Quảng Ninh đề nghị cải cách thủ tục cấp phép khai thác than

Giải pháp nào để hiện đại hóa khai thác than lộ thiên? [Kỳ 1]
Giải pháp nào để hiện đại hóa khai thác than lộ thiên? [Kỳ 2]

Theo báo cáo của Tập đoàn CN Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) và Tổng công ty Đông Bắc, tình hình sản xuất, kinh doanh than trong 10 tháng năm 2017 của hai đơn vị này gặp nhiều khó khăn. 

Cụ thể, TKV đã sản xuất được 29,3 triệu tấn than nguyên khai, bằng 81,5% kế hoạch năm; sản lượng than tiêu thụ đạt 26,9 triệu tấn, bằng 74,7% kế hoạch năm; doanh thu đạt 87.543 tỷ đồng, bằng 82% kế hoạch năm. Tổng công ty Đông Bắc đã sản xuất được 4,3 triệu tấn than nguyên khai, bằng 86% kế hoạch năm; sản lượng than tiêu thụ đạt 5,6 triệu tấn, bằng 86% kế hoạch năm; doanh thu đạt 9.486 tỷ đồng, bằng 83,9% kế hoạch năm. Dự kiến cả năm 2017, TKV tiêu thụ 33,5 triệu tấn, giảm 2,5 triệu tấn so với kế hoạch đầu năm. Tổng công ty Đông Bắc dự kiến tiêu thụ cả năm 2017 đạt 6,3 triệu tấn, bằng 97% kế hoạch năm.

Từ đầu năm 2017, chính sách của Nhà nước đối với ngành Than có sự thay đổi. Chính phủ cho phép các nhà máy nhiệt điện chạy than chủ động trong việc lựa chọn nhà cung cấp. Theo đó, chủ đầu tư nhà máy nhiệt điện than chịu trách nhiệm thu xếp nguồn than để cung cấp cho nhà máy theo quy định.

Như vậy, TKV chỉ đóng vai trò là một trong những kênh cung ứng than cho các nhà máy nhiệt điện. Việc cung cấp than của TKV được thực hiện trên cơ sở hợp đồng mua bán hàng năm, hoặc hợp đồng mua bán dài hạn đã được ký kết giữa TKV và các nhà máy nhiệt điện.

Một khó khăn do khách quan là diễn biến thời tiết, đặc biệt là quý III/2017 rất phức tạp, mưa bão xảy ra trên diện rộng, gây ảnh hưởng đến việc tiêu thụ than. Các nhà máy điện chạy than huy động công suất thấp do EVN huy động tối đa thủy điện và nhiệt điện khí.

Mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn, song TKV và Tổng công ty Đông Bắc luôn duy trì được các mục tiêu tăng trưởng. Việc làm, thu nhập của gần 140.000 cán bộ, chiến sỹ, công nhân ngành than được duy trì ổn định. Công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động khai thác, vận chuyển, kinh doanh than trên địa bàn tỉnh luôn được chỉ đạo sát sao. Các lực lượng chức năng thường xuyên kiểm tra, kiểm soát, nắm chắc tình hình.

Đồng thời, các sở, ngành và địa phương ở Quảng Ninh đẩy mạnh tuyên truyền, quán triệt, nâng cao nhận thức của người dân để tham gia giám sát, phát hiện, tố giác các hoạt động khai thác than trái phép. Nhờ đó, từ đầu năm đến nay, việc khai thác, vận chuyển, tiêu thụ than trái phép trên địa bàn đã được kiểm soát chặt chẽ; không còn hiện tượng khai thác, vận chuyển, tiêu thụ than trái phép; không còn các cảng, bến than hoạt động trái phép.

Tại cuộc họp, ông Nguyễn Đức Long - Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh nhấn mạnh, ngành Than vẫn là ngành kinh tế quan trọng, đóng góp gần 50% thu ngân sách nội địa, có vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Tỉnh Quảng Ninh luôn luôn đồng hành, chia sẻ, sát cánh với ngành Than nhằm tháo gỡ khó khăn cho ngành trong hoạt động sản xuất, tiêu thụ, thực hiện các dự án… Định kỳ hàng quý, lãnh đạo tỉnh đã làm việc với TKV và Tổng công ty Đông Bắc nhằm nắm bắt tình hình sản xuất, làm rõ những thuận lợi, tháo gỡ kịp thời các khó khăn.

Để đảm bảo cho sự phát triển ổn định của ngành Than, Chủ tịch tỉnh Quảng Ninh đề nghị Bộ Công Thương thống nhất chỉ đạo TKV và Tổng công ty Đông Bắc tiến hành thăm dò, đánh giá trữ lượng than. Trong đó, cần đẩy nhanh các dự án trên cơ sở điều chỉnh quy hoạch phát triển ngành Than đến năm 2020, có xét triển vọng đến năm 2030.

Để giải quyết vấn đề than tồn kho hiện nay, Chủ tịch tỉnh Quảng Ninh đề nghị Bộ Công Thương kiến nghị với Chính phủ xây dựng cơ chế điều hành giá than theo thị trường gắn với đảm bảo an ninh năng lượng, điều hành xuất khẩu than theo chương trình dài hạn đối với các chủng loại than trong nước không dùng, hoặc tiêu thụ không hết và cải cách thủ tục cấp phép khai thác. Đồng thời đề nghị tiến hành đánh giá lại việc thực hiện Chỉ thị 21 về tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh than - nhất là quản lý tại khu vực giáp ranh, đầu nguồn, cuối nguồn. Ban hành các chính sách hỗ trợ xây dựng nhà ở cho công nhân; tăng cường phối hợp với tỉnh trong việc ổn định xã hội sau khi tái cơ cấu. Quan tâm, xem xét để đẩy nhanh việc triển khai giai đoạn 1 dự án Nhà máy Nhiệt điện Texhong Hải Hà, chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam lắp đặt trạm 220kV đảm bảo cấp điện cho Khu công nghiệp Đông Mai (TX. Quảng Yên).

Đặck biệt, đề nghị TKV và Tổng công ty Đông Bắc thực hiện mở cửa mỏ, đóng cửa mỏ, phục hồi các mỏ trên cơ sở phát triển bền vững gắn với thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương.

Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng cho biết, trên thế giới, than cung cấp cho sản xuất điện chiếm 60 - 80%. Ở nước ta trên 80% sản lượng than trong nước cung cấp cho điện. Xu hướng tỷ trọng sản xuất năng lượng tái tạo, như gió, mặt trời… ngày càng gia tăng. Mặt khác, do quan ngại ảnh hưởng về môi trường nên nhiều nước thay đổi mạnh về chính sách phát triển năng lượng. Tuy nhiên, đối với châu Á và các nước khu vực ASEAN, xu hướng phát triển nhiệt điện than vẫn tồn tại, bên cạnh nhà máy điện khí và khai thác tối ưu tiềm năng thủy điện và năng lượng tái tạo.

Kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng đánh giá cao tỉnh Quảng Ninh trong việc đồng hành, hỗ trợ, tạo điều kiện cho ngành Than phát triển và ghi nhận sự nỗ lực của TKV và Tổng công ty Đông Bắc trong sản xuất, kinh doanh, đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, đảm bảo an sinh xã hội và góp phần đảm bảo chỉ tiêu tăng GDP của Chính phủ.

Về định hướng phát triển ngành Than, Thứ trưởng Bộ Công Thương khẳng định, sản xuất than hiện chủ yếu cung ứng cho nhiệt điện, trong những năm tới, nhu cầu sử dụng than vẫn tăng. Tuy nhiên, xu thế sử dụng năng lượng tái tạo sẽ ngày càng phát triển, đòi hỏi ngành Than phải có chiến lược phát triển bền vững, đẩy mạnh tái cơ cấu mạnh mẽ, thực hiện tăng năng suất, giảm giá thành, đảm bảo an toàn trong sản xuất...

Đối với các kiến nghị của tỉnh và ngành Than, thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ bàn, lấy ý kiến, báo cáo với Chính phủ về cơ chế xuất khẩu cũng như cấp phép, thăm dò khai thác nhằm xây dựng thị trường than ổn định. Chỉ đạo việc tái cơ cấu ngành Than gắn liền với nâng cao năng suất lao động, tích cực phối hợp với địa phương tìm kiếm thị trường, đảm bảo an sinh xã hội.

TẠP CHÍ NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM