Than Mạo Khê: Hành trình 65 năm khôi phục và phát triển

Than Mạo Khê áp dụng công nghệ nâng cao chất lượng than
Người thợ lò tiêu biểu của Than Mạo Khê

Mỏ Mạo Khê được khai thác từ thời vua Minh Mạng, thuộc triều Nguyễn từ năm 1840, bắt đầu khai thác sơ khai bởi những người nước ngoài mà ông chủ là một người Pháp. Mỏ có vị trí thuận lợi sát đường QL18A và sông Đà Bạch - một nhánh của sông Kinh Thầy. Công nhân mỏ chủ yếu là người địa phương và các tỉnh lân cận đã đến và lập nghiệp tại đây. Nơi đây cũng là cái nôi của cách mạng Vùng mỏ, là nơi hoạt động của nhiều nhà lãnh đạo cách mạng Việt Nam như: Nguyễn Văn Cừ, Nguyễn Đức Cảnh, Hoàng Quốc Việt…

Năm 1972, Bộ Năng lượng có Quyết định thành lập công trường Xây lắp 4 (là mỏ than Tràng Bạch sau này) và Ban kiến thiết Mạo Khê (còn được gọi là Ban A) với nòng cốt là những cán bộ của mỏ than Mạo Khê. Nhiệm vụ trọng tâm là đào lò xây dựng cơ bản cho Mỏ than Mạo Khê, mà tiêu biểu là cặp giếng nghiêng từ mức +17 xuống mức -150 và tiếp đó là các công trường Đoàn kết mức +30, khu Tràng Khê 1, Tràng Khê 2, mở ra nhiều diện sản suất mới cho Mỏ than Mạo Khê từ những năm 1980 cho đến hôm nay.

Trải qua thời gian và năm tháng công trường xây lắp 4, Ban quản lý kiến thiết là những người công nhân, cán bộ đi trước mở đường đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ cấp trên giao cho, góp phần quan trọng cho sự tồn tại và phát triển đối với Công ty than Mạo Khê hôm nay.

65 năm qua Công ty than Mạo Khê đã ghi dấu bước chân của hơn 2,3 vạn lượt thợ mỏ. Trải qua muôn ngàn khó khăn, thử thách, vượt lên tất cả các thế hệ thợ mỏ Mạo Khê đã kế thừa và phát huy tinh thần “tự lực tự cường” và truyền thống “kỷ luật và đồng tâm” của giai cấp công nhân vùng mỏ anh dũng trong chiến đấu, cần cù sáng tạo trong lao động sản xuất, đoàn kết đồng lòng phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng và cấp trên giao cho.

65 năm qua, Công ty đã khai thác trên 60 triệu tấn than, đào mới trên 700 km đường lò, sản lượng bình quân trong những năm gần đây đã đạt gần 2 triệu tấn/năm, vượt công suất thiết kế trên 20%. Đóng góp quan trọng cùng Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam hoàn thành nhiệm vụ mà Nhà nước giao cho đó là đảm bảo cung cấp than cho an ninh năng lượng quốc gia. 

Trong những năm gần đây, Công ty đặc biệt quan tâm chăm lo, cải thiện nâng cao mọi mặt về đời sống vật chất, tinh thần cho người thợ mỏ. Cảnh quan của Công ty luôn được chỉnh trang xanh, sạch, đẹp. Diện mạo của Công ty không ngừng thay da đổi thịt qua thời gian và năm tháng. An ninh chính trị, trật tự an toàn của khu mỏ được giữ vững. Thương hiệu và uy tín của Công ty than Mạo Khê ngày càng được nâng cao trong và ngoài ngành than.

Bên cạnh đó, Công ty đã và đang tiếp tục thực hiện các chương trình, dự án lớn đó là: tập trung triển khai dự án khai thác hầm lò mức -400 với trữ lượng công nghiệp trên 60 triệu tấn, công suất 2 triệu tấn/năm với thời gian dự kiến khai thác trên 30 năm; Đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng công nghệ chống neo ở các đường lò đá, góp phần giảm chi phí sản xuất, giảm tiêu hao sức lao động của người công nhân; Xây dựng và chỉ đạo quyết liệt chương trình Mỏ sạch, tạo bước chuyển biến đột phá tích cực từ trong tư tưởng đến hành động của CBCNV ngày càng tốt hơn; Đồng thời chăm lo tốt nhất trong điều kiện có thể cho người lao động bằng các công trình như: công trình “Ăn, ở, vui chơi giải trí khu tập thể Vĩnh Xuân với tổng giá trị đầu tư trên 187 tỷ đồng”; công trình “Hệ thống tự động hóa điều khiển tập trung các tuyến băng tải vận chuyển than dưới hầm lò và trên mặt bằng” với trị giá 14,2 tỷ đồng, nhằm tối ưu hóa số đơn vị quản lý vận hành; “Hệ thống rửa mũi cho người lao động, làm việc trong hầm lò” với tổng giá trị gần 900 triệu đồng nhằm đảm bảo sức khỏe cho thợ lò, hạn chế nguy cơ gây bệnh phổi trong môi trường làm việc độc hại. 

Đặc biệt nhân kỷ niệm 65 năm ngày khôi phục phát triển, Công ty đã cắt băng gắn biển công trình “Công viên mỏ Mạo Khê”. Công viên mỏ Mạo Khê được xây dựng và đưa vào sử dụng từ năm 1994 đến nay đã có nhiều hạng mục xuống cấp ảnh hưởng đến cảnh quan. Do đó, Công ty đã triển khai cải tạo nâng cấp công viên tạo nên một không gian công viên mở phù hợp với sự phát triển của xã hội. Công viên được cải tạo với tổng diện tích 3,3 ha, tổng giá trị công trình 14,4 tỷ đồng. Công viên mỏ Mạo Khê nhận được sự hưởng ứng, ủng hộ của đông đảo cán bộ công nhân viên Công ty và nhân dân trong khu vực, tạo dư luận xã hội có tính đồng thuận cao mang tính tích cực.

Từ chăm lo nơi ăn, chốn ở cho công nhân lao động đảm bảo tốt nhất, Công ty còn bố trí xe ô tô đưa đón công nhân đi làm, xe soong loan vận chuyển đưa đón công nhân trong lò, cải tiến tối đa việc vận chuyển vật tư, vật liệu cho phù hợp với từng đường lò; sắp xếp bố trí cho công nhân tự lấy quần áo bảo hộ, đèn lò, mũ, ủng… phục vụ công nhân lò tại “Khu nghỉ dưỡng thợ lò sau ca”; tổ chức bữa ăn tự chọn ở tất cả các nhà ăn, cải tiến để phục vụ phù hợp uống chè giải khát cho thợ lò sau giờ làm việc ở tại cửa lò, cấp nước uống cho công nhân tại các đường lò các mức -80, -150, hiện nay đã cấp nước uống đến mức -230; Xây dựng quy chế khen thưởng ngày công an toàn, tháng an toàn và chương trình 5S, xây dựng quy chế khuyến khích tiền lương cho công nhân có ngày công cao.

Công ty đã tổ chức cho công nhân thợ lò tiêu biểu đi thăm quan du lịch trong nước và nước ngoài, tổ chức cho công nhân đi điều dưỡng chữa bệnh nghề nghiệp; tổ chức gặp mặt tuyên dương thợ lò tiêu biểu; gặp gỡ tìm hiểu, giúp đỡ công nhân nghỉ vô lý do, vô kỷ luật để trở thành người công nhân tốt; hỗ trợ xây nhà cho gia đình công nhân có hoàn cảnh khó khăn ; sắp xếp bố trí công việc phù hợp cho các cháu là con công nhân hy sinh vì sự nghiệp sản xuất than của công ty..... Các hoạt động trên đã nhận được sự ủng hộ, đánh giá cao của người lao động, và tạo được niềm tin, sự gắn của người lao động đối với Công ty.

Với cố gắng nỗ lực của tập thể cán bộ công nhân Công ty than Mạo Khê trong chiến đấu, lao động sản xuất Công ty đã được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang, 01 tập thể, 03 cá nhân được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lao động. Hơn 100 cá nhân, tập thể được tặng Huân chương lao động các loại. Hơn 200 tập thể, cá nhân được tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ. Nhiều tập thể, cá nhân được tặng bằng khen của Bộ công thương, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam và hàng ngàn tập thể, cá nhân đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua.

Năm 2019, Công ty được Tập đoàn giao sản xuất 1,88 triệu tấn than nguyên khai, trong đó hầm lò là 1,63 triệu tấn và than lộ thiên là 250 nghìn tấn, đào 20.405 mét đường lò, bóc 2,14 triệu m3 đất đá, doanh thu trên 2.200 tỷ đồng, tiền lương bình quân trên 13,2 triêu đồng/người/tháng.

Qua 10 tháng đầu năm Công ty đã thực hiện: than nguyên khai 1.591.000 tấn, tiêu thụ trên 1,4 triệu tấn than các loại, mét lò đào 15.644m, thu nhập bình quân 13,5 triệu đồng/người/tháng. Đồng thời, Công ty đã triển khai nhiều công trình, dự án quan trọng phục vụ cho sản xuất như: Lắp đặt lò chợ giá khung ZHF-1622/16-24 tại một số đơn vị thay thế lò chợ chống bằng cột thủy lực đơn DZ - 22; Thiết kế lắp đặt hệ thống monoray vận chuyển vật tư, vật liệu tại diện V9 TBII tầng -150/-80 PX KT10, V1CB tầng +16/+50 PX KT9; Áp dụng neo chống giữ đường lò dọc vỉa đá vỉa 9 Đông mức -80 và nghiên cứu áp dụng chống giữ bằng tổ hợp tại các đường lò có đất đá mềm yếu; Thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng than nguyên khai như: thiết kế lắp đặt sàng song tại các đầu rót than trong lò để tách loại đá to ngay tại diện sản xuất, lập biểu đồ chu kỳ khấu tách các vị trí lò chợ có chất lượng xấu để tách riêng than xấu giúp tiết giảm chi phí, nâng cao chất lượng than; Lắp đặt hệ thống tuyên truyền bằng hình ảnh; Tiếp tục thực hiện đề án tái cơ cấu lao động của TKV theo đúng kế hoạch...

Nhân kỷ niệm 65 năm khôi phục và phát triển, Công ty than Mạo Khê vinh dự được đón nhận Huân chương lao động Hạng Ba. Phần thưởng cao quý đó đã ghi nhận nhưng cố gắng, phấn đấu không mệt mỏi của cán bộ công nhân, người lao động Công ty đã đạt được trong những năm vừa qua. Góp phần vào sự phát triển ổn định, bền vững của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam và tỉnh Quảng Ninh. 

Chặng đường 65 năm khôi phục và phát triển Công ty than Mạo Khê, chúng ta thấy rõ hơn những khó khăn thử thách đã trải qua để có quyền tự hào về những thành tựu đã đạt được hôm nay. Đó là truyền thống cách mạng kiên cường, là tinh thần kỷ luật và đồng tâm của biết bao thế hệ thợ mỏ Mạo Khê đã cống hiến sức lực, trí tuệ của mình cho sự phát triển của Công ty than Mạo Khê trong thời kỳ mới./.

NGỌC THỦY