Tình hình thực hiện các dự án điện theo hình thức BOT ở Việt Nam

Bộ trưởng Công Thương trả lời phỏng vấn chuyên gia ‘Năng lượng Việt Nam’

Cụ thể, 4 dự án đã vào vận hành thương mại (Phú Mỹ 2.2, Phú Mỹ 3, Mông Dương 2 và Vĩnh Tân 1); 4 dự án đang triển khai xây dựng (Hải Dương, Duyên Hải 2, Nghi Sơn 2 và Vân Phong 1); 4 dự án đang hoàn thiện bộ Hợp đồng BOT để chuẩn bị ký chính thức (Vũng Áng 2, Nam Định 1, Vĩnh Tân 3 và Sông Hậu 2); 2 dự án đang triển khai đàm phán (Quảng Trị và Dung Quất 2) và 5 dự án đang triển khai ở giai đoạn đầu, chưa đàm phán (Long Phú 2, Vũng Áng 3, Sơn Mỹ 1, Sơn Mỹ 2 và Quỳnh Lập 2).

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo Quốc gia về Phát triển Điện lực, tình hình thực hiện các dự án đang được xây dựng và đang hoàn thiện bộ Hợp đồng BOT, gồm 8 dự án sau:

1/ Dự án Nhiệt điện Hải Dương, theo cam kết trong Hợp đồng BOT, Tổ máy 1 sẽ vận hành thương mại vào ngày 1 tháng 12 năm 2020, Tổ máy 2 sẽ vận hành thương mại vào ngày 1 tháng 6 năm 2021.

Đến nay, tiến độ tổng thể của dự án đạt khoảng 75%. Tổng vốn huy động đạt được 1,206 tỷ USD (trong đó, vốn vay ngân hàng là 877,5 triệu USD, vốn góp là 328,5 triệu USD).

Tuy nhiên, dự án này hiện vẫn còn một số vấn đề đang tồn tại cần giải quyết. Trong đó vướng mắc lớn nhất là Giấy phép xây dựng Bãi thải xỉ (thứ nhất).

Về vướng mắc này, trong thời gian qua, Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) đã hướng dẫn Công ty BOT phương án giải quyết. Nhưng do đây là vấn đề thuộc trách nhiệm của UBND tỉnh Hải Dương trong khi tiến độ của Dự án đang rất gấp nên Công ty BOT cần khẩn trương có văn bản gửi UBND tỉnh Hải Dương đề nghị hỗ trợ và báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, giải quyết.

2/ Dự án Nhiệt điện Duyên Hải 2, theo cam kết trong Hợp đồng BOT, Tổ máy 1 sẽ vận hành thương mại vào tháng 6 năm 2021, Tổ máy 2 sẽ vận hành thương mại vào tháng 9 năm 2021.

Đến nay, tiến độ tổng thể của dự án đạt được khoảng 58,71%. Dự án đã giải ngân được 830,2 triệu USD (trong đó, vốn góp là 190,2 triệu USD, vốn vay là 640 triệu USD).

3/ Dự án Nhiệt điện Nghi Sơn 2, theo cam kết trong Hợp đồng BOT, dự án sẽ vận hành thương mại Tổ máy 1 vào ngày 1 tháng 2 năm 2022, vận hành thương mại Tổ máy 2 vào ngày 1 tháng 8 năm 2022.

Đến nay, tiến độ tổng thể của dự án đạt được khoảng 52,35%. Lũy kế vốn đầu tư thực hiện từ khi khởi công xây dựng đến nay là 710,6 triệu USD (trong đó, 5 triệu USD từ vốn điều lệ).

Tuy nhiên, dự án này hiện đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc về mặt bằng xây dựng, kế hoạch mở rộng kênh xả nước làm mát, cảng container, chính sách thuế, cũng như việc chuyển nhượng một phần vốn điều lệ của Marubeni trong Công ty BOT cho Tohoku Investment Company B. V (bên nhận chuyển nhượng).

4/ Dự án Nhiệt điện Vân Phong 1, dự kiến vận hành thương mại Tổ máy 1 vào tháng 11 năm 2023, vận hành thương mại Tổ máy 2 vào tháng 3 năm 2024.

Dự án này được khởi công xây dựng ngày 5 tháng 11 năm 2019. Đến nay, 328,5 triệu USD vốn vay đã được bên cho vay giải ngân và 117,17 triệu USD vốn chủ sở hữu đã được chuyển vào tài khoản vốn đầu tư trực tiếp bằng ngoại tệ.

5/ Dự án Nhiệt điện Nam Định 1, dự kiến vận hành thương mại Tổ máy 1 vào Quý I năm 2025, vận hành thương mại Tổ máy 2 vào Quý III năm 2025.

Với dự án này, bộ Hợp đồng BOT được ký chính thức Quý III năm 2019 và dự kiến đóng tài chính vào Quý IV năm 2020.

Vấn đề tồn tại của dự án Nam Định 1 là nguồn than và đường dây đấu nối từ nhà máy vào hệ thống điện quốc gia. 

6/ Dự án Nhiệt điện Vũng Áng 2, dự kiến vận hành thương mại Tổ máy 1 vào Quý III năm 2024, vận hành thương mại Tổ máy 2 vào Quý I năm 2025.

Đến nay, nội dung Hợp đồng BOT và GGU của dự án này đã được hoàn thiện và ký tắt. Chủ đầu tư đang làm việc lần cuối với bên cho vay trước khi tiến hành ký chính thức. Theo dự kiến, trong Quý I năm 2021 sẽ đóng góp tài chính.

7/ Dự án Nhiệt điện Vĩnh Tân 3, dự kiến vận hành thương mại Tổ máy 1 vào Quý II năm 2024, vận hành thương mại Tổ máy 2 vào Quý IV năm 2024, vận hành thương mại Tổ máy 3 vào Quý II năm 2025.

Với dự án này, ngày 31 tháng 10 năm 2019, Bộ Công Thương đã có Văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ đề nghị thông qua phương án giải quyết "cơ chế bảo lãnh chuyển đổi ngoại tệ" và "giới hạn trần đối với các khoản vay" trong công thức thanh toán chấm dứt sớm, giao Bộ Công Thương hoàn thiện nội dung Hợp đồng BOT và GGU (bao gồm cả cơ chế ngoại tệ), cũng như cho phép ký chính thức bộ Hợp đồng BOT của dự án. 

Hiện nay, Bộ Công Thương đang phối hợp với chủ đầu tư hoàn thiện nội dung cơ chế ngoại tệ và giới hạn trần đối với các khoản vay để gửi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Tài chính có ý kiến, làm cơ sở hoàn thiện, ký chính thức bộ Hợp đồng BOT.

8/ Dự án Nhiệt điện Sông Hậu 2, dự kiến vận hành thương mại Tổ máy 1 vào Quý II năm 2025, vận hành thương mại Tổ máy 2 vào Quý IV năm 2025.

Hiện các bên liên quan đang đàm phán Hợp đồng BOT và Bảo lãnh Chính phủ (GGU). Tuy nhiên, dự án này hiện đang gặp khó khăn về cơ chế ngoại tệ và thỏa thuận chia sẻ cơ sở hạ tầng (dùng chung) giữa chủ đầu tư và PVN./.

TẠP CHÍ NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM