Tìm kiếm

Nhằm cải thiện nguồn nước tại các hồ chứa thủy điện trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn đảm bảo phục vụ cấp nước cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp năm 2020, Sở NN-PTNT Quảng Nam vừa ban hành văn bản về việc vận hành tích nước cuối mùa lũ năm 2019. Trước đó, UBND TP Đà Nẵng cũng có văn bản đề nghị nhà máy thủy điện A Vương và Sông Bung 4 từ nay đến hết mùa lũ 2019 (ngày 15/12) hạn chế đến mức tối đa việc phát điện, ưu tiên tích nước trên hồ về mực nước dâng bình thường để đảm bảo an ninh nguồn nước vùng hạ du lưu năm 2020. 

Thời tiết ở Việt Nam những năm gần đây ngày càng bất thường. Hạn hán, ngập lụt, bão, lũ diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào sản xuất nông nghiệp của nước ta - quốc gia được xem là bị ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu. Theo dự báo, đến năm 2050, nhiệt độ trung bình dự kiến ​​tăng thêm 1-2 độ C có thể dẫn đến tỷ lệ hạn hán cao hơn với cường độ lớn hơn dẫn đến mực nước biển dâng cao dọc theo các vùng ven biển. Người dân sẽ ngày càng điêu đứng với hạn mặn, thiếu nguồn nước ngọt nghiêm trọng cho đời sống và sản xuất. Vậy, thủy điện sẽ phải làm gì trước những diễn biến bất lợi của biến đổi khí hậu?

JinkoSolar Holding Co., Ltd. (NYSE: JKS), một trong những nhà sản xuất tấm pin mặt trời lớn và tiên tiến nhất trên thế giới, cho biết, việc dự án điện mặt trời lớn nhất thế giới, với tổng công suất 1.177 MW, do NYSE góp vốn cùng Công ty Điện lực và Nguồn nước UAE (EWEC) và Công ty Marubeni (Nhật Bản) đã chính thức đưa vào vận hành đúng tiến độ tại Sweihan in Abu Dhabi.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết: Để bảo đảm yêu cầu bổ sung nguồn nước cho hạ du sông Hồng theo đúng lịch điều chỉnh của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, EVN đã tăng cường phát điện các nhà máy thủy điện Hòa Bình, Thác Bà, Tuyên Quang để cấp nước cho đổ ải vụ Đông Xuân.

Lẽ ra công tác quản trị nguồn thủy điện Việt Nam phải được đề cập từ khi thực hiện dự án đầu tiên với tầm vĩ mô của nó. Theo nhiều chuyên gia, chúng ta thiếu cách nhìn tổng quan, hệ thống, kể cả nguồn nước từ các nước láng giềng và khu vực. Trên thực tế, chúng ta chỉ mới xây dựng quy hoạch, dự án từng công trình, rộng hơn một ít là lưu vực một dòng sông. Còn tính tổng thể, hệ thống sông ngòi chưa được đề cập, thiếu những tính toán tối ưu cơ cấu nguồn điện cho từng giai đoạn. Các Nghị quyết, Quyết định của các cơ quan hữu trách cũng chỉ yêu cầu về quản lý thủy điện...

Về sự dụng hiệu quả nguồn nước nói chung và thủy điện nói riêng, ngay từ buổi đầu, Việt Nam chưa xây dựng Chiến lược, Quy hoạch tổng thể quốc gia - nghĩa là chúng ta thiếu những định hướng về công tác quản trị nguồn thủy điện với tính hệ thống. Do đó, những dự án, công trình thủy điện vừa qua tuy có thành tựu nhưng vẫn mang tính đơn lẻ, chưa nhìn thấy hết những tác động tích cực, tiêu cực về tài nguyên, môi trường và xã hội. Đã đến lúc cần tổ chức đánh giá, rà soát nguồn thủy điện còn lại và các nguồn đang sử dụng để xây dựng quyết sách quản trị chủ động, bền vững.

Thực tế cho thấy, hầu hết các dự án thủy điện vừa và nhỏ hiện tại của nước ta đã đóng góp tốt vào kinh tế, xã hội địa phương như: cung cấp điện, thuế VAT, thuế tài nguyên, thuế thu nhập, phí môi trường rừng, sử dụng đa phần CBCNV là người địa phương. Tuy nhiên, hiện vẫn còn đó những tồn tại cần tháo gỡ, đặc biệt là việc vận hành mùa lũ còn nhiều tai tiếng, tranh cãi... Vậy, bằng cách nào để chúng ta có thể dự báo được mưa, đo được mực nước hồ chính xác? Làm sao dự đoán được mực nước hồ sẽ lên, hoặc xuống...? Để từ đó kiểm soát lũ an toàn, điều tiết nguồn nước hiệu quả cho vùng hạ du, cũng như vận hành kinh tế công trình thủy điện.

Nhìn nhận câu chuyện an ninh năng lượng của Trung Quốc dưới lăng kính địa chính trị mới thấy rằng: suốt hơn 2 thập kỷ qua nước này phát triển thủy điện ồ ạt trên thượng nguồn sông Mê Kông (bao gồm cả các dự án đầu tư trên đất Myanmar và Lào) là không nhằm mục tiêu "giải tỏa cơn khát năng lượng" như nhiều người lầm tưởng. Theo Tiến sĩ Yu Xiaogang, nhà sáng lập tổ chức Green Watershed tại Vân Nam, nhu cầu năng lượng tại Tây Nam Trung Quốc đã không còn là vấn đề chính trong chính sách quy hoạch thủy điện của nước này. Bài viết dưới đây của ThS. Nguyễn Minh Quang - Giảng viên Nghiên cứu chính trị - An ninh môi trường (Đại học Cần Thơ) đề cập một số vấn đề nổi bật về mặt an ninh chính trị và quan hệ quốc tế thông qua cách tiếp cận trên quan điểm địa chính trị để phân tích về bối cảnh "cuộc chiến nguồn nước" (water war) đang hình thành trên dòng Mê Kông và những nguy cơ Việt Nam sẽ phải đối mặt khi phải đương đầu với "gọng kìm" Trung Quốc.

Nhìn nhận câu chuyện an ninh năng lượng của Trung Quốc dưới lăng kính địa chính trị mới thấy rằng: suốt hơn 2 thập kỷ qua nước này phát triển thủy điện ồ ạt trên thượng nguồn sông Mê Kông (bao gồm cả các dự án đầu tư trên đất Myanmar và Lào) là không nhằm mục tiêu "giải tỏa cơn khát năng lượng" như nhiều người lầm tưởng. Theo Tiến sĩ Yu Xiaogang, nhà sáng lập tổ chức Green Watershed tại Vân Nam, nhu cầu năng lượng tại Tây Nam Trung Quốc đã không còn là vấn đề chính trong chính sách quy hoạch thủy điện của nước này. Bài viết dưới đây của ThS. Nguyễn Minh Quang - Giảng viên Nghiên cứu chính trị - An ninh môi trường (Đại học Cần Thơ) phân tích một số vấn đề nổi bật về mặt an ninh chính trị và quan hệ quốc tế thông qua cách tiếp cận trên quan điểm địa chính trị để phân tích về bối cảnh "cuộc chiến nguồn nước" (water war) đang hình thành trên dòng Mê Kông và những nguy cơ Việt Nam sẽ phải đối mặt khi phải đương đầu với "gọng kìm" Trung Quốc.

Các công trình thủy điện sau khi hoàn thành đầu tư xây dựng đưa vào hoạt động tại Đắk Lắk đã góp phần tích cực vào việc phát triển kinh tế - xã hội, tăng thu ngân sách cho các địa phương, góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho một bộ phận nhân dân. Đồng thời cũng góp phần cải tạo môi trường, góp phần chủ động bảo đảm nguồn nước phục vụ sản xuất và đời sống trong mùa khô ở vùng hạ lưu, khu vực xung quanh hồ chứa. Tuy nhiên, có một số dự án, công tác quy hoạch, đánh giá tác động môi trường trên thực tế chưa được thực hiện đầy đủ, do vậy, ở một số công trình, khi đưa vào khai thác vận hành đã gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất và đời sống của nhân dân trong khu vực. 

Nguồn nước sông là tài nguyên có hạn và thiết yếu của con người, nhất là người dân sống trên lưu vực sông, nên nguồn nước sông phải được sử dụng tổng hợp đáp ứng tất cả các yêu cầu sử dụng, trong đó có phát điện, phục vụ sinh hoạt, các hoạt động sản xuất công nông nghiệp của người dân để thu được hiệu quả sử dụng tổng hợp cao nhất.

Trong lĩnh vực quy hoạch, khái niệm thiết kế đô thị bền vững (sustainable urban design) không chỉ là đô thị có nhiều màu xanh, nhiều cây xanh, mà còn phải là quy hoạch có địa điểm bền vững; bảo vệ và sử dụng hiệu quả nguồn nước, sử dụng hiệu quả và tiết kiệm năng lượng, tăng cường sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo; tiết kiệm nguồn tài nguyên; bảo tồn đa dạng sinh thái, thân thiện môi trường…

UBND tỉnh Thanh Hóa vừa cho phép Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn được xả nước thải vào nguồn nước từ quá trình làm sạch và vận hành thử nghiệm của Liên hợp lọc hóa dầu Nghi Sơn. Nguồn nước tiếp nhận nước thải là vùng nước biển ven bờ thuộc xã Hải Yến, huyện Tĩnh Gia. Với phương thức xả nước thải bằng phương pháp tự chảy 24h/ngày, đêm, lưu lượng nước thải lớn nhất là 500m3/ngày, đêm và lưu lượng xả nước thải trung bình là 480m3/ngày, đêm.

Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc về việc kết quả lấy nước phục vụ gieo cấy vụ Đông Xuân 2015-2016 khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ.

Hiện tượng El Nino đã diễn ra trên diện rộng dẫn đến thiếu hụt về nguồn nước vận hành các nhà máy thuỷ điện. Tổng lượng nước đang tích trong các hồ lớn chỉ xấp xỉ 6,5 tỷ m3 nước.