Khánh thành dự án đường dây 500kV mạch 3 (từ Quảng Bình đến Hưng Yên)

Vì sao Việt Nam cần sớm khởi động lại chương trình điện hạt nhân? Tiếp theo phản biện “Các ‘điều kiện cần’ để Việt Nam bổ sung điện hạt nhân vào Quy hoạch điện VIII”, chuyên gia Tạp chí Năng lượng Việt Nam đã có cuộc phỏng vấn ông Trần Chí Thành - Viện trưởng Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam [*]. Nội dung được đề cập nhằm trả lời cho câu hỏi: Vì sao Việt Nam cần sớm khởi động lại chương trình điện hạt nhân? Trân trọng gửi tới các cơ quan hoạch định chính sách, chuyên gia, nhà quản lý và bạn đọc.

Các ‘điều kiện cần’ để Việt Nam bổ sung điện hạt nhân vào Quy hoạch điện VIII Bộ Công Thương đang lấy ý kiến Dự thảo Quy hoạch phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Cùng với đó, ngày 19/8/2024, tại Phiên họp thứ 36, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Dự thảo Luật Điện lực (sửa đổi), Ủy ban Khoa học, Công nghệ, Môi trường Quốc hội nêu quan điểm: “Điện hạt nhân được xem là một phương án quan trọng để đảm bảo an ninh năng lượng và đạt được mục tiêu Net zero vào năm 2050”. Sau khi tham khảo, cân nhắc các thông tin, tài liệu chuyên ngành về xu thế quốc tế, công nghệ, tính kinh tế, nguồn nhân lực và sự cần thiết của điện hạt nhân cho phát triển đất nước trong bối cảnh mới, Hội đồng Khoa học Tạp chí Năng lượng Việt Nam có một số phân tích, đề xuất, kiến nghị dưới đây. Rất mong nhận được sự chia sẻ của cơ quan hoạch định chính sách, chuyên gia, nhà quản lý và bạn đọc.

Lễ khánh thành được tổ chức trực tuyến tại điểm cầu chính ở Hưng Yên và 8 điểm cầu tại các tỉnh có dự án đi qua gồm: Hải Dương, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và Quảng Bình.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu cắt băng khánh thành dự án đường dây 500 kV mạch 3 Quảng Trạch (tỉnh Quảng Bình) đến Phố Nối (tỉnh Hưng Yên).

Dự án trọng điểm quốc gia lập nhiều kỷ lục:

Dự án đường dây 500 kV mạch 3 (Quảng Trạch - Phố Nối) là đường dây 500 kV mạch kép, dài khoảng 519 km, đi qua 9 tỉnh, có tổng mức đầu tư hơn 22.300 tỷ đồng, với 4 dự án thành phần, được khởi công tháng 1/2024. Toàn dự án có 1.177 vị trí móng cột, 513 khoảng néo.

Quá trình thi công dự án gặp nhiều khó khăn do khối lượng công việc, thiết bị, kỹ thuật lớn, có vật tư phải nhập khẩu cần thời gian, cần nguồn nhân lực lớn, thi công trong điều kiện thời tiết bất lợi, nhất là do nắng nóng gay gắt hoặc giông sét, thi công qua địa hình phức tạp ở các địa phương được ví là “túi mưa”, “chảo lửa”…

Nhờ sự chỉ đạo quyết liệt, sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc cả cả hệ thống chính trị, các bộ, ngành, cơ quan liên quan, ủng hộ của người dân, với tinh thần “vượt nắng, thắng mưa, không thua gió bão”, “chỉ bàn làm, không bàn lùi”, “làm ngày không đủ, tranh thủ làm đêm”, “ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương”, “làm việc liên tục 24/7”, “3 ca, 4 kíp”... dự án đường dây 500 kV mạch 3 (Quảng Trạch - Phố Nối) đã hoàn thành chỉ sau 6 tháng thi công (thay vì phải 3 - 4 năm như thông thường). Có nhiều kỷ lục được xác lập, như: Thủ tục đầu tư ngắn nhất, thời gian thi công ngắn nhất…

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại sự kiện.

Phát biểu tại sự kiện, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết: Trong những năm qua, kinh tế - xã hội nước ta có sự phát triển mạnh mẽ, đặt ra yêu cầu tăng trưởng nguồn điện bình quân phải ở mức 10 - 12%/năm. Một số thời điểm đã xảy ra tình trạng thiếu điện cục bộ như ở miền Bắc đầu năm 2023.

Do đó, từ tháng 6/2023, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt, yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan, doanh nghiệp, khẩn trương triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để bảo đảm cung ứng đủ điện cho miền Bắc trong các tháng cao điểm của năm 2024 và các năm tiếp theo, không được để xảy ra thiếu điện trong bất cứ tình huống nào. Một trong những giải pháp quan trọng là phải sớm triển khai xây dựng dự án đường dây 500 kV mạch 3 (Quảng Trạch - Phố Nối).

Điểm lại quá trình thần tốc triển khai, hoàn thành toàn bộ dự án trong hơn 6 tháng, đáp ứng được tất cả các yêu cầu đề ra, nhất là chuẩn bị đầu tư và nguồn vốn; giải phóng mặt bằng; bảo đảm đầu vào về vật tư, vật liệu, trang thiết bị; tổ chức triển khai và thi công… Thủ tướng cho biết, trong quá trình thi công trên công trường, rất nhiều hành động cao đẹp đã được ghi nhận, như sự hỗ trợ của các đơn vị, đoàn thể, người dân cho dự án.

“Những hình ảnh xúc động về hàng nghìn đoàn viên thanh niên, lực lượng vũ trang thấm đẫm mồ hôi, tay lấm bùn tham gia kéo dây, vận chuyển nguyên vật liệu, thu dọn nhà cửa, vật kiến trúc dưới hành lang tuyến, phân luồng giao thông. Hình ảnh các bà, các chị tham gia tiếp nước, thực phẩm, trái cây, hậu cần động viên công nhân lao động trong những ngày hè oi nóng. Khoảnh khắc tươi cười, phấn khởi của công nhân, những người lao động trên công trường, trên cột điện cao chênh vênh hay hình ảnh trèo đèo, lội suối chuyển vật liệu, kéo dây đã tạo nên không khí thi đua, phấn khởi thể hiện niềm vui, hạnh phúc và tự hào của những người được tham gia trên công trường dự án trọng điểm quốc gia quan trọng này” - Thủ tướng xúc động.

Thủ tướng nhấn mạnh: Trong suốt 70 năm xây dựng và phát triển ngành Điện lực Việt Nam (1954 - 2024), với nhiều kết quả và thành tích đạt được, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã được Đảng, Nhà nước và nhân dân đánh giá cao, tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý như: Huân chương Sao Vàng, Anh hùng Lao động, Huân chương Hồ Chí Minh…

Phát huy, tiếp nối truyền thống cách mạng hào hùng của ngành điện, việc thần tốc thi công hoàn thành khối lượng công việc gấp đôi, gấp ba nhưng chỉ với thời gian bằng 1/5 các dự án mạch 1 và mạch 2, đã thể hiện sự trưởng thành, lớn mạnh vượt bậc, thành tích lớn lao, thành quả xuất sắc đáng được ghi nhận của EVN, Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT), các đơn vị quản lý dự án, nhà thầu, đơn vị hỗ trợ trên công trường và hơn 12.000 kỹ sư, công nhân, người lao động ngành điện đã tham gia dự án.

Thủ tướng biểu dương tinh thần, quyết tâm, sự vào cuộc quyết liệt, hiệu quả của các bộ, ngành, các lực lượng, tổ chức chính trị xã hội; các ban quản lý dự án, nhà thầu tư vấn, thi công xây lắp, cung cấp vật tư thiết bị; các tỉnh, nhất là nhân dân và hệ thống chính trị những địa phương có dự án đi qua; cán bộ, kỹ sư, công nhân, người lao động trên công trường và các chủ thể có liên quan… để dự án về đích theo yêu cầu.

Công trình 500 kV mạch 3 (Quảng Trạch - Phối Nối) được đưa vào vận hành có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trên nhiều khía cạnh về cả kinh tế, chính trị, xã hội, quốc phòng, an ninh.

Trong đó, công trình mang ý nghĩa chiến lược góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, góp phần khắc phục tình trạng thiếu điện cục bộ tại miền Bắc. Đây là công trình của niềm tin và sức mạnh đại đoàn kết, quan điểm “Dân là gốc” của Đảng, Nhà nước ta, sự chung sức, đồng lòng, sự vào cuộc cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng; có ý nghĩa với doanh nghiệp, nhà đầu tư nước ngoài về bảo đảm cung ứng điện, nhất là ở lĩnh vực công nghệ cao, tin tưởng vào quyết tâm của phía Việt Nam “đã nói là làm, đã cam kết phải thực hiện, đã làm, đã thực hiện là có kết quả cụ thể, đo lường, cân đong đo đếm được”.

Công trình thể hiện khát vọng, tự tin, bản lĩnh, giá trị con người Việt Nam, với tinh thần “biến không thành có, biến khó thành dễ, biến không thể thành có thể”; mang ý nghĩa kết nối nền kinh tế, liên kết vùng; đề cao trách nhiệm với sự nỗ lực vượt bậc, chủ động, tích cực, sáng tạo, quyết liệt, làm việc không ngừng nghỉ của các chủ thể có liên quan.

Bài học kinh nghiệm cho triển khai các dự án lớn của đất nước:

Nhấn mạnh “Nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, tầm nhìn, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới và sáng tạo, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân và doanh nghiệp”, Thủ tướng cho rằng, dự án này đã mang lại nhiều bài học kinh nghiệm trong việc quản lý, tổ chức thực hiện các công trình, dự án lớn có thể vận dụng cho các công trình, dự án tiếp theo.

Đó là bài học về công tác quản lý lãnh đạo, điều hành, chỉ đạo, chỉ huy với: Tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải cao, hành động quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó; việc phân công phải rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ sản phẩm, rõ kết quả dễ kiểm tra, đôn đốc, đánh giá.

Cùng với đó, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, huy động cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, trong ngành và ngoài ngành, lực lượng quân đội, công an, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức đoàn thể, doanh nghiệp và đặc biệt là người dân với tinh thần “trên dưới đồng lòng, dọc ngang thông suốt”, “tiền hô hậu ủng, nhất hô bá ứng”.

Bài học kinh nghiệm khác là nỗ lực không ngừng nghỉ, chủ động tích cực, bản lĩnh của ngành điện và sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả của các các tập đoàn, tổng công ty nhà nước, các doanh nghiệp ở cả Trung ương và địa phương, doanh nghiệp nhà nước với doanh nghiệp tư nhân với tinh thần “chia sẻ, thấu hiểu, cùng làm, cùng hưởng, cùng thắng và cùng phát triển, cùng có niềm vui, hạnh phúc và niềm tự hào”.

Đồng thời, xây dựng, phát động phong trào thi đua yêu nước sôi nổi, khơi dậy lòng tự hào dân tộc, kịp thời động viên, khen thưởng, tạo không khí hăng say làm việc, tất cả vì lợi ích quốc gia, dân tộc; các cơ quan truyền thông báo chí đã nỗ lực, làm tốt công tác tuyên truyền, khắc họa gương người tốt, việc tốt trên công trường, dự án, vận động người dân, tạo sự đồng thuận, đồng lòng triển khai dự án.

Thủ tướng nêu rõ: Từ thực tế triển khai và tiếp tục tổng kết để rút ra những bài học kinh nghiệm quý báu từ dự án này để áp dụng vào các dự án trọng điểm quốc gia (đường cao tốc, sân bay, bến cảng, đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị...) trong việc kiểm soát, đẩy nhanh tiến độ (từ khâu chuẩn bị đầu tư, nguồn vốn, giải phóng mặt bằng đến khâu triển khai thi công và huy động các nguồn lực tham gia...), rút ngắn tối đa thời gian hoàn thành của dự án nhưng vẫn bảo đảm chất lượng công trình cả về kỹ - mỹ thuật, an toàn, vệ sinh môi trường và không đội vốn.

Thủ tướng yêu cầu EVN, EVNNPT phối hợp với các cơ quan địa phương làm tốt công tác hoàn nguyên, vệ sinh môi trường; tổ chức vận hành dự án đường dây 500 kV mạch 3 cùng cả hệ thống điện quốc gia an toàn, đạt hiệu quả cao nhất. Đồng thời tiếp tục đầu tư phát triển nguồn và hệ thống lưới điện, đảm bảo cung cấp đầy đủ, vững chắc nhu cầu điện cho phát triển kinh tế - xã hội; tích cực tham gia đảm bảo an sinh xã hội, ổn định đời sống nhân dân.

Thủ tướng chỉ đạo các cấp chính quyền 9 tỉnh có dự án đi qua phối hợp với chủ đầu tư tiếp tục quan tâm, chăm lo để ổn định, không ngừng cải thiện, nâng cao đời sống người dân bị ảnh hưởng trong khu vực dự án đi qua theo đúng tinh thần nơi ở mới phải ít nhất bằng và cơ bản phải tốt hơn nơi ở cũ.

Trước mắt là lo sinh kế lâu dài, bền vững cho người dân, chuyển đổi nghề nghiệp phù hợp; kiên quyết không để người dân thiếu chỗ ở, thiếu ăn, thiếu mặc, thiếu đất sản xuất; từng bước đáp ứng tốt hơn về nhu cầu vật chất, tinh thần, an ninh, văn hóa; chăm lo giáo dục, đào tạo tri thức cho lớp trẻ, để tiến tới hội nhập và làm giàu.

Theo Thủ tướng: Tinh thần thần tốc, quyết thắng của dự án đường dây 500 kV mạch 3 đã truyền động lực cho người dân, doanh nghiệp và cả hệ thống chính trị trong triển khai các công trình, dự án quan trọng quốc gia, tiếp tục công cuộc phát triển hạ tầng của đất nước./.

BBT TẠP CHÍ NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM