Công ty Tuyển than Hòn Gai - 65 năm viết nên bản hùng ca thầm lặng

Tuyển than Hòn Gai đảm bảo sản xuất gắn với bảo vệ môi trường Là đơn vị có nhiệm vụ vận chuyển, sàng tuyển, chế biến, tiêu thụ than trên địa bàn thành phố Hạ Long, trong quá trình sản xuất, Công ty Tuyển than Hòn Gai - Vinacomin luôn chú trọng thực hiện tốt công tác môi trường, đảm bảo sản xuất gắn với bảo vệ môi trường, phát triển bền vững.

Phân xưởng Kho cảng Làng Khánh 2 trong hành trình phát triển của Tuyển than Hòn Gai Hướng tới kỷ niệm 65 năm thành lập Công ty Tuyển than Hòn Gai - Vinacomin (20/8/1960-20/8/2025), trong không khí thi đua lao động sản xuất cùng ngành than - nơi mỗi công đoạn sản xuất đều đòi hỏi sự chính xác và bền bỉ, có một “mắt xích” tuy thầm lặng, nhưng giữ vai trò vô cùng quan trọng - đó là Phân xưởng Kho cảng Làng Khánh 2 - Công ty Tuyển than Hòn Gai. Không chỉ là nơi rót những tấn than thành phẩm cuối cùng xuống các đoàn phương tiện thủy, Phân xưởng còn là điểm khởi đầu cho hành trình đưa sản phẩm tới tay khách hàng, góp phần xây dựng thương hiệu và khẳng định uy tín của doanh nghiệp trong suốt hành trình 65 năm phát triển.

Khởi nguồn từ gian khó, tôi luyện trong lửa đạn:

Ra đời giữa những năm tháng miền Bắc bước vào công cuộc xây dựng Chủ nghĩa xã hội, Xí nghiệp Bến Hòn Gai tiền thân của Công ty Tuyển than Hòn Gai - Vinacomin ngày nay, vừa phải khôi phục lại hệ thống máy móc bị tàn phá bởi chiến tranh, vừa gồng mình trước những trận bom tàn khốc của đế quốc Mỹ.

Công nhân Xí nghiệp bến Hòn Gai khôi phục lại mặt bằng sản xuất sau trận bom (năm 1972).

Trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ, nơi đây không chỉ là một cơ sở sản xuất mà còn là một “căn cứ chiến đấu”. Những người thợ bến Hòn Gai vừa lao động, vừa cầm súng bảo vệ nhà máy. Đại đội pháo cao xạ 37 ly - Đại đội Đặng Bá Hát, đã trở thành biểu tượng sống động của tinh thần “tay búa - tay súng”, góp phần vào thắng lợi chung của dân tộc. Với những cống hiến ấy, năm 1973, Xí nghiệp được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, một niềm vinh dự lớn lao khắc ghi trong lịch sử ngành Than.

Gian nan thời bình - Vững vàng trước đổi thay:

Sau ngày đất nước thống nhất, những tưởng khó khăn sẽ lùi xa, nhưng Công ty lại bước vào một thử thách mới: Khủng hoảng kinh tế, cơ chế thị trường non trẻ, hệ thống sản xuất lạc hậu. Trong bối cảnh ấy, đội ngũ cán bộ, công nhân viên không lùi bước. Họ miệt mài sáng tạo, cải tiến kỹ thuật, khơi dậy phong trào phát huy sáng kiến, hợp lý hóa sản xuất. Kết quả là sản lượng than qua sàng luôn đạt và vượt kế hoạch, đóng góp lớn vào sự phục hồi và tăng trưởng của ngành than những năm đầu đổi mới.

Thủ tướng Võ Văn Kiệt về thăm Nhà máy Tuyển than Nam Cầu Trắng đang trong thời kỳ xây dựng (tháng 7/1995).

Dự án xây dựng Nhà máy Tuyển than Nam Cầu Trắng (NCT) giai đoạn 1992-1997 chính là dấu son tiếp theo: Biến vùng sú vẹt lầy lội thành nhà máy hiện đại, vận hành hiệu quả với công nghệ sàng tuyển tiên tiến của Úc. Những năm đầu vận hành, dù gặp vô vàn khó khăn, cán bộ công nhân vẫn tự mình cải tiến, vận hành trơn tru và đạt sản lượng hơn 1 triệu tấn than ngay trong năm đầu tiên. Đó không chỉ là một kỳ tích kỹ thuật, mà còn là minh chứng rõ ràng cho trí tuệ, ý chí của người Tuyển than Hòn Gai.

Vượt bão kinh tế, chủ động hiện đại hóa:

Những năm đầu thế kỷ XXI, khi ngành Than bước vào thời kỳ hội nhập sâu rộng, Công ty Tuyển than Hòn Gai đã mạnh dạn đầu tư đổi mới toàn diện từ công nghệ đến tổ chức sản xuất. Cầu trục Póoc tích số 7, 8; các hệ thống khởi động mềm; dây chuyền vận tải bằng toa xe 30 tấn; hệ thống xử lý bụi tự động… được đồng loạt đưa vào sử dụng. Nhờ đó, nhà máy vận hành ổn định, sản lượng tiêu thụ thường xuyên vượt mức 11 triệu tấn/năm - chiếm trên 22% sản lượng tiêu thụ toàn Tập đoàn.

Trung tâm chế biến than vùng Hòn Gai với hệ thống băng tải khép kín hiện đại thân thiện với môi trường.

Năm 2019, với trách nhiệm bảo vệ di sản Vịnh Hạ Long, Công ty đã di dời toàn bộ hệ thống sản xuất tại Nhà máy Tuyển than NCT ra khỏi khu vực nội đô, xây dựng Trung tâm Chế biến và Kho than tập trung vùng Hòn Gai tại Hà Khánh, công trình tiêu biểu về công nghệ sạch, tự động hóa, băng tải khép kín và quản lý tập trung bằng camera, góp phần kiến tạo hình ảnh ngành than “xanh - hiện đại - thân thiện môi trường”.

Tập thể đoàn kết - Sức mạnh thành công:

Đằng sau những con số ấn tượng ấy là mồ hôi, nước mắt và sự hy sinh thầm lặng của hàng ngàn cán bộ, công nhân viên. Từ những kỹ sư vận hành dây chuyền tự động, đến những người công nhân bốc rót nơi Cảng Làng Khánh ngày đêm ròng rã; từ người thợ sàng tuyển giữa mùa bão lũ, đến người cán bộ âm thầm lo từng mét khối kho bãi chứa than, từng khẩu phần ăn cho người lao động, tất cả đã làm nên một tập thể gắn kết, tận tâm và sáng tạo.

Không chỉ đóng góp cho sản xuất, Công ty còn tiên phong trong bảo vệ môi trường, chăm lo đời sống người lao động, tổ chức Công đoàn, Đoàn thanh niên phát triển mạnh mẽ, vững vàng như cánh tay nối dài của Đảng bộ Công ty, một tổ chức Đảng tiêu biểu với hơn 500 đảng viên, mỗi năm kết nạp hàng chục đảng viên mới, đảm bảo sự lãnh đạo toàn diện cho doanh nghiệp trong mọi hoàn cảnh.

65 năm - Một chặng đường, một di sản, một khát vọng:

Từ 900.000 tấn tiêu thụ năm 1960 đến trên 11 triệu tấn năm 2025, từ những máy móc cũ kỹ đến dây chuyền tự động hiện đại, từ căn xưởng trống trải đến hệ thống kho cảng và nhà máy khép kín, tất cả đều có dấu ấn của những con người Tuyển than Hòn Gai - Vinacomin. Đó là thành quả của cả một thế hệ đi trước đã dốc sức gây dựng, một thế hệ hôm nay đang kiên cường tiếp nối và một thế hệ mai sau sẵn sàng bứt phá vươn xa.

Chặng đường phía trước sẽ còn nhiều thách thức, biến đổi khí hậu, sản xuất ngày càng khó khăn, yêu cầu chuyển đổi số ngày một cấp bách. Nhưng chính trong thách thức, Công ty Tuyển than Hòn Gai - Vinacomin lại càng khẳng định bản lĩnh. Tập thể cán bộ công nhân Công ty nguyện tiếp tục giữ vững truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm”, phấn đấu trở thành một trong những đơn vị tiên phong về công nghệ, hiệu quả sản xuất, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững của ngành than.

Bởi mỗi dòng than từ dây chuyền sản xuất của Công ty Tuyển than Hòn Gai - Vinacomin không chỉ là nguồn năng lượng cho đất nước, mà còn là kết tinh của lòng yêu nghề, tinh thần tận hiến và niềm tự hào không thể đong đếm của những người thợ mỏ chân chính./.

BÙI HUY HOÀNG