Tìm kiếm

Đây là một trong những thông tin được Phó Tổng giám đốc EVN Ngô Sơn Hải chia sẻ tại Hội thảo Thị trường than mới nổi Châu Á (Coaltrans Emerging Asia Coal Markets), ngày 6/11, tại Hà Nội.

Có thể nói, việc nhập khẩu than với khối lượng lớn cho sản xuất điện của Việt Nam là vấn đề hết sức phức tạp. Đã đến lúc chúng ta cần có đơn vị đầu mối có năng lực, kinh nghiệm để nhập khẩu than cho tất các dự án điện than trong tương lai tới... Để kết thúc chuyên đề này, chúng tôi đã có cuộc phỏng vấn với ông Lê Minh Tuấn - Giám đốc Công ty Nhập khẩu và Phân phối than Điện lực Dầu khí (PV Power Coal) thuộc PV Power - đơn vị thành viên của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN). 

Đến nay giá than trên thị trường thế giới phục hồi và tăng cao, vượt cả giá than trong nước, dẫn đến đảo chiều: nhập khẩu than khó khăn do các hộ tiêu thụ than lại quay lại với than trong nước. Song vấn đề không đơn giản như thế: việc mua bán than trong nước giữa các doanh nghiệp lớn (không thể như mua bán rau ngoài chợ) đòi hỏi phải có thời gian dài hàng chục năm để "chuẩn bị chân hàng" (đầu tư cho thăm dò, khai thác, chế biến). Điều đó được thể hiện qua thực trạng thực hiện hợp đồng kinh doanh than ở Việt Nam trong thời gian qua.

Đã đến lúc Bộ Công Thương cần xem xét, chỉ đạo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) thực hiện quản lý thống nhất việc đấu thầu nhập khẩu than cho điện tương tự như nhập khẩu thuốc chữa bệnh của ngành y tế. Theo đó, PVN và EVN nên trực tiếp tổ chức đấu thầu tập trung (một đầu mối ở tập đoàn) theo phương thức mua các "lô hàng lớn" và "dài hạn" (thay vì để các đơn vị thành viên đấu thầu mua lẻ và ngắn hạn như vừa qua). Có như vậy chúng ta mới nhập khẩu được than có chất lượng ổn định, với giá (FOB) thấp của các công ty thương mại lớn có kinh nghiệm và chuyên về cung cấp than, khắc phục được những bất cập (tiêu cực) như đã xẩy ra trong thời gian qua.

Theo nhận định của các chuyên gia, so với bình quân đầu người của thế giới thì nhu cầu than của Việt Nam đến năm 2030 vẫn còn ở mức thấp, nhất là so với Đài Loan, Hàn Quốc, Trung Quốc, châu Đại Dương, Nhật Bản và một số nước khác giàu tài nguyên than. Điều đó cho thấy nhu cầu than của chúng ta tăng cao là có thể chấp nhận được, xét cả trên phương diện mức độ phát thải CO2 bình quân đầu người. Vấn đề quan trọng đặt ra là liệu có nguồn than đáp ứng đủ nhu cầu hay không?

Theo phân tích của các chuyên gia, trong ngắn hạn và trung hạn, Việt Nam nên tập trung vào nguồn than nhập khẩu từ thị trường Inđônêxia, Úc, Nam Phi. Nhưng về lâu dài, Việt Nam cần mở rộng tới thị trường Nga.

Xét về mặt vị trí địa lý, mối quan hệ truyền thống, tài nguyên trữ lượng than và khả năng xuất khẩu than bốn nước sẽ đóng vai trò chủ yếu trong việc xuất khẩu than năng lượng (dùng phát điện) vào Việt Nam là: Inđônêxia, Úc, LB Nga và Nam Phi.

Theo Quy hoạch phát triển ngành than được phê duyệt tại Quyết định số 403/2016/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, thì nhu cầu than nhập khẩu cho sản xuất điện trong thời gian tới là rất lớn (khoảng 25,5 triệu tấn năm 2020; 72,5 triệu tấn năm 2025 và 90,3 triệu tấn năm 2030). Qua xem xét tình hình khai thác, xuất nhập khẩu và tiêu thụ than của nước ta từ năm 2015 đến 6 tháng đầu năm 2018 cho thấy tình hình cung ứng than trên thị trường trong nước có nhiều diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ thiếu than đáp ứng nhu cầu thời gian tới, trong đó các dự án nhiệt điện than của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN). Trước thực tế này, Năng lượng Việt Nam thực hiện chuyên đề "Nhập khẩu than than cho sản xuất điện của PVN: Nhu cầu, hiện trạng, những khó khăn, thách thức và kiến nghị giải pháp" nhằm tìm kiếm lời giải cho bài toán nêu trên.

Có thể nói, việc nhập khẩu than với khối lượng lớn cho sản xuất điện của Việt Nam là vấn đề hết sức phức tạp. Đã đến lúc chúng ta cần có đơn vị đầu mối có năng lực, kinh nghiệm để nhập khẩu than cho tất các dự án điện than trong tương lai tới... Để tạm kết chuyên đề này, Tạp chí Năng lượng Việt Nam đã có cuộc phỏng vấn với ông Lê Minh Tuấn - Giám đốc Công ty Nhập khẩu và Phân phối than Điện lực Dầu khí (PV Power Coal) thuộc PV Power - đơn vị thành viên của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN). Rất mong nhận được sự chia sẻ, phản biện, góp ý của các chuyên gia, nhà quản lý, bạn đọc để chúng tôi tiếp tục hoàn thiện trong các chuyên đề tiếp theo.

Đến nay giá than trên thị trường thế giới phục hồi và tăng cao, vượt cả giá than trong nước, dẫn đến đảo chiều: nhập khẩu than khó khăn do các hộ tiêu thụ than lại quay lại với than trong nước. Song vấn đề không đơn giản như thế: việc mua bán than trong nước giữa các doanh nghiệp lớn (không thể như mua bán rau ngoài chợ) đòi hỏi phải có thời gian dài hàng chục năm để "chuẩn bị chân hàng" (đầu tư cho thăm dò, khai thác, chế biến). Điều đó được thể hiện qua thực trạng thực hiện hợp đồng kinh doanh than ở Việt Nam trong thời gian qua.

Đã đến lúc Bộ Công Thương cần xem xét, chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) thực hiện quản lý thống nhất việc đấu thầu nhập khẩu than cho điện tương tự như nhập khẩu thuốc chữa bệnh của ngành y tế. Theo đó, EVN và PVN nên trực tiếp tổ chức đấu thầu tập trung (một đầu mối ở tập đoàn) theo phương thức mua các "lô hàng lớn" và "dài hạn" (thay vì để các đơn vị thành viên đấu thầu mua lẻ và ngắn hạn như vừa qua). Có như vậy chúng ta mới nhập khẩu được than có chất lượng ổn định, với giá (FOB) thấp của các công ty thương mại lớn có kinh nghiệm và chuyên về cung cấp than, khắc phục được những bất cập (tiêu cực) như đã xẩy ra trong thời gian qua.

Theo nhận định của các chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam, so với bình quân đầu người của thế giới thì nhu cầu than của Việt Nam đến năm 2030 vẫn còn ở mức thấp, nhất là so với Đài Loan, Hàn Quốc, Trung Quốc, châu Đại Dương, Nhật Bản và một số nước khác giàu tài nguyên than. Điều đó cho thấy nhu cầu than của chúng ta tăng cao là có thể chấp nhận được, xét cả trên phương diện mức độ phát thải CO2 bình quân đầu người. Vấn đề quan trọng đặt ra là liệu có nguồn than đáp ứng đủ nhu cầu hay không?

Theo phân tích của các chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam, trong ngắn hạn và trung hạn, Việt Nam nên tập trung vào nguồn than nhập khẩu từ thị trường Inđônêxia, Úc, Nam Phi. Nhưng về lâu dài, Việt Nam cần mở rộng tới thị trường Nga.

Xét về mặt vị trí địa lý, mối quan hệ truyền thống, tài nguyên trữ lượng than và khả năng xuất khẩu than bốn nước sẽ đóng vai trò chủ yếu trong việc xuất khẩu than năng lượng (dùng phát điện) vào Việt Nam là: Inđônêxia, Úc, LB Nga và Nam Phi.

Theo Quy hoạch phát triển ngành than được phê duyệt tại Quyết định số 403/2016/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, thì nhu cầu than nhập khẩu cho sản xuất điện trong thời gian tới là rất lớn (khoảng 25,5 triệu tấn năm 2020; 72,5 triệu tấn năm 2025 và 90,3 triệu tấn năm 2030). Qua xem xét tình hình khai thác, xuất nhập khẩu và tiêu thụ than của nước ta từ năm 2015 đến 6 tháng đầu năm 2018 cho thấy tình hình cung ứng than trên thị trường trong nước có nhiều diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ thiếu than đáp ứng nhu cầu thời gian tới... Trước thực tế này, Tạp chí Năng lượng Việt Nam thực hiện chuyên đề "Nhập khẩu than cho sản xuất điện của Việt Nam: Nhu cầu, hiện trạng, những khó khăn, thách thức và kiến nghị giải pháp" nhằm tìm kiếm lời giải cho bài toán nêu trên.