt không cho xây thủy điện nữa". Tuy nhiên, theo quan điểm của chúng tôi, những người làm quản lý cần đánh giá khách quan, và cần phải nhìn nhận thủy điện một cách khoa học. Bởi theo đánh giá của Liên Hợp quốc, chỉ tính trong vòng có 5 năm, các tỉnh Tây Nguyên (của Việt Nam) đã cấp phép đầu tư cho hơn 700 dự án trên đất lâm nghiệp, với tổng diện tích gần 216.000ha (tức là gấp 11 lần so với tổng diện rừng chuyển đổi sang xây dựng thủy điện trên toàn quốc).  Do vậy, có thể khẳng định rằng: Thủy điện không phải là nguyên nhân chủ yếu làm mất rừng ở Tây Nguyên. Vậy, mất rừng là do ai, vì sao?

Thủy điện Đồng Nai 4 có công suất 340MW, do Công ty Thủy điện Đồng Nai quản lý là công trình thủy điện lớn nhất Việt Nam hiện nay xây dựng theo cơ chế phát triển sạch (CDM - Clean Development Mechanism) và đăng ký thành công danh mục dự án được liệt kê trên Website Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (UNFCCC) với tên "Dong Nai 4 Hydropower Project" (8405 ngày 27/11/2013).

Công ty Thủy điện Ialy hiện quản lý vận hành cả 3 nhà máy thủy điện trên hệ thống bậc thang Sê San với tổng công suất 1.080 MW (Ialy, Sê San 3 và Pleikrông). Được đánh giá là doanh nghiệp thủy điện lớn nhất khu vực miền Trung – Tây nguyên, các năm qua, Ialy đã khẳng định được vị thế “đầu tàu” của mình trên tất cả các phương diện.

Một thập kỷ sau ngày khánh thành đập Tam Hiệp, đập thủy điện lớn nhất thế giới xây trên sông Dương tử, Bắc Kinh phát triển một mạng lưới 50 đập thủy điện khổng lồ trên toàn quốc. Nhu cầu năng lượng không giới hạn này của Trung Quốc đã gây thiệt hại nặng cho các nước láng giềng và … nhân dân Trung Quốc.

Những kiến nghị xây đập ngăn sông Nộ bắt đầu từ năm 2003, khi các quan chức tỉnh Vân Nam lập các kế hoạch xây một tổ hợp thuỷ điện sản xuất nhiều điện hơn cả thuỷ điện Tam Hợp, thuỷ điện lớn nhất thế giới vốn đang gây tranh cãi về môi trường.