EVN tìm hướng đi cho điện mặt trời

GS, VS, TSKH. TRẦN ĐÌNH LONG

EVN tiên phong - tạo nền tảng cho ngành năng lượng phát triển

Năng lượng mặt trời (mà cụ thể là điện mặt trời) được xác định có vai trò đặc biệt quan trọng góp phần đảm bảo an ninh năng lượng, chống biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường. Trong khi đó, mặc dù được xác định là quốc gia có nhiều tiềm năng về năng lượng mặt trời nhưng Việt Nam lại hầu như chưa khai thác được đáng kể.

Xuất phát từ thực tế đó, với vai trò là đầu tàu, trụ cột của ngành năng lượng, là đơn vị chủ lực đảm bảo nguồn cung ứng điện cho nền kinh tế, với trách nhiệm xã hội của mình, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã ban hành Nghị quyết về nghiên cứu phát triển điện mặt trời.

Nếu là các dự án điện sinh khối thì công suất sẽ rất khiêm tốn, chi phí đầu tư lớn. Còn điện gió thì theo tính toán, để làm được 1MW điện gió phải cần đến 2 ha mặt bằng và chỉ làm được ở một số khu vực. Đặt tua bin gió thì cũng lo không biết có chạy được không, rồi mưa bão có hỏng không, vv…

Nhưng với điện mặt trời thì khác, để làm được 1MW điện mặt trời chỉ cần 1 ha mặt bằng và có thể làm ở mọi vùng, miền trên cả nước - nhất là việc sử dụng các panel đặt trên mái nhà, chi phi lại thấp khi 1 bộ pin mặt trời nối lưới với công suất 3-4kW chỉ khoảng 80-100 triệu đồng. Và nếu nhà nào cũng đặt thì công suất thu về sẽ rất lớn.

Lợi ích kinh tế mà nó mang lại cũng rất lớn, không chỉ cho ngành điện mà cả các hộ gia đình. Bởi nếu 1 nhà dùng 1 tháng khoảng 300-400kWh thì cũng chỉ mất 6-7 năm là có thể thu hồi được vốn, trong khi mái nhà được phủ pin cũng mát mẻ hơn.

Dự án điện mặt trời tại Khánh Hòa.

Thử thách phát triển ngành năng lượng Việt Nam

Nhận thấy vai trò của mình trong vấn đề đánh thức tiềm năng sử dụng điện mặt trời, EVN đã triển khai thực hiện các dự án. Cụ thể, EVN giao cho Ban quản lý Dự án Thủy điện 6 nghiên cứu triển khai dự án điện mặt trời trên cạn và nổi trên mặt hồ tại công trình Thủy điện Trị An. Phần trên cạn có công suất lắp đặt khoảng 100MW, diện tích đất sử dụng khoảng 120ha, đấu nối vào lưới điện 110kV, hoặc 220kV hiện có trong khu vực. Phần nổi trên mặt hồ dự kiến công suất lắp đặt khoảng 10MW, diện tích sử dụng khoảng 120.000m2 diện tích hồ thủy điện, ưu tiên gần lưới điện phân phối (22kV) hiện có, không ảnh hưởng đến giao thông thủy và các hoạt động kinh tế liên quan (vận hành thủy điện, đánh bắt thủy sản…), không ảnh hưởng đến kết cấu đập.

Ngoài ra, EVN còn giao một số đơn vị phối hợp với Công ty CP Tư vấn Xây dựng điện 4 (PECC4) nghiên cứu bước đầu Dự án điện mặt trời nổi trên hồ Thủy điện Đa Mi (tỉnh Bình Thuận), với công suất dự kiến khoảng 28,8MW; Dự án Nhà máy điện mặt trời nổi tại hồ Thủy điện Đồng Nai 4 (tỉnh Đồng Nai) cùng công suất 28,8MW. Tổng Công ty Điện lực miền Trung (EVNCPC) cũng đề xuất nghiên cứu đầu tư Dự án Trang trại điện mặt trời tại Khánh Hòa. Tổng Công ty Phát điện 1 (EVNGENCO 1) cũng nghiên cứu đề xuất và triển khai lắp đặt các dự án điện mặt trời trên mặt hồ thủy điện do EVNGENCO 1 quản lý tại khu vực miền Trung.

Ông Nguyễn Khắc Sơn - Tổng giám đốc EVNGENCO 1 cho hay: "Việc nghiên cứu phát triển đầu tư xây dựng các dự án điện mặt trời trên mặt hồ thủy điện khu vực miền Trung không chỉ bổ sung nguồn điện, mà còn là một trong những giải pháp tích cực, đảm bảo thực thi chỉ tiêu về giảm phát thải khí nhà kính mà Việt Nam đã cam kết tại Hội nghị COP 21 vừa qua".

Mặc dù các nhà đầu tư đã bắt đầu đẩy mạnh nghiên cứu xây dựng dự án điện mặt trời tại Việt Nam, nhưng theo tìm hiểu, hầu hết các dự án vẫn còn nằm trên giấy. Bên cạnh đó, trình tự, thủ tục xin cấp phép xây dựng, bổ sung dự án điện mặt trời vào quy hoạch điện lực của quốc gia và từng địa phương còn rườm rà. Và đây chính là những rào cản đòi hỏi các cơ quan quản lý, các cấp chính quyền vào cuộc tháo gỡ trong thời gian tới để điện mặt trời có thể phát triển, đạt mục tiêu đề ra.

Dữ liệu bức xạ mặt trời Việt Nam sẽ được cấp miễn phí
Mục tiêu của VN đến năm 2020 đạt 1.000MW điện mặt trời là khả thi