Thực hư việc EVN "cố tình hạch toán sai ngàn tỷ" thế nào?

Sự thiếu nghiêm túc của Bộ Tài chính khi xem xét thuế than
 

Thứ nhất: Về khoản chênh lệch cước phí vận chuyển đường ống dẫn khí Phú Mỹ - TP Hồ Chí Minh giai đoạn 2012-2015 (khoảng 1.900 tỷ đồng).

Đây là khoản chi phí hồi tố cước vận chuyển khí Phú Mỹ - TP Hồ Chí Minh đã phát sinh trong giai đoạn 2012-2015. Căn cứ công văn số 12577/BCT-TCNL ngày 8/12/2015 của Bộ Công Thương trình Thủ tướng Chính phủ về cước phí vận chuyển đường ống dẫn khí Phú Mỹ - TP Hồ Chí Minh và công văn số 872/VPCP-KTTH ngày 04/02/2016 của Văn phòng Chính Phủ cho phép EVN được phân bổ khoản chi phí phí này và giao Bộ Công Thương đề xuất thời gian thực hiện phù hợp (ngắn hơn 5 năm). Trong năm 2015, EVN đã tiết kiệm chi phí và cân đối, phân bổ được 1341 tỷ đồng vào kết quả sản xuất kinh doanh năm 2015.

Việc phân bổ khoản chi phí này vào năm 2015, 2016 thay cho năm 2016, 2017 là sự nỗ lực của EVN trong việc tiết kiệm chi phí tự cân đối để  giảm áp lực tăng giá bán lẻ điện. Thực tế, khoản chi phí hồi tố cước vận chuyển khí đã không được đưa vào phương án điều chỉnh giá bán lẻ điện, do vậy giá bán lẻ điện áp dụng từ 01/12/2017 theo Quyết định số 4495/QĐ-BCT ngày 30/11/2017 của Bộ Công Thương không bao gồm khoản chi phí này.

Thực tế, do khoản chi phí hồi tố cước vận chuyển khí đã không đưa vào phương án điều chỉnh giá bán lẻ điện theo Quyết định số 4495/QĐ-BCT ngày 30/11/2017 nên EVN không có nguồn để bù đắp nếu chi phí này xuất toán khỏi giá thành năm 2015 và chuyển phân bổ vào chi phí SXKD năm 2017.

Đánh giá tổng thể, việc phân bổ khoản chi phí này hạch toán vào năm 2015, 2016 thay cho hạch toán năm 2016, 2017 là sự nỗ lực của EVN trong việc tiết kiệm chi phí tự cân đối để giảm áp lực tăng giá bán lẻ điện.

Thứ hai: Về khoản chênh lệch tỷ giá (CLTG) 4.847 tỷ đồng.

Khoản chênh lệch lãi tỷ giá này chủ yếu phát sinh tại dự án đầu tư xây dựng Nhà máy Nhiệt điện Nghi Sơn 1. Đây là dự án của Tổng công ty Phát điện 1 (EVNGENCO1) căn cứ theo Quyết định số 3023/QĐ-BCT ngày 1/6/2012 của Bộ Công Thương ban hành về việc thành lập Công ty mẹ - Tổng công ty Phát điện 1, trong đó có dự án Nhiệt điện Nghi Sơn 1 là một trong số các dự án nguồn điện là các đơn vị hạch toán phụ thuộc Công ty mẹ - EVNGENCO1.

Tuy nhiên, dự án Nhiệt điện Nghi Sơn 1 lại sử dụng vốn vay của JICA (Nhật Bản) nên EVN gửi thư thỏa thuận với JICA, nhưng theo yêu cầu từ phía JICA, EVN phải tiếp tục là chủ đầu tư, sau khi dự án hoàn thành xây dựng mới chuyển giao cho EVNGENCO1.

Sau khi EVN báo cáo, Bộ Công Thương đã có công văn số 2818/BCT-TCNL ngày 02/4/2013 thống nhất việc EVN tiếp tục làm chủ đầu tư dự án Nhà máy Nhiệt điện Nghi Sơn1; sau khi nhà máy phát điện thương mại sẽ thực hiện chuyển giao chủ đầu tư dự án cho EVNGENCO1.

Việc chuyển giao Công ty Nhiệt điện Nghi Sơn 1 (là đơn vị quản lý vận hành Nhà máy Nhiệt điện Nghi Sơn 1) về EVNGENCO1 cũng là một nội dung trong Quyết định số 852/QĐ-TTg ngày 14/6/2017 của Thủ tướng Chính phủ về Đề án tái cơ cấu Tập đoàn Điện lực Việt Nam giai đoạn 2017 - 2020.

Như vậy, dự án Nhiệt điện Nghi Sơn 1 là dự án thuộc EVNGENCO1 và do đó khoản lãi chênh lệch tỷ giá trong giai đoạn đầu tư xây dựng của dự án Nhiệt điện Nghi Sơn 1 phải chuyển giao cho EVNGENCO1 hạch toán theo quy định.

Hiện tại, EVN đang thực hiện các thủ tục bàn giao dự án Nhiệt điện Nghi Sơn 1 về EVNGENCO1 tại thời điểm ngày 31/12/2017. Tập đoàn sẽ bàn giao số dư khoản lãi chênh lệch tỷ giá trong giai đoạn đầu tư xây dựng của dự án Nhiệt điện Nghi Sơn 1 để EVNGENCO1 hạch toán.

Mặt khác, theo quy định tại Thông tư 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài chính hướng dẫn Chế độ kế toán doanh nghiệp, Điều 23, Nghị định 82/2014/NĐ-CP ngày 25/8/2014 và Điều 23, Nghị định 10/2017/NĐ-CP ngày 9/2/2017 của Chính phủ ban hành quy chế quản lý tài chính của Tập đoàn Điện lực Việt Nam; và Điểm 1 của công văn số 12227/BTC-CĐKT ngày 3/9/2015 của Bộ Tài chính về việc trả lời chế độ kế toán của Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho phép khoản chênh lệch tỷ giá trong quá trình đầu tư của các công trình điện nằm trong quy hoạch phát triển điện lực quốc gia được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt được phản ánh lũy kế và phân bổ dần vào doanh thu tài chính, hoặc chi phí tài chính khi doanh nghiệp đi vào hoạt động, thời gian phân bổ không quá 5 năm kể từ khi công trình đi vào hoạt động.

Hiện nay, EVN đang tiếp tục giải trình Bộ Tài chính để xử lý, giải quyết vấn đề này. Đồng thời EVN cũng đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ để xem xét, quyết định; EVN sẽ thực hiện nghiêm theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài chính.

TẠP CHÍ NĂNG LƯỢNG VIỆT NAM